6 Nieuw belastingstelsel dringend noodzakelijk De discussie over de invoering van een vlaktaks in Nederland is al jarenlang gaande. Te vaak echter verzandt die discussie alleen in het vaststellen van een tarief en welke gevolgen dat heeft voor de diverse groepen werkenden en niet-werkenden. “En dat is een gemiste kans,” vindt Koen Caminada, hoogleraar sociale en fiscale wetgeving aan de Universiteit Leiden. Door: Henk Poker Caminada vindt namelijk dat het daar in eerste instantie niet om zou moeten gaan. In Leiden wil men de discussie graag breder trekken. “Kijkend naar het huidige belastingsysteem kun je constateren dat er te veel ‘rommel’ in zit,” stelt hij. “Er zijn 204 regelingen, die een inbreuk maken op de normale belastingstructuur. Faciliteiten waar in de praktijk hogere inkomens vaker gebruik van maken dan lagere inkomens. Dat levert allerlei arbitragemogelijkheden op, maakt het belastingstelsel complex en is op de langere termijn onhoudbaar. Is de vlaktaks dan de oplossing? Dat denk ik niet, want elke discussie erover leidt te snel tot polarisatie. Ik mis wat dat betreft wel de nuance. Het gaat immers om reparatie van de grondslaguitholling en niet zozeer om de tarieflijn (vlaktaks of niet). Anders komen we nergens.” Inhoudelijk debat Toen Caminada en collega Leo Stevens eerder dit jaar voorstellen deden voor een blauwdruk belastingsysteem, was dat vooral een oproep aan de onderhandelaars van de kabinetsformatie om het huidige stelsel op de schop te nemen. ‘Wij vinden dat je de ‘rommel’ moet opruimen’ Bas Jacobs, hoogleraar economie en overheidsfinanciën aan de Erasmus Universiteit, was er in het FD snel bij om de plannen naar de prullenbak te verwijzen. NOAB De vlaktaks noemt hij een economisch ondoelmatig instrument voor de herverdeling van inkomen. Caminada: “Helaas wil Bas Jacobs niet meedoen aan een inhoudelijk debat over de precieze vormgeving van de grondslag voor een ‘broad based personal income tax’, maar hij is altijd wel bijzonder fel met reacties als het woordje ‘vlaktaks’ valt. Echter, in feite verschillen onze inzichten niet zo sterk van elkaar. De manier om er te komen is echter een andere.” Caminada en Stevens pleiten voor meer evenwicht in het stelsel. “Ons voorstel behelst in eerste instantie het uniformeren en geleidelijk verhogen van de BTW-tarieven, wat via een zogenoemd 2-taks-stelsel aan de mensen wordt teruggegeven. Het gestroomlijnde toeslagenstelsel biedt de laagste inkomensbescherming. Samengenomen gaat ons voorstel in de richting van de door Bas Jacobs aangehangen optimale belastingtheorie. In onze berekeningen valt 93 procent van de belastingplichtigen in het eerste tarief van 33,8 procent en 7 procent in het hogere tarief van 43,8 procent. Ook de toeslagen worden gestroomlijnd. Ze worden beter gericht op de gevallen waarin inkomensondersteuning echt nodig is. Het voorstel is de toeslagdoelgroep te beperken tot 15 à 20 procent van de huishoudens met de laagste inkomens.” Caminada en Stevens zien dit als een tussenstap naar een belastingsysteem dat de belastingplichtigen en de economie ten goede komt. “De belastingdruk wordt in ons voorstel verschoven naar minder verstorende heffingsgrondslagen. Ons pakket speelt € 34,4 miljard vrij via grondslagverbreding (=aftrekbeperking), waarvan het leeuwendeel wordt ingezet voor tariefverlaging (€ 31,3 miljard). Het overige dient ter financiering van het ongedaan maken van de inkomensafhanActiva | Nummer 3 - 2017
7 Online Touch Home