Mandeguod 36e jaargang mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum januari 2021 O.a. in dit nummer: 18 Interview met Sander Hageman 6 Nieuwe straatverlichting 38 Treinkaping Mantgum
2 Mandegoud Yoga Pilates Bodyflow studio Fitaal 06 420 122 03 Workshops en retreats Stoelshiatsu Ontspannings- Yogamassage Kijk voor meer informatie op studiofitaal.nl
januari 2021 3 In dit nummer: Prakkesaasjes fan de redaksje Nieuwe straatverlichting Nieuws vanuit peuterspeelzaal Pukkewjuk Voorstelrondje buurtsportcoach Toen… en Nu De ljochtsjes brâne! Interview met Sander Hageman Witte jim dat… Wat hinget der by dy oan ‘e muorre? En rij dan niet stilletjes ons dorpje voorbij…. Terugblik Sinterklaasfeest Soos 60+ Activiteiten maand Januari Verenigingen Weekagenda Instellingen Travel Active - Educational Exchange Treinkaping Mantgum Opbrengst collecte Multiple Sclerose Passearjende sneltrein nij foar Mantgum en Bûtenpost 2020: Het eerste ‘echte’ jaar van Duorsum Mantgum Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Samen hoopvol het nieuwe jaar in De krysthazze Colofon 4 6 10 13 14 17 18 23 24 27 29 29 30 30 31 32 35 38 41 43 46 50 52 56 58 Het volgende nummer verschijnt voor 1 februari 2021 Kopij inleveren uiterlijk de 14de van elke maand mandeguod@gmail.com www.mantgum.com
4 Mandegoud Ik las een verhaal van een 23-jarige verpleegkundige die nog nooit zo’n rotjaar had gekend. Niet vanwege de saaiheid van haar leven, maar omdat ze zoveel handen had vastgehouden van mensen die anders alleen zouden sterven. Dat ze kinderen en kleinkinderen heeft moeten tegenhouden die afscheid wilden nemen van hun vader of moeder. Dat er dan mensen zijn die zeuren dat ze kerst niet samen kunnen vieren, was het voor haar maar de vraag of ze überhaupt kerst kon vieren. Ja, dit verhaal kwam wel even binnen. Laten we ons met elkaar nog even gedeisd houden. Het is niet anders. Hopelijk kunnen we in het voorjaar of de zomer weer de teugels iets laten vieren en het leven vieren. En beseffen dat wat we hebben, best heel bijzonder is. Een jubileum Goed, dan nu leuker nieuws. Mandeguod bestaat 35 jaar! Jawel een rond en bijzonder getal. Tijd ook voor een spuitje botox in het uiterlijk van onze dorpskrant. Met dank aan de nieuwe vormgevers Rinse en Schelte. De grote vraag voor ons als redactie was: Is de eerste uitgave van Mandeguod er nog? En zo ja, waar? Een belronde langs de gemeente Súdwest-Fryslân, Tresoar en het Historisch Centrum Leeuwarden leerde dat alle exemplaren bij de laatst genoemde instellingen bewaard worden. Hulde! Zodoende zijn Lys Scarse (eindredacteur) en ondergetekende gewapend met mondkapje naar het HCL gegaan om oude nummers van Mandeguod door te sneupen. De eerste editie was niet meer dan een paar gestencilde blaadjes met daarin een getypte maandkalender, contactgegevens van verenigingen en uiteraard de datums van de kerkdiensten. Van hondenpoep tot aan kinderopvang Over het algemeen kun je zeggen dat er niet veel veranderd is. Hondenpoep is nog steeds onderwerp van gesprek, dorpsuitbreiding roert de gemoederen elke keer weer en Mandeguod wordt, ondanks het internet, nog steeds veel gebruikt voor het bekend maken van dorpsactiviteiten en dorpsnieuws. Prakkesaasjes fan de redaksje
januari 2021 5 Toch is de ontwikkeling van Mantgum als dorp ook terug te vinden in Mandeguod. Zo werd er eind jaren ‘80/begin jaren ‘90 gesproken over de aanleg van schotel-tv, werd de Paedwizer (een peuterschool aan de His van Botnialeane) gesloopt, werd er gesproken over het aanleggen van het fietspad tussen Weidum en Easterwierrum, vond er nog een dorpsbarbecue plaats met zo’n 250 aanwezigen en zijn er plannen gemaakt voor een eerste kinderopvanglocatie. Ook was de verwachting dat er in 2000 zo’n 2000 mensen zouden wonen in Mantgum en dus werden er plannen gemaakt voor een forse uitbreiding: Mantgumerfeart. Het komende jaar zullen we elke maand één of meerdere oude artikelen uit 35-jaar Mandeguod plaatsen. Nostalgisch, ouderwets, lachwekkend of gewoon nieuwsgierig. Ze zijn in ieder geval het lezen waard. Net zoals dit nummer overigens. Namens de redactie, Maaike Kuipers
6 Mandegoud Nieuwe straatverlichting Zoals jullie al eerder in de Mandeguod konden lezen wordt de straatverlichting volgend jaar vernieuwd. Op de site www.mantgum.com staan twee documenten die alvast een idee geven. Tekening / plattegrond met indeling nieuwe verlichting Op de tekening is te zien hoe Bart van der Scheer (Adviseur Openbare verlichting) samen met de werkgroep verlichting het plan heeft uitgewerkt. Hebt u nog een speciale wens, zoals bijvoorbeeld een lantaarnpaal een meter naar links of rechts verplaatsen vanwege een betere in-/uitgang van de inrit dan horen wij dat graag. Er zal zoveel mogelijk rekening mee worden gehouden. Voorbeeld armaturen Ook op de site: Een voorbeeld van de nieuwe armaturen. Proefuitschakeling verlichting Om’e Terp Vooruitlopend op de nieuwe indeling van de straat-verlichting is bij wijze van proef een gedeelte van de verlichting in de bocht van Om ‘e Terp uitgeschakeld. Deze felle verlichting wordt door velen al jaren als storend ervaren. We horen dan ook graag of u dit proef-donker prettig vindt of juist niet. Nog in onderzoek: LichtmastenTsjeintgum Er wordt nog gekeken naar een verzoek ook de lichtmasten in Tsjeintgum mee te nemen in de vernieuwing van Mantgum. Uw reactie graag mailen naar: Bart.vanderscheer@leeuwarden.nl Werkgroep Verlichting Mantgum Arteseo Leeuwarden Led Vervangen mast en armatuur Vervangen armatuur en schilderen mast Lightronics Brisa Lightronics LUZ Vervangen armatuur en schilderen mast Vervangen mast en armatuur Vervangen armatuur en schilderen mast
januari 2021 7
8 Mandegoud
januari 2021 9 Nieuws van Mantgum Leeft Om in dit Coronajaar toch enige gezelligheid en saamhorigheid te krijgen, leek het ons als Mantgum Leeft een leuk idee om Mantgum letterlijk in het licht te zetten. Via posters, Facebook en whatsapp hebben we Mantgumers opgeroepen om hun eigen huis of tuin zo mooi mogelijk te verlichten. De twee mooiste of origineelst versierde tuinen of huizen maakten kans op een prijs t.w.v. 25 euro. Omdat de vorige Mandeguod al was verschenen stond daar geen oproep in. En de deadline van deze Mandeguod is te vroeg om de winnaars bekend te maken. Wij hopen dat er door onze oproep net wat extra mensen ons dorp extra versierd en verlicht hebben. Want een beetje extra verlichting kan, zeker in deze tijd, iedereen wel gebruiken. Letterlijk of figuurlijk. Letterspeurtocht Naast deze lichtactiviteit hebben we in november ook een letterspeurtocht voor de basisschoolkinderen uitgezet. Op ramen verspreid door het dorp hingen letters. Aan de hand van een gedichtje met daarin de straten waar de letters hingen, konden de kinderen een woord vormen: pepernotentaart. Maar liefst 45 kinderen hebben de oplossing ingestuurd. Alle kinderen die mee hebben gedaan hebben inmiddels een lekkere verrassing gekregen.
