Het direct beschikbare aanbod van logistiek vastgoed - distributiecentra en grootschalige opslagruimten- is vorig jaar voor het eerst sinds 2014 toegenomen. Ultimo december 2019 stond in Nederland 2,75 miljoen vierkante meter te huur en te koop, een toename van meer dan 20% ten opzichte van het jaar ervoor. Die conclusie kan worden getrokken uit de door NVM Business uitgebrachte publicatie Logistiek vastgoed in cijfers 2019, die dit jaar voor de zevende keer verschijnt en die een grote hoeveelheid statistische informatie bevat. Meer nieuwbouw op risico Volgens de NVM Business publicatie zorgden vooral de omvangrijke nieuwbouwactiviteiten het afgelopen jaar voor een verruiming van het aanbod. In de categorie nieuwbouw ging het aanbod met 375.000 vierkante meter omhoog tot iets meer dan 1 miljoen vierkante meter. Dat kwam onder meer doordat er vorig jaar relatief veel distributiecentra op risico in aanbouw werden genomen, dus zonder de zekerheid van voorverhuur. Door de toename van het aanbod was ongeveer 7,4 procent van de totale voorraad beschikbaar voor verhuur of verkoop. Sterke toename in Noord-Brabant Nagenoeg alle voor de logistieke sector relevante regio’s werden het afgelopen jaar met een toename van het direct beschikbare aanbod geconfronteerd. Vooral de provincie Noord-Brabant kreeg met een sterke toename van leegstaande en nog te verhuren distributiecentra te maken. Ook in ZuidHolland trad een verruiming van het aanbod op. Opvallend genoeg bleef in de provincie Utrecht het aanbod vrijwel onveranderd, al was wel merkbaar dat in Utrecht zelf nauwelijks ruimten beschikbaar waren. Limburg was een van de weinige provincies in het land waar het aanbod vorig jaar een sterke daling te zien gaf. Opname blijft op peil Aan de vraagkant was de stemming positief, wat zich vertaalde in een hoge opname. In totaal vond 3,2 miljoen vierkante meter zijn weg naar gebruikers, bijna evenveel als in 2018. Daarbij ging het niet alleen om ruimten die op de vrije markt werden verhuurd en verkocht, maar ook om gebouwen die door bedrijven zelf voor eigen rekening werden neergezet, de zogenoemde eigenbouw. Dat de afzet van logistiek vastgoed zich op een hoog niveau bewoog, was niet alleen te danken aan de groei van de economie. Ook de flinke toename van de online detailhandelsbestedingen speelde een rol. Wat daarbij opviel, was dat de opname van logistiek vastgoed hoofdzakelijk in nieuwe gebouwen werd gerealiseerd en dat vooral detailhandelsondernemingen een belangrijk deel van de vraag voor hun rekening namen. Met een opname van bijna 860.000 vierkante meter lag de vraag van “retailers” zelfs boven het niveau van 2018. Voor wat de interesse in de verschillende regio’s van Nederland betreft, was het opvallend dat – terwijl de zuidelijke regio’s iets aan populariteit inboetten – de animo voor het westen en midden van het land sterk toenam. Zo deed zich in provincie Zuid-Holland een belangrijke stijging voor. Grote vraag van beleggers Beleggers voelden zich sterk aangetrokken tot het logistiek vastgoed. Vorig jaar werd door hen ongeveer 3,02 miljard euro in deze sector geïnvesteerd. Daarmee lag het volume ver boven het niveau van 2018, toen beleggers voor ongeveer 2,46 miljard euro distributiecentra kochten. De grote vraag van beleggers werd niet alleen gedreven door de ruime beschikbaarheid van kapitaal en de lage rente. Ook het feit dat er door bedrijven veel opslag-en distributieruimte werd gehuurd, was van invloed op de vastgoedbeleggingsmarkt. Dat er het afgelopen jaar een groot bedrag in logistiek vastgoed werd belegd, was vooral te danken aan buitenlandse beleggers. De gunstige marktomstandigheden hadden als resultaat dat op de beste locaties het netto-aanvangsrendement van logistiek vastgoed verder omlaagging, en wel met gemiddeld ongeveer 50 basispunten. Over NVM Business De NVM is in Nederland de grootste vereniging van makelaars en taxateurs in onroerende goederen. Zij geeft via educatie en research doelgerichte ondersteuning aan de leden. Daarnaast zorgt zij voor belangenbehartiging richting overheid en politiek. Met ruim 900 vastgoedprofessionals is NVM Business een belangrijke speler in de commerciële vastgoedwereld in Nederland: het werkgebied van de aangesloten makelaars en taxateurs bestrijkt het hele land en heeft vanwege het internationale karakter van de sector impact tot ver buiten de landsgrenzen. ‹‹ Logistiekvastgoed 2020 - 67
68 Online Touch Home