Ab Harrewijnrede Gijsbert Vonk ‘Soms is het gewoon nodig om een oordeel te vragen van een derde partij’ De Ab Harrewijnrede die Gijsbert Vonk in 2016 hield, kreeg veel aandacht. Verschillende cliëntenraden wilden graag weten hoe ze het pad zouden kunnen bewandelen waar hij de bewegwijzering tijdens zijn rede voor uitzette: gerechtigheid. Als hoogleraar socialezekerheidsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen staat hij volgens eigen zeggen midden in de samenleving. En er moet begrip zijn voor de problemen van mensen. Dit gaat op voor gemeenten en voor cliëntenraden. ‘Het thema van vandaag is decentralisaties en mensenrechten’, zo begon Gijsberg Vonk zijn Ab Harrewijnrede in 2016. ‘Zijn die mensenrechten bij de gemeenten in goede handen? Dat is de centrale vraag. ik ben bang dat het antwoord hierop niet zonder meer ‘ja’ is. ik zal betogen dat in ons systeem een cocktail tot stand is gekomen die afbreuk doet aan de kwaliteit van de rechtspositie van mensen die afhankelijk zijn van zorg en bijstand. Dat kan ertoe leiden dat de sociale grondrechten in het gedrang komen. Maar we hoeven die cocktail niet te drinken. We staan er zelf bij.’ Vonk is niet mild als het over cliëntenraden gaat in dit verband. Ze hadden meer moeten doen. ‘Bij die decentralisaties is het lang niet altijd goed gegaan. Mensen kregen per brief te horen dat hun huishoudelijke hulp stopgezet werd. Heel veel individuen werden geraakt door het beleid. Mensen stonden in de kou. En wat hebben cliëntenraden gedaan? Die hebben het overgelaten aan het individu. Nog scherper gesteld: ze hebben geen hand uitgestoken. Er is, bij mijn weten, geen cliëntenraad geweest die tegen een cliënt van de gemeente heeft gezegd: kaart dit probleem eens aan, doe er wat mee. Als je dan collectief optreedt als cliëntenraad, heb je ook een verantwoordelijkheid.’ Gepraat Net als zovelen signaleert hij dat formele inspraakorganen vaak te veel aanschurken tegen het systeem. Er wordt gepraat over regeltjes, terwijl ondertussen mensen in de kou komen te staan. ‘Je moet als cliëntenraad het ambtelijke pad durven te verlaten. Dan hoef je niet als een losgeslagen terrier van je af te bijten, maar je moet het perspectief zien.’ 25 magazine cliëntenparticipatie 2017
26 Online Touch Home