10 Mandegoud Nieuws vanuit peuterspeelzaal Pukkewjuk Algemeen Ook voor de peuters is 2020 een bijzonder jaar geweest. Vanaf half maart ging de peuterspeelzaal dicht, om in mei weer (deels) open te gaan. Ouders brengen hun peuters tot aan de deur, waar ze liefdevol worden ontvangen door de juffen. Waar ouders eerst altijd mee naar binnen gingen en konden zien naar welk vriendje of vriendinnetje en naar welk speelgoed hun kleintje gelijk ging, krijgen ze nu meer foto’s via Klasbord. Ze kunnen bij het ophalen met de juffen praten over hoe het die dag ging. Voor ouders zijn het gekke tijden, waar je je peuter van 2 á 3 jaar bij de deur afzet en na afloop weinig verhalen krijgt wat soms best lastig is, gezien de jonge leeftijd van de kinderen. Voor de peuters is het niet anders, maar het blijkt dat ze heel flexibel zijn en dat ze het niet minder naar hun zin lijken te hebben dan anders. Een warm onthaal door juf bij het brengen en door ouders/verzorgers bij het ophalen, is een prachtig tafereel: de deur gaat om 12.15 uur open en de peuters rennen luid roepend naar buiten en springen in de armen van hun geliefde ophaler. Halverwege december hoorden we dat de Pukkewjuk zijn deuren vanaf 16 december weer moet sluiten. In 2021 zullen we u op de hoogte brengen hoe het met de kleintjes bij de Pukkewjuk gaat. Sinterklaas Op vrijdag 4 december kwam Sinterklaas aan in Mantgum. Hij had zich verslapen en daardoor was er geen ‘gewone’ intocht. Maar hij kwam wel en hij is de peuters niet zomaar voorbij gegaan. Met de camper kwam hij bij de Wjukken en konden de kinderen hem vanaf het schoolplein toezingen. De Pieten hebben de kinderen getrakteerd op pepernoten en hadden ook voor alle peuters nog een cadeautje; een prachtig muziekinstrument! (Deze was stiekem door de ouders zelf gemaakt, elke ouder creatief voor zijn eigen peuter, een mooie actie van ouderbetrokkenheid).
januari 2021 11 Nieuw schoolplein Na langdurig onderzoek en zoeken naar de gewenste indeling is in de zomervakantie hard gewerkt aan het opknappen en uitdagender maken van het peuterplein bij de Wjukken. Op een meer dan druilerige dag waren sterke mannen en groot materieel ingeroepen en werd het grote werk verricht: een grote rioolbuis werd geplaatst, met daaroverheen een grote lading grond en een spannende glijbaan. Voor de veiligheid een stevig hek en voor de schone kleren een flinke laag graszaad. Aan de andere kant nog een gezellig zitje in houtschors onder de boom. Het plein is al flink opgeknapt en is veel leuker geworden voor de peuters. Er staan nog wat punten op de wensenlijst, waaronder meer bomen voor de schaduw en een zebrapad of rotonde. Al met al zijn we heel blij met het resultaat en wordt het alleen nog maar mooier! Actie voor de Pukkewjuk! De kinderkledingbeurzen van zowel maart als oktober 2020 konden door corona helaas geen doorgang vinden. Dit is voor Pukkewjuk een verlies van inkomsten, wat voor de peuters betekent dat er minder mogelijk is. Dit verlies willen we graag compenseren door middel van een flesseninzamelactie, zodat we het schoolplein verder kunnen aanpakken en leuk, uitdagend en leerzaam speelgoed kunnen aanschaffen. U kunt ons helpen! Hoe? Alle statiegeldflessen verzamelen en inleveren bij één van de volgende adressen: Skillaerderdyk 8, It Hiem 6, Swannedrift 19 of De Wal 2. U kunt deze langsbrengen of in een zakje aan de voordeur hangen. Ook mag u de flessenbon in de brievenbus doen. Wanneer? De actie loopt van heden tot in ieder geval 19 januari. Dan kunnen we de flessen bij elkaar doen en de peuters laten zien hoeveel er voor hen verzameld is!
12 Mandegoud
januari 2021 13 Leave doarpsbewenners fan Mantgum, Wy wolle graach elkenien fan herte tank sizze foar it waarme omtinken dat wy krigen hawwe tidens de sykte en nei it ferstjerren fan myn leave man en ús leave heit Sjoerd Binnema De bliken fan meilibjen, yn hokker foarm dan ek, ha ús goed dien Reina, Froukje en Nynke Binnema Voorstelrondje buurtsportcoach Hallo! Ik ben Tessa Moonen, 25 jaar oud. Ik ben in juli afgestudeerd aan de ALO op de Hanze Hogeschool in Groningen. Op dit moment woon ik met veel plezier in Groningen. In mijn vrije tijd loop ik dan ook graag een rondje door het Noorderplantsoen of drink ik een drankje op het terras met vrienden. Naast sport heb ik ook een passie voor festivals/evenementen. Naast dat ik graag festivals bezoek vind ik het ook prachtig om onderdeel te zijn van de organisatie van een groot evenement. Na het afstuderen ben ik bij bv SPORT Leeuwarden terecht gekomen waar ik sinds augustus werkzaam ben. Binnen bv SPORT ben ik verantwoordelijk voor de dorpen Zuid. Ik ben werkzaam als vakleerkracht en buurtsportcoach. Als vakleerkracht geef ik gymles op verschillende basisscholen. Als buurtsportcoach ben ik werkzaam op scholen, in de buurt maar ook bij verenigingen. Hierbij is het doel om zoveel mogelijk mensen te laten sporten en bewegen waarbij plezier voorop staat! Hier wil ik mij dan ook zeker voor inzetten, om zoveel mogelijk mensen van verschillende doelgroepen met plezier te laten bewegen. Mochten er goede ideeën zijn over hoe we met elkaar nog meer mensen kunnen laten bewegen dan hoor ik het graag. Ik sta altijd open om hierover te brainstormen met elkaar. Ook wanneer er vragen zijn over het sportaanbod dan hoor ik het graag. Een mailtje sturen mag altijd naar: t.moonen@bvsport.nl Mantgum, desimber 2020
14 Mandegoud Toen… en Nu In het juli/augustusnummer van Mandeguod vertelden de kinderen uit groep 8, Stientje en Kian hoe ze de laatste weken op De Gielguorde beleefden. Ik vroeg hen nu hoe het op de nieuwe school bevalt. Leuk dat de nieuwe brugklassers ons hun verhaal willen vertellen. Toen ze hun stukje schreven was de nieuwe lockdown nog niet ingesteld. Dat betekent dat ze nu weer enige tijd thuis moeten werken. Veel succes op de nu niet meer zo nieuwe school! Diny de Vries Hallo daar ben ik weer De vorige keer dat ik een stukje schreef zat ik in groep 8 op de Gielguorde. Nu ben ik alweer een paar maanden op mijn nieuwe school, Ynsicht in Leeuwarden. Op deze school krijg ik praktijk- en theorie lessen. Als praktijklessen krijg ik onder andere horeca en ontwerp. Zie bijgevoegde foto’s van een spaghetti en spekjes huis en ik ben aan het koken. En ik vind de school heel leuk. Dagelijks fiets ik 10,57 km naar school. Dit deed ik eerst met een normale fiets, nu met de winter fiets ik met een nieuwe tweede hands elektrische fiets. De fiets fietst erg fijn en kan max 29,5 km. Heel relaxed waardoor ik met minder tegenzin op pad ga. De klas op de Gielguorde was fijner en minder druk. Mijn nieuwe klas is super druk en onrustig elke week word er minimaal 1 persoon uit de klas gestuurd. Dat zou wel anders mogen, meer rust. Het leuke aan de klas is wel dat er altijd wel wat grappigs gebeurt. Bijvoorbeeld iemand die achterover van zijn stoel valt. Mijn leukste vak is horeca want dan kun je koken!!!!!! Stomste vak is wiskunde want ik vind het erg moeilijk en ik versta nooit iets wat de docent zegt want de andere kinderen zijn nooit eens stil. Ik heb 2 goede vrienden in de klas. Op school trekken we vaak op en buiten school spreken we ook af. Alleen woont de ene vriend in Grou en de andere in Riet.
