Over onderzoek naar en behandeling van dyslexie en dyscalculie - december 2017 Oefenen is belangrijk, ook na de behandeling Kinderen die bij het RID een behandeling krijgen voor dyslexie of dyscalculie weten dat oefenen belangrijk is. Ook als ze de behandeling allang hebben afgerond. Het RID zorgt voor een goede afsluiting, maar dat betekent niet dat het werk er daarna op zit. Behandelaar Esther Stunnenberg: ‘Het klinkt gek, maar als je dyslexie of dyscalculie hebt, moet je in conditie blijven. Als je traint voor voetbal of hockey geldt hetzelfde. Ga je na de zomer weer aan de slag dan merk je dat je spierpijn hebt. Zo werkt het eigenlijk ook met dyslexie en dyscalculie: als je te lang niet oefent met lezen en spellen of met rekenen en tellen dan zakt die vaardigheid een beetje weg.’ Het is precies het verschil tussen mensen die dyslexie of dyscalculie hebben en mensen die dat niet hebben. Bij de laatste groep gaat dat ‘onderhoud’ vanzelf. Het RID biedt ouders en kinderen de mogelijkheid om na afloop van de behandeling nog te blijven oefenen. Dat kan met het online oefenprogramma Wereldreis, maar ook door te zorgen dat je vaker leest of rekensommen niet uit de weg gaat. ‘Als je hier je behandeling hebt afgerond, heb je heel veel geleerd. Opeens valt ook de druk om regelmatig te oefenen weg. Wij raden ouders en kinderen altijd aan om toch een oefenschema aan te houden. Zo houd je het gemakkelijkst het niveau vast. Doe je een hele tijd niets, dan kost dat veel meer moeite.’ Het is altijd mogelijk om met het RID te overleggen over een follow-up afspraak, zodat vastgesteld kan worden aan welke punten nog gewerkt moet worden. Vooral als een leerling naar de middelbare school gaat, kan dat handig zijn.
Vraag en antwoord Vraag In mijn klas (groep 8) heb ik twee kinderen die een dyslexiebehandeling hebben gehad. Het gaat veel beter met hen, maar het zou handig zijn als ze nog een keer een ‘opfriscursus’ krijgen voordat ze naar de middelbare school gaan. Kan dat? Antwoord Kinderen die bij het RID in behandeling zijn geweest kunnen later nog een follow-up doen. Per situatie bekijkt het RID welk advies op zijn plaats is over oefeningen of instructies. Ouders die hierin geïnteresseerd zijn, mogen in dat geval contact opnemen met de dichtstbijzijnde hoofdlocatie. Dan wordt er overlegd over de mogelijkheden. Vraag We horen steeds dat het aantal behandelingen afhangt van de ernst van de dyslexie en de vorderingen van een kind. Nu vertelde de leerkracht van onze zoon ons dat iedereen voortaan dezelfde hoeveelheid behandelingen krijgt. Worden kinderen dan nog wel goed behandeld? En wat kan ik doen als ik vind dat de behandeling niet goed is geweest? Antwoord De behandeling bij het RID is altijd individueel. Elk kind wordt apart onderzocht én krijgt een diagnose. Afhankelijk daarvan wordt gekeken welke behandeling het kind krijgt. In het hele traject kan het voorkomen dat een kind dat aanvankelijk niet echt vorderingen maakte, uiteindelijk goed vooruit gaat. Het RID maakt zich er hard voor om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de behandelingen blijft bestaan. De nieuwe website is live Wie de nieuwe website van het RID voor het eerst bezoekt, ziet een grote verandering: een fris nieuw uiterlijk, eenvoudige navigatie, actuele blogs en snelle toegang tot alle informatie over dyslexie, dyscalculie en de RID Academie. Bekijk het resultaat zelf op www.rid.nl.
