op één lijn 51 1 e uitgave 2015 Broodje verstand Verspilling in de zorg DOOR FLORIS DE BOK, PROGRAMMALEIDER ‘HOOGSTE KWALITEIT VAN ZORG’ HUIS VOOR DE ZORG ‘Mijn zorguren worden gehalveerd, maar mijn dure medicijnen worden weggegooid, ik snap dat niet’. Deze reactie van een patiënt verwoordt de roep om samen bewust om te gaan met het zorgstelsel dat we hebben opgebouwd. Dat geldt voor de beleidsmaker, de zorgaanbieder, de zorgverzekeraar en de zorgvrager. Het voorkomen van verspilling is nodig om de kwaliteit van de zorg op peil te houden. De stijging van de zorgkosten moet worden afgeremd en elke euro moet goed worden besteed. Politieke akkoorden bevatten bezuinigingsmaatregelen waarvan iedereen de gevolgen ondervindt, zeker de mensen die afhankelijk zijn van zorg. Het Huis voor de Zorg heeft veel contact met zorgvragers en vertegenwoordigers van patiëntenverenigingen. Zij begrijpen dat de stijging van zorgkosten om maatregelen vraagt. Dit is echter moeilijk te accepteren als je ziet dat er ook geld weglekt door inefficiëntie. Steeds vaker zijn het zorgvragers die ons op verspilling in de zorg wijzen, omdat zij dat in de dagelijkse praktijk merken. Meldactie verspilling Het Huis voor de Zorg heeft in 2014 een meldactie en een provinciale manifestatie gehouden over verspilling in de zorg. Zorgverleners hebben ook ervaringen met ons gedeeld. De resultaten hiervan zijn in een brief aangeboden aan een groot aantal organisaties in de zorg. Ervaringen kunnen nog steeds bij ons gemeld worden: www.huisvoordezorg.nl/eikpunt/meld-uw-ervaring.html De 400 meldingen maakten duidelijk dat verspilling veel vormen en oorzaken heeft. De grootste ergernis bij zorgvragers is de hoeveelheid ongebruikte geneesmiddelen. Er wordt teveel voorgeschreven of meegegeven, wat vervolgens wordt weggegooid. Dit geldt ook voor grootverpakkingen verbandmateriaal en ongebruikte rollators. Veel meldingen betreffen onnodige behandelingen en dubbele onderzoeken. Verspilling leidt tot onbegrip en frustratie bij zorgvragers én zorgverleners. Als geld niet doelmatig wordt besteed, 8 gaat dit ten koste van de kwaliteit van de zorg, vaak met direct nadelige gevolgen voor de patiënt. Daarnaast heeft het op termijn gevolgen voor de toegang tot goede zorg. Voorbeeld Een patiënte heeft na ontslag uit het ziekenhuis in de thuissituatie een apart kussen nodig. Dit kan alleen op recept van de specialist. Het kussen kost € 400. De specialist wil niet op huisbezoek gaan en vraagt de patiënt om naar het ziekenhuis te komen. Dit moet per ambulance (dit kost ongeveer € 700). De medewerker van de zorgverzekeraar laat weten dat mevrouw zich hier niet druk om hoeft te maken, want het wordt toch vergoed. Uiteindelijk weet de fysiotherapeut een bevriende specialist zover te krijgen dat deze een recept afgeeft. Bewustwording Naast aantoonbare verbeteringen valt er nog meer te winnen. We zien de verspilling om ons heen, keuren het af en kunnen blijkbaar de zwakke plekken niet eenvoudig aanwijzen en oplossen. Verspilling wordt niet minder door te roepen dat het erg is en aan ‘anderen’ ligt. Iedereen die met de zorg te maken heeft, zal bewust moeten omgaan met de zorg en de beschikbare middelen, zelf dingen anders moeten doen en bespreekbaar maken waar mogelijk. Stel jezelf (ongeacht je beroep) de vraag: ‘Wat doe ik zelf?’ Groei zorguitgaven
9 Online Touch Home