januari 2021 15 Afgelopen donderdag, 10 december zijn we met de klas naar het Friese natuur museum geweest waarbij je slangen en spinnen en kikkers en salamanders kon zien. Het onderwerp van het museum was gif. Super gaaf. Zie de foto van de slang die ik gemaakt heb. De middelbare school Hoi, ik ben Stientje Geertsma. Voor de vakantie heb ik een verhaaltje geschreven dat ik afscheid nam van de basisschool in corona tijd. Ik zit nu op de middelbare school in de 1e klas van de RSG Sneek. Mijn eerste schooldag op de middelbare school vond ik niet echt spannend. Ik had namelijk mijn klas al eens eerder gezien en mijn mentor ook. De eerste week was een introductie week, dus we hadden nog niet echt les. We gingen vooral kennis maken met alle docenten. Normaal gesproken waren we met de klas een nacht in Balk op kamp gegaan maar dat ging niet door. Ik was wel heel blij dat we gelijk met de hele klas mochten beginnen. Ik ben blij met mijn nieuwe klas, heb veel nieuwe vriendinnen en daarbij heb ik ook nog steeds mijn vriendinnen in Mantgum. Ik vond de middelbare school eerst wel lastig omdat het best wel een grote sprong is van de basisschool naar de middelbare school. Je gaat van eigenlijk geen huiswerk naar heel veel huiswerk en daardoor kan ik door de Voor huiswerk moet ik dingen leren voor een toets, soms moet ik ook een presentatie geven en soms moet ik ook voor bijvoorbeeld Engels een vlog maken. Dat vind ik wel gaaf. Kian week niet afspreken met vriendinnen. Mijn leukste vak is bevo (beeldende vormgeving). Verder hoefden we eerst geen mondkapjes op, later was het een advies maar nu moeten we een mondkapje op. Niet in de klaslokalen en de kantine maar wel door de gangen. Ik hoop voor iedereen dat corona snel voorbij gaat. Met mij gaat het goed op school en ik hoop dat dat zo blijft. Stientje Geertsma
16 Mandegoud zorgvuldig en met aandacht Dag en nacht bereikbaar T 0566 60 29 22 I www.dejonguitvaartzorg.nl www.dejonguitvaartzorg.n .nl nl
januari 2021 17 De ljochtsjes brâne! It like der earst net op dat we it wer foarinoar krije koenen om in skûtsje dit jier wer yn de ljochtsjes te setten. Nei it ferstjerren fan Peter de Koe hienen de neibesteanden wol oare saken oan ’e holle, as oan ús fersyk gehoar te jaan. Aldergelokst hat ús doarpsgenoat Geert Jan Goedhart ús út de brân holpen om syn skûtsje hjirfoar beskikber te stellen. Yn dizze tsjustere dagen, sa oan ‘e ein fan it jier jout it in moaie sfear yn dizze tiid. Foaral no’t we mei syn allen te krijen hawwe mei de omstannichheden fan de Corona pandemy. Der komme fêst wer oare en bettere tiden as no. Dêrom kinne we, sa as oare jierren, ek no wer fan de sfear en de ferljochting genietsje! De Wietwetterklup Mantgum winsket jimme allegear in goede jierwiksel en in sûn en goed nij jier ta! Rinse S. de Groot Foto: Adrie Jansen
18 Mandegoud Interview met Sander Hageman Op verschillende locaties in Mantgum is een aantal keren in de week een waar schouwspel te zien van sportende Mantgumers. Bootcampers wel te verstaan. Oud Mantgumer Sander Hageman is Personal Trainer en geeft de deelnemers op een educatieve manier training. Sander, nu woonachtig met vriendin Hedwich en 2 kinderen in Baard, komt zelf uit een sportieve familie. In 1994 is Sander samen met zijn ouders en broers in Mantgum komen wonen, waar hij vanaf zijn zesde is gaan tennissen. Korfbal lonkte ook en daar is Sander in 1996 mee gestart, maar hij is er sinds dit jaar mee gestopt. Na de RSG is Sander bedrijfseconomie gaan studeren aan de NHL. Na een half jaar kwam het besef dat dit niet echt bij hem past en is besloten naar Groningen te gaan om de opleiding Sport en Gezondheid te volgen. Onderwerpen zoals trainingsleer, gedragsverandering en voedingscoaching werden bestudeerd en konden in de praktijk worden gebracht bij sportcentrum Lifestyle in Sneek. Lekker sparren over bewegen en voeding zijn voor Sander met sportcollega’s belangrijk. Met een biertje in de hand, tijdens de Mantgumer merke 2018, werd Sander gevraagd of hij niet iets sportiefs kon organiseren in Mantgum. Eerst elke zaterdagochtend een uurtje ladies bootcamp, wat al redelijk snel uitgroeide in een bootcamp waar mondjesmaat ook de eerste heren zich voor inschreven. Door het succes op de zaterdag, kwam al gauw de dinsdagavond er ook bij. Een gevarieerde groep mensen van jong en oud. Sinds januari dit jaar ontstond het idee om op de donderdagavond Fifty Fit wekelijks te organiseren. Een low Tips van Sander om te beginnen: Wil je lichaamsgewicht verliezen? Zowel gewicht verliezen als in gewicht aankomen hangen beide volledig af van de energiebalans, de verhouding tussen jouw energie-inname en energieverbruik. Breng voor jezelf eens in kaart hoeveel energie je gemiddeld verbruikt per dag. Hiervoor zijn voldoende calculators te vinden (google: “TDEE berekenen”) om een indicatie voor je verbranding te creëren. Probeer vanaf hier dagelijks zo’n 20%
januari 2021 19 impact bootcamp voor de 50+er in de buitenlucht, zeker zo lang de coronasituatie voortduurt. Corona zorgde voor sportend Mantgum dat er een streep door de dorpsactiviteiten en dus ook door de vaste bootcamp tijdstippen kwam. Uit ervaring kan ik zeggen dat de app-groep van Sander wekelijks gevuld werd met trainingen en schema’s die we makkelijk thuis zouden kunnen uitvoeren. We hoefden niet stil te zitten :-). In de zomer konden de bootcamp activiteiten weer starten. De start van het nieuwe bootcamp seizoen overtrof het eerste. Elke week stroomde het sportveld vol met bijna 40 enthousiaste sportievelingen uit Mantgum en omstreken. Persoonlijke aandacht en het goed coachen van de deelnemers, heeft Sander doen besluiten om de groep op te splitsen en meer tijdstippen aan te bieden. Sander vertelt mij: om fit te worden is sport en bewegen uiteraard een goede eerste stap, maar voeding is ook een belangrijke factor. Om effectief en doelgericht te werken kun je kiezen minder calorieën te consumeren, doe je dit consequent dan verlies je gegarandeerd gewicht. Focus je ondertussen gewoon op natuurlijke producten, en het liefst op veel eiwit consumeren. Dit is echter niet het belangrijkste want het caloriedoel is leidend, anders verlies je geen/amper gewicht. Wil je je effectief bewegen? Ik leg mijn klanten altijd direct uit dat bepaalde activiteiten effectiever zijn dan andere, maar dat niets werkt als je het niet consequent volhoudt. Probeer niet elke maand iets anders maar kies iets waar je plezier aan beleeft (of wat veel resultaat
20 Mandegoud om 1 op 1 getraind en gecoacht te worden, op jouw tijd en thuis of op een leuke buitenlocatie. Naast Personal Training biedt Sander ook een 6 Weeks Fit programma, waarbij je twee keer in de week gaat trainen in een kleine groep. Zelf heb ik ook deelgenomen aan één van de drie 6 weeks fit programma’s die Sander aanbiedt. Trainen met een persoonlijk trainingsen voedingsschema, voornamelijk om bewust te worden van wat je eet: Sanders missie is vooral kennis verschaffen. 2021 wordt een jaar waarin de bootcamps, Fifty Fit en 6 Weeks Fit gewoon doorgaan. Daarnaast streeft Sander ernaar om vanaf begin 2021 persoonlijke online coaching trajecten aan te bieden. Leer de basis van gezonde voeding en effectief trainen en ervaar dat het zeker niet ingewikkeld hoeft te zijn. Kennis verschaffen. Tijdens het interview dat ik met Sander had komt deze missie vaak naar boven. Sport, spel en voeding hoeven niet enorm ingewikkeld te zijn. Alles wat je doet en eet, bepaal je voor een groot deel zelf. Vaak blijft men in automatismen hangen, dit doorbreken begint met je ervan bewust zijn en écht weten wat je eet. Kijk bijvoorbeeld eens in je koelkast, weet je wat er goed voor je is? Gezondheid is nu tijdens Corona belangrijker geworden dan ooit. Tijdens thuiswerken zouden de verleidingen in de kast of te weinig bewegen op de loer kunnen liggen. Uit ervaring weet ik van Sander hoe waardevol het is om bewust te worden van wat je eet en doet. Sander heeft voor Mantgum tips op papier gezet om simpel te beginnen met bewust eten en bewegen. Jacob Scheffer realiseert) en geef het de prioriteit die het verdient. Daarnaast vind ik een bekende uitspraak altijd erg treffend: “if it doesn’t challenge you, it doesn’t change you”. Je moet voldoende intensiteit leveren, je hoeft echt niet over te geven maar je moet wel degelijk uit je comfort zone treden. Als je doet wat je al lang kunt, krijg je wat je al hebt. Wil je het jezelf gemakkelijker maken? Besteed dan voldoende aandacht aan je slaap, slaap is de belangrijkste training van de dag. Iedereen slaapt, maar er zijn maar weinigen die optimaal slapen en
januari 2021 21 fris, energiek en vitaal uit bed stappen. Te weinig slaap heeft echter ook veel negatieve effecten. Zo is gebleken dat de cortisol-afgifte (stresshormoon) verhoogd wordt, de energie-intake tot 20% hoger kan zijn en het metabolisme afneemt. Tegelijkertijd kun je minder makkelijk weerstand bieden tegen impulsieve/ ongezondere keuzes. Creëer ritme en regelmaat, kom structureel in beweging en vermijd blauw licht (schermen) in het uur voordat je naar bed gaat. Cafeïne en alcohol kunnen je ook slecht in slaap laten vallen en verminderen de kwaliteit van je slaap. En wees eerlijk, wie houdt er nou niet van slapen?