Op Wereldreis met de dyscalculiebehandeling Voor kinderen met dyscalculie is het uitrekenen van sommen een enorme opgave: vaak weet hij of zij niet hoe een som aan te pakken en welke strategieën toepasbaar zijn. Wie dyscalculie heeft automatiseert zelfs eenvoudige sommen niet. En dat is lastig. Het RID biedt onderzoek en behandeling van dyscalculie. Calculie De methode Calculie van het RID volgt alle stappen die belangrijk zijn om de basis getalvaardigheden aan te leren. De kinderen krijgen eerst inzicht in getallen. Daarna komen het automatiseren van rekenen en procedures binnen het rekenen aan bod. Elke behandeling is individueel. Dit betekent dat er extra aandacht is voor knelpunten, zoals klokkijken of rekenen met geld. Op reis Het succes van de behandeling blijkt nauw samen te hangen met het krijgen van uitdaging én hoe leuk de oefeningen worden gevonden. Daarom is ervoor gekozen om, net als bij de dyslexiebehandeling van het RID, de digitale leeromgeving Wereldreis te gebruiken. Wereldreis is een oefenprogramma waarbij plezier en oefenen hand in hand gaan. Elk kind kan kiezen in welke wereld hij of zij wil oefenen. Als er goed wordt geoefend, is een bonus te verdienen. De oefeningen in Wereldreis zijn heel afwisselend. Er worden sommen uitgebeeld met eierdozen, soms moet het kind aangeven welk getal groter of kleiner is en bij een andere oefening komen sommen of getallen in flitsen voorbij om het tempo te bevorderen. De reacties van de kinderen die inmiddels met de behandeling werken zijn enthousiast. Het RID meet voortdurend wat de effectiviteit van de behandeling is. Uit deze analyses is gebleken dat de behandeling onder andere bijdraagt aan het sneller automatiseren van belangrijke rekenfeiten en een beter getalbegrip. Tevreden? Het RID wil meer Het is een mooi cijfer dat het RID krijgt van ouders van kinderen die in behandeling zijn: 8,5. Dat is geen reden om achterover te leunen. Patty Gerretsen, directeur Inhoud en Ontwikkeling van het RID: ‘Tevredenheid zegt vooral iets over de manier waarop we communiceren en hoe we vragen van ouders beantwoorden. Wij willen gewoon graag weten of onze manier van behandelen aanslaat. Dat is de reden dat wij continu onderzoeken wat het niveau is van kinderen voor, tijdens en na de behandeling. Uiteindelijk is dit het belangrijkste: dat we daarop goed scoren, zodat kinderen zo min mogelijk hinder van hun dyslexie of dyscalculie ondervinden.’
Ieder zijn eigen tempo! Al tijden woedt er een discussie dat er een vast traject voor elk kind aangehouden kan worden. Dat betekent dat elk kind ‘vastzit’ aan een x-aantal behandelingen. De vraag is of dit wel zo werkt? Is elk kind geholpen met een standaard hoeveelheid behandelingen? Anniek Vaessen en Patty Gerretsen van de wetenschappelijke afdeling van het RID hebben het onderzocht. Bij alle kinderen die bij het RID in behandeling zijn gekomen, is gekeken naar hun vooruitgang en die is in een tabel gezet. Op welk moment tijdens de behandeling gaat een kind het meeste vooruit? Wordt er aan het einde van de behandeling nog wel vooruitgang geboekt? Die vragen zijn nu beantwoord. Er is gekeken naar de vooruitgang op lezen, spellen en andere vaardigheden in verschillende fases van de behandeling. Kinderen waarbij de behandelduur gemiddeld was, zijn vergeleken met kinderen die een langere behandelduur nodig hadden. Uit de resultaten blijkt dat het lezen en spellen een gestage groei laten zien tijdens het hele behandeltraject. Juist in de laatste fase van de behandeling maken zij nog een behoorlijke inhaalslag. Bovendien hebben kinderen hun eigen groeicurve. Er blijken individuele verschillen te zijn in de optimale behandelduur. Daarom is het zo belangrijk om de behandeling af te stemmen op het kind. Klik hier voor het artikel in Tijdschrift voor Orthopedagogiek Diagnose en behandeling in beeld Hoe gaat het proces van het herkennen van dyslexie, het stellen van de diagnose bij het RID tot aan de behandeling er nou eigenlijk aan toe? Die vraag wordt vaak gesteld. Uiteraard wordt dit uitgelegd aan scholen, ouders en leerlingen. Op de website staat het hele proces ook vermeld. Om nóg beter te kunnen volgen welk traject kinderen doorlopen, is een video gemaakt over het stellen van de diagnose. Dit gebeurt aan de hand van het verhaal van achtjarige Lauren. De video bekijken? Ga naar www.rid.nl/ervaringen/dyslexie/diagnose.