22 Mandegoud
januari 2021 23 Witte jim dat… → der fan mids desimber ôf op woansdeis fan 15.00 oant 19.00 oere by de Poiesz in foodtruck stiet mei yndonesysk iten?
24 Mandegoud Wat hinget der by dy oan ‘e muorre? Ook bij mij zorgt de vraag om een stukje over de kunst bij mij in huis, wel voor de nodige vraagtekens en stress. Want wat is nu eigenlijk kunst bij mij in huis???? Een rondje door het huis brengt je wel bij veel items waar ik met plezier naar kijk, waar herinneringen aan zitten. De gevonden schelpen en stenen tijdens vakanties, de monsters van klei van de kinderen, de schilderijen van de kinderen, de veren van de Mantgumer Zwanen….. Eigenlijk altijd staan de 2 sneeuwballen van Kosta Boda op tafel. Met waxinelichtjes erin. Maar Kosta Boda is wel échte glaskunst. Alhoewel de glazen sneeuwbollen wel ruim verkrijgbaar zijn, zijn er ook hier wel herinneringen aan gekoppeld. Tijdens mijn studententijd heb ik een jaar in het buitenland doorgebracht, waarvan 6 maanden in Zweden. Samen met een groep internationale studenten bezochten we de glasblazerij van Kosta Boda. Hier kocht ik de glazen sneeuwbol. Een mooie herinnering die na bijna 25 jaar nog altijd een belangrijk plekje in de huiskamer heeft. De wens is om in de komende jaren nog eens richting Zweden te reizen en te kijken waar ik toen woonde. Natuurlijk moet Kosta Boda dan ook bezocht worden! In 2000 kregen Rutger en ik verkering en die periode stond in het teken van de muziek van Dave Matthews Band. Rutger had dit ontdekt en ik werd
januari 2021 25 emotie en herinnering achter. Beide posters hebben daarom in ons huis een plekje gevonden. er ook mee besmet. De band is in de VS super bekend maar in Nederland minder, zeker in het jaar 2000. In 2007 kwamen ze naar Europa, voor een Europese tour. Rutger kon wel naar het concert in Brussel en kocht daar een stukje “kunst”, de concert poster. Wat Dave Matthews wel leuk doet is dat ze een gelimiteerde oplage van de concertposter hebben, allemaal handmatig genummerd. Vlak voor onze trouwdag in 2009 ontdekten we dat ze nogmaals naar Europa kwamen. We pasten onze plannen zo in dat we onze huwelijksreis in Parijs doorbrachten en daar ook naar een concert van DMB konden. Ook daar scoorden we weer een concertposter, deze keer met een tekening van het Louvre en een VW busje ervoor. Ondanks dat het denk ik niet officiële kunst is, zit er wel die We wonen sinds 2005 met veel plezier aan de Finne in Mantgum. Toen we op zoek waren naar een huis waren we eens te shoppen in Meppel. We vonden hier een winkeltje van kunstwerken van mensen in de dagbesteding. Beide hadden we in onze jeugd een oom die in de dagbesteding de mooiste dingen maakte en hier erg trots op kon zijn. Toen we dan ook in Meppel de kunstwerken zagen, zeiden we dat we daar naartoe wilden zodra we een huis hadden gevonden. Het voorjaar in 2006 bracht ons opnieuw naar Meppel. We namen een kunstwerk mee, we weten
26 Mandegoud niet van wie maar de kleuren stemmen vrolijk. De titel “Flat bij dag” maakt het eenvoudig maar ook mooi, zo simpel kan het dus zijn. In 2007 en 2010 kwamen onze kinderen Linde en Thies. Het kunstwerk hing nog altijd bij de eettafel. Zij zien er geen “Flat bij dag” in, maar zien er allemaal verschillende dieren in; een vis, een koe. Kortom, voor mij is kunst iets wat me ook aan mooie momenten herinnert en wat me blij, rustig of een ander gevoel geeft als ik er naar kijk. Ik geef het stokje door aan Jantje Kiewiet! Mirjam Wiersma maand aanbieding 750 gram iedere dinsdag bij de Poiesz in Mantgum van 15.30 tot 18.00 uur kibbeling + gratis saus voor € 10,
januari 2021 27 En rij dan niet stilletjes ons dorpje voorbij…. We hebben het kunnen lezen in en op verschillende media: Mantgum krijgt een sneltrein! Het klinkt mooier dan het is, want voor Mantgum wordt het anders. Twee keer per uur stopt er een stoptrein aan onze perrons. En die sneltrein? Die raast elk uur twee keer ons plaatsje voorbij. “Als er in het verkeer een nieuwe situatie ontstaat, zoals nu bij een aantal stations en overwegen het geval is, kan het nodig zijn extra alert te zijn. We kunnen niet scherp genoeg zijn. Heel goed dat ProRail hier zo uitgebreid op wijst”, zegt gedeputeerde Avine Fokkens-Kelder. Regiodirecteur Dorothé Wennekendonk voegt hieraan toe: “Overwegen op de trajecten waar meer treinen gaan rijden zijn allemaal opnieuw door ProRail bekeken en voldoen aan strenge eisen. Als wegverkeer zich houdt aan de regels en veilig gedrag vertoont is ook met meer en sneller treinverkeer de veiligheid maximaal gewaarborgd.” Bron Leo Uitkijken bij het oversteken! De treinen reden normaal langzaam bij Mantgum, maar nu op hogere snelheid (60-80 km/h). Verkeersdeelnemers worden gevraagd extra voorzichtig te zijn en nooit een gesloten spoorweg over te steken. Om er op te letten dat iedereen zich hieraan houdt, wordt er door BOA’s van ProRail extra gecontroleerd. ’s Morgens van 7:30 tot 9.30 rijdt de sneltrein elke keer om kwart voor en na het hele uur het station van Mantgum voorbij. En ’s middags vanaf 15.00 tot 18:30 uur rijdt de sneltrein van Leeuwarden naar Sneek. De sneltreinen rijden enkel van maandag tot en met vrijdag. Voordeel voor Mantgum Het nieuwe dienstrooster is 14 december ingegaan. Hiervoor zijn door Prorail de nodige aanpassingen gedaan, zo ook bij de overgang aan de Seerp van Galemawei. De overgang is voor voetgangers veiliger gemaakt door een eigen voetgangers-oversteekplaats. En met de vertrektijden vanuit Mantgum heeft u straks een mooie aansluiting met de trein naar Groningen, overstaptijd in Leeuwarden is 9 minuten. Naar Zwolle heeft u een overstaptijd in Leeuwarden van 8 minuten. Foto: Jacob Scheffer
28 Mandegoud
januari 2021 29 Terugblik Sinterklaasfeest Op vrijdag 4 december hebben we een fantastisch sinterklaasfeest gehad. Ondanks dat de livestream het niet helemaal deed, hebben we Sinterklaas en zijn pieten goed kunnen ontvangen. Tijdens het bezoek van Sint en de pieten in het speellokaal waren er verschillende kunstjes te bekijken en werden er liedjes voor Sint gezongen. De kinderen van groep 3 en 4 hadden zelfs een raadsel voor Sint. De woorden waren gehusseld, gelukkig konden ze er een goed woord van maken: Schoorsteen. Met groep 1 en 2 deden de pieten héél goed mee met de Pepernotendans. Alle freonen en bekenden in sûn en fredich 2021 tawinske. Eelkje van der Veen-Jongstra Soos 60+ Helaas was het door alle corona-maatregelen niet mogelijk om dit seizoen te klaverjassen. Het bestuur heeft daarom besloten om in oktober 2021 weer te beginnen. Wij hopen jullie dan allemaal weer te ontmoeten. Ook nieuwe leden zijn welkom. De uitslag van het seizoen 2019-2020 is : 1ste prijs Jippe Tinga 68.862 punten 2de prijs Jaap Zijlstra 68.157 punten 3de prijs Suze Smit 66.694 punten Namens het bestuur van harte gefeliciteerd, in oktober besteden we hier nog aandacht aan. Wij wensen jullie allemaal ondanks alles prettige feestdagen en een goede jaarwisseling. Het bestuur Coby, Nel, Roelie en Suze.
30 Mandegoud Activiteiten maand Januari Oud papier wordt 13 keer per jaar opgehaald. U kunt deze data terugvinden op de afvalkalender 2021 van Omrin. De data zijn ook te vinden op de Omrin-website. www.omrin.nl/bij-mij-thuis/services/afvalkalender. Of Googlen naar Afvalkalender Mantgum. Verenigingen Vereniging Biljartvereniging Mantgum Bridgeclub Doarpsmienskip Mantgum Fûgelwacht Mantgum Gymnastiekvereniging Weidum Muziekvereniging Harmonie Weidum Herensociëteit Vriendenkring Iisclub De Twa Doarpen Jeu de Boulesvereniging Wjukslach Keatsferiening Jacob Klaver Korfbalvereniging WWC Loopgroep Rûnom Mantgum Mantgum Leeft Mannenkoor Mantgumer Maten Mantgumer Tennisclub Merke Commisje Mantgum Oudercommissie De Gielguorde Resitearkolleezje Frisia 1874 Soos 60+ Speeltuinvereniging De Pôle Stichting Freed Stichting Wjukken Uitvaartvereniging De Laatste Eer Voetbalvereniging Oosterlittens Werkgroep Historie Mantgum Wietwetterklup Contactpersoon / email M. Visser Telefoon J. W. Verhoef S. Dijkstra doarpsmienskip@mantgum.com E. van der Hem K. Bosma J. de Boer info@harmonieweidum.nl S. Cnossen J. van der Werf G. Kuperus B. Stienstra Jant van Dijk D. Lont Maaike Kuipers mantgumleeft@gmail.com J. Noorman P. Kuipers Fam. Nutma ocgielguorde@gmail.com Frisia1874@gmail.com C. Kaspers J. Nijboer Bestuur@wjukken.nl G. Terpstra D. Ottema R.W. Steensma R. de Groot 06 10 05 79 01 058 250 18 13 06 42 32 42 06 058 251 96 81 058 251 93 93 058 251 94 02 058 250 15 97 058 250 11 44 058 250 40 97 06 13 04 34 74 06 20 49 43 45 06 51 22 11 65 06 14 41 16 80 06 15 04 77 98 058 250 22 41 058 850 63 92 058 250 14 05 058 255 25 85 058 250 10 90 058 822 27 63 058 250 14 34 058 250 13 09 058 250 10 38 058 254 20 51
januari 2021 31 Weekagenda Maandag AMV Fanfare ’Harmonie Weidum’ Yoga Zenmeditatie Dinsdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Urker Vishandel Judo, 4 t/m 7 jaar Judo, 7 t/m 8 jaar Judo, 8 t/m 9 jaar Judo, 10 jaar en ouder Bootcamp door Sander Hageman Medische fitness Woensdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Kaartmiddag Biljarten 60+ Bodyflow, Studio Fitaal Pilates, Studio Fitaal Malletband ‘Harmonie Weidum’ Donderdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Pianoles Kids swing 4 t/m 7 jaar Pizzabakker Funky kids 7 t/m 10 jaar Modern dance 10 jaar en ouder Fifty + fit. door Sander Hageman Jeu de boules competitie Clinic beginnen met Hardlopen Yoga Yoga, YogaRutger Vrijdag Peuteropvang ‘de Pukkewjuk’ Bridgen Pilates Studio Fitaal 15.30 uur OBS de Gielguorde 19.30 - 21.00 uur Dorpshuis Weidum 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 19.45 - 21.30 uur Dokter Fokkewei 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 15.30-18.00 uur Bij de Poiesz 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 18.05 - 19.00 uur Gymzaal 19.30 uur Schoolplein 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma Yogalessen Marian Ypma/Studio Fitaal 19.45 - 20.45 uur Basisschool Mantgum 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.00 uur MFC Wjukken 14.00 - 16.00 uur MFC Wjukken 18.45 - 19.40 uur Basisschool De Gielguorde 19.45 - 20.40 uur Basisschool De Gielguorde 19.30 - 21.30 uur Dorpshuis Weidum 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.50 - 21.30 uur MFC Wjukken 15.45 - 16.30 uur Gymzaal 16.30 uur Bij de Poiesz 16.30 - 17.15 uur Gymzaal 17.15 - 18.05 uur Gymzaal 19.30 uur Schoolplein 19.30 uur Stal fam. Odinga Skillaerd 19.30 uur Bij mfc Wjukken 19.00 - 20.30 uur Fysiopraktijk Sybesma 20.00 - 21.00 uur Basisschool De Gielguorde 08.15 - 12.15 uur MFC Wjukken 14.00 - 17.30 uur MFC Wjukken 09.00 - 09.55 uur Dorpshuis Weidum Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 09.15 -10.15 uur MFC Wjukken Vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 10.30 -11.30 uur MFC Wjukken Biljartcompetitie Zaterdag Bootcamp door Sander Hageman 19.30 uur Café Bonnema 09.00 uur Schoolplein
32 Mandegoud Instellingen Instelling Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Kinderopvang It Flinterke Peuteropvang ‘De Pukkewjuk’ (‘Kids First’) Mantgum Foar Inoar Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Apotheekhoudende Huisarts Bergwerff Gezondheidscentrum It Kleaster Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gastouderopvang Us Wouterkes Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal YogaRutger Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum Mindfulnesstraining en zenmeditatie Gemeente Leeuwarden, klein leed Politie Service Centrum J. Sybesma praktijkbergwerff@ezorg.nl apotheekbergwerff@ezorg.nl itkleaster@ezorg.nl G. van der Heide J. Wijnja R. van der Veen A. Wijnstra M. Ypma Rutger Feitsma info@yogarutger.nl R. de Groot rsdegroot@terphus.nl V. Akkermans Eef Heinhuis 06 51 96 89 90 0515 42 56 12 058 250 17 81 06 12 82 27 12 058 257 66 66 0900 88 44 Contactpersoon / email E. Hartvelt E. Hartvelt E. Hartvelt foarinoar@mantgum.com Telefoon 088 035 04 00 088 035 04 00 088 035 04 00 058 251 96 81 0900 112 71 12 058 250 14 14 0517 34 12 72 0517 34 27 26 058 763 45 13 058 250 15 23 058 250 19 52 058 250 13 63 06 27 06 49 94 06 42 01 22 03 Waar zijn in Mantgum AED’s aanwezig? MFC Wjukken (dag en nacht) hoofdingang gebouw Poiesz Supermarkt, alleen tijdens openingstijden Fysiotherapie Jelle Sybesma, werkdagen 08.00 - 18.00 uur Wat te doen bij een incident: eerst 112 bellen.
januari 2021 33
34 Mandegoud
januari 2021 35 Travel Active - Educational Exchange Sinds september 2020 ben ik Local Coordinator voor Travel Active en ga ik internationale studenten, Nederlandse gezinnen en middelbare scholen in mijn regio begeleiden tijdens de uitwisselingsperiode. Via het High School Holland programma komen er jaarlijks buitenlandse studenten uit de hele wereld naar Nederland om kennis te maken met onze Nederlandse cultuur en taal. Deze buitenlandse studenten zijn tussen de 14 en 18 jaar en verblijven 2 tot 10 maanden in Nederland. Zij leren in een korte periode de ‘echte’ Nederlandse cultuur kennen. Ze gaan naar de middelbare school en verblijven in een gastgezin. Ik ben op zoek naar gastgezinnen die geïnteresseerd zijn om een student een veilig onderkomen te bieden. Als gastgezin leert u ook veel van de student. U leert over het thuisland, de taal, de cultuur, tradities en lokale en nationale gerechten. Voor meer informatie raadpleeg de website van https://www.travelactive. nl/high-school-holland of neem direct contact op met mij. Ellen van der Weide, 06-36012996
36 Mandegoud
januari 2021 37 Met hart voor dieren, in het hart van Fryslân Voor spoedgevallen 24 u./7d. bereikbaar. Oedsmawei 13, 9001 ZJ GROU Tel. 0566 - 60 14 64 E-mail: info@dierenartsgrou.nl Websites: www.dierenartsgrou.nl en www.bistedokter.nl Telefonisch spreekuur: maandag t/m zaterdag van 8.00 - 9.30 u. Spreekuren gezelschapsdieren uitsluitend op afspraak! Balie geopend: Maandag t/m vrijdag: 8.00 – 18.00 u. en zaterdag: 8.00 – 9.30 u.
38 Mandegoud Treinkaping Mantgum Dizze foto waard op Facebook (Mantgum - terug in de tijd) dield troch Mantgumer Jaap Oosterwijk. Dit sei hy der oer: ‘Prorail is vandaag hard aan het werk om het station aan te passen aan de sneltrein die op ons traject gaat rijden. Volgend jaar is het 50 jaar geleden dat we als Mantgumers actie voerden om het station terug te krijgen. Er stopte namelijk geen trein meer in Mantgum. Op 21 mei 1971 “kaapten” we de trein, we stapten massaal in en verlieten het station Leeuwarden met enig rumoer. De actie bestond verder uit vele borden rond Mantgum, een stickeractie en dus de kaping die de landelijke pers haalde’. Reaksje fan Pieter Postma, âld Mantgumer: ‘Ik wit nog dat de aksje al in skoftsje yn de loft hong en dat doe ynienen Revu belle dat it dy dei moast. Dus yn sân hasten elstenien dy’t koe op nei it stasjon. Allegear de trein yn, de kondukteur lilk. Yn Ljouwert moast it hiele spul fansels ek werom. Auto’s moasten út Mantgum komme. Sommigen moasten twa kear ride. We giene al toeterjend troch de stêd. Neffens my krige in sjauffeur der noch in bekeuring foar.’
januari 2021 39
40 Mandegoud Eef Heinhuis - ervaren trainer Mindfulness categorie 1 MBSR - MBCL - IMP Zenmeditatie Meer weten? Telefoon: 0612822712 eefheinhuis@8je.nl - www.8je.nl Dokter Fokkewei 10/12, Mantgum
januari 2021 41 Opbrengst collecte Multiple Sclerose Eind november is er in Mantgum gecollecteerd voor het Nationaal MS Fonds. De opbrengst was het geweldige bedrag van € 704,31 (exclusief donaties die via de QR-code zijn opgehaald). Gevers hartelijk dank voor uw bijdrage en collectanten voor jullie onmisbare medewerking. Hebt u de collectant gemist en wilt u toch doneren, dan kunt u een bijdrage overmaken op rekening NL23RABO0336 2728 39. Joost Lottgering, collecte coördinator
42 Mandegoud
januari 2021 43 Parseberjocht Provinsje Fryslân Passearjende sneltrein nij foar Mantgum en Bûtenpost Fan 14 desimber ôf rydt der elk oere in ekstra sneltrein tusken Ljouwert en Grins. Ek rydt der tusken Ljouwert en Snits yn de spits elk oere in ekstra trein. Dit soarget derfoar dat net alle treinen mear stopje yn Mantgum en Bûtenpost. Guon treinen passeare de oergongen en perrons yn dizze doarpen mei hege snelheid. Yn Mantgum en Bûtenpost stopje op dit stuit alle treinen. De treinen yn de buert fan dizze oergongen ride meastal stadich. Aanst ride guon treinen dizze oergongen en perrons mei hegere snelheid foarby. Dêrom is it wichtich om ferkearsdielnimmers der ekstra op te wizen om nea in sletten spoarwei oer te stekken. Om dêr op ta te sjen fiere BOA’s fan ProRail ekstra kontrôles út by oergongen. ProRail stjoert ek foarljochtingspakketten nei de skoallen en doarpsbelangen binne ynformearre. “Als er in het verkeer een nieuwe situatie ontstaat, zoals nu bij een aantal stations en overwegen het geval is, kan het nodig zijn extra alert te zijn. We kunnen niet scherp genoeg zijn. Heel goed dat ProRail hier zo uitgebreid op wijst’’, seit deputearre Avine Fokkens-Kelder. Regiodirekteur Dorothé Wennekendonk foeget hjiroan ta: ‘’Overwegen op de trajecten waar meer treinen gaan rijden zijn allemaal opnieuw door ProRail bekeken en voldoen aan strenge eisen. Als wegverkeer zich houdt aan de regels en veilig gedrag vertoont is ook met meer en sneller treinverkeer de veiligheid maximaal gewaarborgd.” Nije tsjinstregeling De ynset fan de ekstra sneltrein tusken Ljouwert en Grins en de ekstra sneltrein tusken Ljouwert en Snits yn de spits binne ûnderdiel fan de nije treinkonsesje. Dizze nije treinkonsesje start op snein 13 desimber. Fan de moandei dêrnei ôf ride de ekstra treinen.
44 Mandegoud Vers gebakken, ambachtelijk bereide steenoven pizza’s met dunne knapperige bodem en verse ingrediënten. Iedere donderdag bij de Poiesz in Mantgum van 17.00-19.00 uur. Nu verkrijgbaar: Sambrini Pizzabon, leuk om te geven, lekker om te krijgen! Om te bestellen bel of app: 06 - 53877841, of bestel aan de wagen. Het is niet nodig om vooraf te bestellen, maar wel handig! Alleen op bestelling verkrijgbaar: antipasti/borrelplank, huisgemaakte roomboter appeltaart. We wensen iedereen een fijn, gezond nieuwjaar met veel knuffels, lekker eten en mooie momenten! Menu kaart Margherita: tomatensaus, kaas, mozzarella, basilicum Verdura: tomatensaus, kaas, champignons, olijven, ui, knoflook, zongedroogde tomaatjes, mozzarella Quattro Formaggi: tomatensaus, kaas, mozzarella, gorgonzola, parmezaanse kaas Funghi: tomatensaus, kaas, mozzarella, champignons Quattro Stagioni: tomatensaus, kaas, champignons, ham, olijven, artisjokken Picanto: tomatensaus, kaas, salami, jalapeño pepers, champignons Pollo: tomatensaus, kaas, kipfilet, champignons, paprika, ui Della Casa: tomatensaus, kaas, zwarte olijven, knoflook, zongedroogde tomaatjes, spekreepjes, champignons, gorgonzola Hawaii: tomatensaus, kaas, ham, ananas Carbonara: tomatensaus, kaas, ham, salami, spekreepjes Prosciutto: tomatensaus, kaas, ham, paprika Sambrini: tomatensaus, kaas, champignons, paprika, ham, salami, spekreepjes, ui Shoarma: tomatensaus, kaas, shoarmavlees Shoarma speciaal: tomatensaus, kaas, shoarmavlees, ui, paprika Pescatore: tomatensaus, kaas tonijn, paprika, ui Kip Cajun: tomatensaus, kaas, pittige kipreepjes, verse tomaatjes, rode ui € 8,50 € 10,50 € 11,50 € 10,00 € 12,00 Vesuvius: tomatensaus, kaas, knoflook, olijven, jalapeño, pepers, spekreepjes, ei, mozzarella € 12,00 Salame: tomatensaus, kaas, salami € 9,50 € 10,00 € 12,00 € 13,00 € 10,50 € 11,00 € 10,50 € 13,00 € 12,50 € 13,50 € 12,50 € 13,50 Naar wens kan de pizza met verse knoflook worden belegd en/of de rand met knoflookolie worden ingesmeerd. Extra kaas, groente, olijven, ei € 0,75; extra vlees, gorgonzola € 1,25 / vis € 2,25; bakje knoflooksaus € 1,00.
januari 2021 45
46 Mandegoud 2020: Het eerste ‘echte’ jaar van Duorsum Mantgum 31 december is voor ons als Duorsum Mantgum meer dan de laatste dag van het jaar. Op deze dag wordt duidelijk hoeveel zonne-energie onze twee zonnedaken hebben opgewekt. Het gevolg hiervan is dat onze leden komen te weten hoeveel geld (energiebelasting) zij van hun eigen energieleverancier terug krijgen. Uw energiebelasting terug Wij als energiecoöperatie geven aan uw energieleverancier door hoeveel uw zonnepanelen hebben opgewekt. U hoeft dit dus zelf niet te doen en hebt er geen omkijken naar. De energieleverancier betaalt vervolgens de energiebelasting aan u terug. Wanneer dit is, verschilt per bedrijf, maar navraag bij andere energiecoöperaties leert dat dit meestal 1 of 2 maand later is. Januari of februari 2021 dus. Gratis geld dankzij onze leden Naast geld van de opgewekte zonneenergie krijgen wij ook ieder jaar een vast bedrag van Energie VanOns. Wij verkopen niet alleen onze zonne-energie aan hen, maar krijgen per Mantgumer die klant is van dit bedrijf een vast bedrag per jaar uitgekeerd. Afgelopen jaar hebben deze 5 Mantgumers gezorgd voor 400 euro in onze spaarpot. Vergoeding voor nieuwe klanten Wij doen dan ook weer een oproep aan u om, als u overstapt van energieleverancier, over te stappen naar Energie VanOns. Wij krijgen dan een vast bedrag waar we duurzame initiatieven financieel mee kunnen ondersteunen. Zo krijgt u zelf duurzame en lokaal opgewekte stroom voor een goedkoop tarief en u steunt ons als lokale coöperatie ook nog eens. Werkgroep energiebesparing Een werkgroep binnen ons bestuur is bezig uit te zoeken hoe wij inwoners van Mantgum kunnen helpen met besparing op hun energiekosten. Welke maatregelen zijn effectief voor de woningen in ons dorp? Hoe zorgen we ervoor dat inwoners ook echt die maatregelen gaan doorvoeren? Hoe wordt dit gefinancierd? In de loop van 2021 hoort u hier vast meer over via de Mandeguod. Naast het geld uit onze spaarpot zijn er ook subsidies waar wij voor in aanmerking hopen te komen. Dit
januari 2021 47 proces loopt nog. Bij de gemeente is er de Regeling Reductie Energiegebruik (RRE). Vermoedelijk zijn er Mantgumers door de gemeente op de hoogte gesteld van deze regeling. Denkt u in aanmerking te komen voor deze regeling kijk dan op de site van de gemeente. Klimaatakkoord > actueel > Nieuws > Better LED as net. Energie VanOns De Consumentenbond, Natuur & Milieu en Wise onderzoeken elk jaar de duurzaamheid van stroomleveranciers en zetten in 2020 Energie VanOns opnieuw op een gedeelde eerste plaats. Daarnaast blijkt uit diverse maandelijkse tariefvergelijkingen dat Energie VanOns steeds één van de goedkoopste aanbieders is van stroom. De aanbieding is net iets voordeliger dan die van Greenchoice en een stuk voordeliger dan die van Vandebron. Beide ook duurzaam, maar dus iets duurder. Daarnaast is Energie VanOns gemiddeld 33 euro per jaar goedkoper dan de grote drie, Essent, Nuon en Eneco. Op vergelijkingssite Independer staat Energie VanOns bijna onderaan. De andere energiebedrijven maken gebruik van actietarieven en welkomstkortingen. (Energie VanOns doet dat niet, maar geeft zo’n bonus aan de lokale energiecoöperatie). Vandaar dat ze qua prijs onderaan staan. Het geeft dus geen reeël beeld. Nog 10 panelen beschikbaar Op het moment van dit schrijven zijn er nog tien zon-certificaten (zonnepanelen) beschikbaar op het dak van basisschool De Gielguorde. Kent u mensen die hier interesse in hebben of weet u dat uw buren geen zonnepanelen willen, maar wel duurzaamheid een warm hart toe dragen? Meld ze dan bij ons aan of tip ze eens over onze panelen. Ons zonnedak is een ideale manier om toch geld te besparen en aan de energietransitie mee te doen.
48 Mandegoud
januari 2021 49 Ambachtsbakker Sybesma * Mantgumer Preamke, een heerlijk lekkernij maar ook een leuke tip als kado. * Kadomand vullen naar keuze terwijl u wacht, u kunt deze ook bestellen. * Suiker/krentenbrood in cijfers. leuk voor kado verjaardag of trouwdag! Openingstijden Mantgum: Dinsdag t/m donderdag: 8.30 - 18.00 uur Vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Zaterdag: 8.00 - 16.00 uur email: bakkerijsybesma@hetnet.nl Mantgum tel.: 058-2502070 / Boksum tel.: 058-2541323 / 06-22632617 * Reklame’s staan in de Skille vermeld. * Ontbijtservice. * `s Maandags kunt u gebak afhalen op bestelling in onze winkel te Boksum. Ook kunt u s`ochtends vroeg altijd in Boksum terecht om uw gebak af te halen of mee te nemen naar uw werk bijvoorbeeld. * Bestellen kan in de winkel of via telefoon of whatsapp of website www.ambachtsbakker.nl
50 Mandegoud Nieuws uit de Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Folle lok en seine foar it kommende jier. It jier 2021 is no noch in iepen boek. Us winsk is dat wy yn ús doarp, yn sûnens en mei hope dit nije jier temjitte rinne. Het Kinderkerstkoor Wat een muzikale zangtalenten zijn er in Mantgum! Maar liefst 15 kinderen uit groep 4 tot en met 7 meldden zich aan voor dit speciale Kinderkerstkoor-project. De eerste twee repetities zijn nu geweest en wauw, wat klinkt het goed. Het enthousiasme is tot buiten de kerk te horen! Op de foto oefent het koor samen met juf Martijn uit Baard. Door de lockdown is er helaas geen opname van de mooie kerstliederen. Maar waarschijnlijk krijgt dit leuke koorproject een vervolg in het voorjaar.
januari 2021 51 Restauratie kerk Vanaf 1 januari 2021 is de Doarpstsjerke gesloten vanwege een grote restauratie. In het interieur van de kerk komen steigers te staan zodat het gehele plafond opnieuw gestuukt kan worden. De firma Van der Vegt uit Weidum gaat deze klus klaren. Daarnaast wordt het Van Dam orgel gerestaureerd, komt er nieuwe verlichting en wordt de verwarming toekomst-bestendig gemaakt. Zoals bij elke restauratie is het afwachten wanneer het klaar is. We houden u op de hoogte en gaan er voorzichtig van uit dat we jullie in het najaar kunnen verwelkomen in de Doarpstsjerke. Vieringen en meer in januari 2021 Op dit moment is het onduidelijk hoe het coronavirus zich gaat ontwikkelen. Voor de maand januari houden we alle opties even open. Check onze website en Facebook pagina voor het laatste nieuws. Ontvangt u graag onze twee wekelijkse nieuwsbrief, meldt u aan bij b.jilderda@gmail.com Of bel naar 058 289 85 02 dan bezorgen we de nieuwsbrief in uw brievenbus. Voor actuele informatie: www.pknmantgum.nl en Facebook Doarpstsjerke Mantgum & Skillaerd Hartelijke groet namens de kerkenraad, Gudula van Beem Nieuwe rubriek: Keek op de kerk Elke maand stelt een betrokkene van de Doarpstsjerke zich even kort voor. Mijn naam is Maaike de Groot- Schat, ik woon sinds 6 jaar in Mantgum. Voorheen woonachtig in Blessum. Ik ben werkzaam in de zorg op een huisartsenpraktijk en sinds 2019 ook koster van de PKN gemeente in Mantgum. In Blessum lange tijd in De Plaatselijke Commissie Stichting Alde Fryske Tsjerken gezeten en vond het dan ook een heel vertrouwd gevoel het kosterschap op mij te nemen, toen de vraag zich voordeed. Er zorg voor dragen met steun van de kerkenraad/kerkrentmeesters dat het kerkgebouw een goede plek in de dorpssamenleving inneemt in al zijn facetten. Mij kun je wakker maken, als het niet kan wachten, voor een moeilijke puzzel van 1000 stukjes. Ongestoorde nachtrust nog beter!!
52 Mandegoud Samen hoopvol het nieuwe jaar in Doen jullie mee aan het project ‘Samen hoopvol het nieuwe jaar in’? Om elkaar een hart onder de riem te steken, verspreiden we begin januari, tien schriften door heel Mantgum heen, bij jong en oud. Wie weet komen we ook wel bij jou langs. Het idee is om iets in het schrift te schrijven of te tekenen en om het schrift binnen drie dagen naar iemand anders te brengen en de opdracht door te geven. Die zoekt binnen drie dagen ook weer iemand en zo gaat dat verder, gedurende januari en februari 2021. Er ontstaat als het ware een lange ketting. Mensen lezen elkaars bijdragen, brengen het bij iemand anders, vragen of diegene mee wil doen en maken een praatje. In de eerste week van maart komen de schriften weer bij ons terug en maken we een selectie uit de bijdragen voor de Mandeguod. ‘Stel dat ik mee wil doen, waar zou ik het dan over moeten hebben?’ hoor ik u en jou denken. Dat kan van alles zijn. Waar denken we aan als bijdrage? Zoek bijvoorbeeld uw favoriete gedicht of lied. Of een zin of een spreuk die je hoop geeft. En schrijf dat in het schrift, eventueel met een toelichting. Je mag natuurlijk ook zelf een gedicht of een verhaal schrijven. Alles is mogelijk, de bedoeling is om elkaar een hart onder de riem te steken. En willen kinderen/volwassenen liever een passende tekening maken, helemaal prima! Als je mee wilt doen dan wordt het hartverwarmend. We wensen jullie veel plezier toe en daarnaast hoopvolle verhalen, tekeningen en gedichten voor het nieuwe jaar. Boukje Jilderda & Gudula van Beem
januari 2021 53
54 Mandegoud
januari 2021 55
56 Mandegoud De krysthazze Fansels haw ik al lang en breed yn ‘e rekken dat der eat bysûnders yn ‘e loft hinget. Soks bespeur ik daliks oan alderhande maneuvels. Yn it foarste plak komt it kofjeapparaat mei de waarmhâldkanne út de kelder nei de koken. Dat is fêste prik foar eltse jachthûnetraining mei Frou. Faaks hat sy dan sels har ‘bûtendoar-ornaat’ al oan. In aldendeiske wurkbroek en benammen yn dizze tiid fan’t jier is se foaral lekker waarm oanklaaid. It flutterjurkje dat Frou no lykwols oan hat strykt dêrmei as âlde hoassokken. Ik begryp der neat fan! Mar rillegau komme de pipen út de sek: “Giet Afke hjoed mei de baas mei?” Fansels giet Afke mei Baas mei! Ik strûs efter him oan nei de auto ta en wip yn ‘e kofferbak fan syn nije bistedokterwein dy’t gjin gelûd makket. Nei in tút swaait Frou ús út en ropt se Baas nei dat er foarsichtich wêze moat. “Jawis!”, andert er. Wat in ferrassing, it sil my benije wat der no barre sil! Baas sjongt of fluitet ûnderweis altiten lûd mei de kabaalboks mei. Dat docht my suver sear oan myn earflappen, mar ik hâld my goed. Ik lit it oer my hinne komme en jou mysels del op myn hûnekessen. Nei in skoftke hâldt it fokaal op, beweecht de auto net mear en binne we blykber teplak. At ik oerein kom sjoch ik dat wy by in grut fjild oankommen binne. Neffens my bin ik hjir noch nea earder west. Der steane in stikmannich fan dy ûnbidige weinen sa’t âldbaas Pyt ek hat. Ferduld noch en ta, it mist my net dat er dêr omspaant. Mar dan is ús mem der faaks ek! Ik reitsje optein en begjin útwrydsk mei myn kwispel te giseljen. Yntusken docht Baas de efterflapdoar iepen en mei ik derút wippe. Ja hear! Ik begroetsje daliks âldbaas Pyt en ús mem fansels. Mar och heden noch en ta! Myn fiif bruorren Abe, Epke, Foppe, Hylke en Gurbe binne der allegearre ek. Wat in feest! Wat in geweldich famyljebarren! Gysten rauze wy troch it fjild om inoar hinne. Baas en alle nijbazen litte ús balstjurrich úttjirgje, oan’t wy troch âldbaas Pyt ta de oarder roppen wurde. “Ties, sit!” “Oskar, hjir!” Ties? Oskar? No wist ik wol dat Abe en ik de iennichsten wiene dy’t harren eigen namme holden hawwe, mar wat klinkt dit stom! Wat alderûnbidichst stom... Mar hokker rook krij ik no ynienen yn myn noasters? “Jimme binne let, wy binne alfêst begûn”, hear ik âldbaas Pyt sizzen. En dan sjoch ik se lizzen. Ik wol der wol daliks hinne te gnuven, mar dat kin
januari 2021 57 net omt Baas my oan ‘e line dien hat. Ik moat my raar fersinne at dêr net wol tsien hazzen dea op in rige lizze. “Yn it bitefjild fierderop moatte noch wol mear sitte. Wolsto dyn eigen krysthazze sjitte?”, hear ik âldbaas Pyt freegjen. “Ik bin net fan’t sjitten”, andert Baas. “Nee, do wolst se wer better meitsje fansels”, laket myn âldbaas, en hy triuwt Baas sa’n sjitpiip yn ‘e hannen. Om ús hinne wurdt in bytsje bedimme gnyske. Dan sette wy mei-inoar ôf nei it bitefjild ta. Ik drobbelje stiif neist myn krebintige baas mei. Op in brede rige strune wy meielkoar troch de biten. Ik bin de alderearste dy’t in hazze yn de noasters kriget. Dít is myn kâns! Fan Frou mei it net, mar no is’t de bedoeling dochs just! Handich strûp ik út de line wei en set ik de sokken der yn it fjild troch. De hazze sjocht my oankommen en betinkt him gjin momint. As in streep fleane wy efter elkoar sigesaagjend troch de biten. Ik hear it razen en tjirgjen efter my wol, mar ik lit my dy hazze dit kear wier net ûntkomme. Dan hear ik in lûde knal en fuortendaliks fiel ik in fjoerskerpe pine yn myn lofter bil. Ik jou in ôfgryslike gjalp en lit my langút falle yn de biteblêden. Unhuerich, wat docht dat sear... “Och, och, wat bisto dochs in leaf hûntsje. Wat leisto dêr no lekker langút. Ien en al ûntspanning sa op ‘e rêch. Mei al dy knuffels om dy hinne.” Ik slach myn eagen op en knipperje der tagelyk mei. “Wêr soe se fan dreame? Poeskes?” O, wat deale! Myn leave santjin! Yn ferheardens rek ik mysels út en doch in sucht fan ferromming wylst de beide lytsbazen laitsjend njonken myn hûnekoer sitte en my oer myn búkje tyskje. Dan sjoch ik Baas oan tafel sitten en hy spytgnysket nei my: “Ik tink dat se wer oer haskes dreamd hat.” Op dat stuit wol ik him wol yn syn dôve earen blaffe: “Do grutte olfert, do hast my yn ‘e kont sketten!” Afke fan it Fryske Wetterlân Ik winskje alle baaskes en harren lytsfee noflike Krystdagen en boppe-al in sûn nijjier!
58 Mandegoud Colofon Mandeguod is een uitgave van Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar Doarpsmienskip Mantgum Sipke Dijkstra voorzitter, Ewoud Westrik secretaris, Bert van der Weide penningmeester Algemeen lid: Maaike Kuipers, Annemarie Meetsma, Ydwine Willemsma E-mail: doarpsmienskip@mantgum.com Website: www.mantgum.com Redactie Mandeguod Vacature hoofdredacteur, Lys Scarse eindredacteur, Maaike Kuipers redacteur, Diny de Vries redacteur, Jacob Scheffer redacteur, Schelte de Jong vormgever, Rinse Westerdijk vormgever Financieel beheer Hotze Bonnema penningmeester. Bankrekening Mandeguod: NL77 INGB 0005 0727 04 Verslaggever Siebolt Dijkstra korrektor Fryske teksten Verspreiding Yme en Ary Meintema coördinatie. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum Druk CSLdigitaal Tarieven Mandeguod Jaaradvertentie (binnenwerk) Eenmalige advertentie (alleen binnenwerk) Formaat (bxh) Hele pagina € 160,00 Halve pagina € 85,00 Kwart pagina € 47,50 Hele pagina € Halve pagina € Kwart pagina € 27,50 15,00 11,00 Aanleveren advertenties Bij voorkeer in zwart wit en PDF formaat. Aanleveren van een advertentie kan ook in TIFF, JPG, JPEG of PNG. Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte. Verenigingsmededelingen (alleen binnenwerk) Jaarbijdrage € 30,00 Oplage 510 exemplaren Inleveren kopij Uiterlijk de 14e van elke maand E-mail: mandeguod@gmail.com Algemeen In uw mail met de bijdrage(n) dient u - voor eventuele vragen - uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden. De bijdrage moet - tenminste - voorzien zijn van de naam van de afzender. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage(n) eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn geschreven door niet-redactieleden. Tevens dient u zich er rekenschap van te geven dat Mandeguod ook in pdf-formaat op www.mantgum.com geplaatst wordt. © MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod. 128 x 180 mm 128 x 87,5 mm 61,5 x 87,5 mm 128 x 41,25 mm
januari 2021 59
1 Online Touch