Verkorte behandeling: met de tijd mee De behandeling bij het RID is de laatste jaren meer en meer gedigitaliseerd. Sinds vorig jaar werken kinderen bijvoorbeeld met Wereldreis: ze voeren digitaal hun oefeningen uit. Vanaf 2018 gebeurt ook het informeren van ouders en leerkrachten online. Niet helemaal natuurlijk, want het is nog steeds belangrijk dat ouders aanwezig zijn bij de behandeling voor feedback en uitleg. Per behandeling staat tijd gereserveerd voor terug koppeling met de school. Die tijd is vaak niet meer nodig omdat de informatie wordt ondergebracht in Mijn RID. Het is wel belangrijk dat ouders én leerkrachten voor vragen over hun kind of leerling altijd bij het RID terecht kunnen. De informatie is standaard online te vinden. De behandeltijden gaan vanaf januari 2018 van 50 naar 45 minuten. Voor ouders is dit vooral merkbaar omdat de starttijden van de behandelingen iets verschuiven. Door deze vernieuwing kan het RID zorg blijven leveren die effectief en kostenefficiënt is, maar ook voldoet aan de hoge eisen die aan de behandeling worden gesteld. RID Academie De RID Academie helpt leerkrachten zich te professionaliseren op het gebied van dyslexie en dyscalculie. Experts van de RID Academie kunnen bijdragen aan een verbetering van het onderwijs op het gebied van lezen, spelling en/ of rekenen. De school is zo in staat om leerlingen met problemen op taalen rekengebied beter te begeleiden waardoor ernstige problemen vaker voor komen kunnen worden. Daarnaast kunnen leerkrachten een training krijgen om dyslexie en dyscalculie zo vroeg mogelijk te signaleren zodat deze kinderen tijdig worden doorverwezen naar specialistische zorg. De RID Academie geeft cursussen aan teams van leerkrachten op school en er is een aanbod op verschillende plekken in het land voor individuele leerkrachten. De schoolleiding kan de RID Academie ook inschakelen voor begeleiding en advies op school. Benieuwd naar de mogelijkheden voor jouw school? Neem vrijblijvend contact op of kijk op de website. Puzzeltje met rekenen en taal 1 8 2 Zoek de antwoorden. Schrijf letters en cijfers van de oplossing in volgorde in de cirkels en lees het goede antwoord met de klok mee. Vul bij 1 de 1e letter in, vul bij 2 de 2e letter in, vul bij 3 de 4e letter in en bij 4 de 1e letter. 7 3 6 5 4 1 Waarop blaast een scheidsrechter? 2 Niet donker maar… 3 Hier zit ook een oor aan. 4 Het is alles of… 5 Hoeveel is 20 - 18? 6 Als je 6 maal 0 doet dan heb je? 7 2 + 3 = ? ? -4 = 8 16 gedeeld door 2 maakt... Uitkomst: Fijn 2018
Mijn RID Assen Alkmaar Vanaf 1 januari is er voor ouders, behandelaars en scholen een persoonlijke omgeving beschikbaar: Mijn RID. Na iedere behandeling voegt de behandelaar informatie over de voortgang toe aan de kind-omgeving die ouders en scholen vervolgens kunnen inzien. Ook zijn in Mijn RID makkelijk documenten te delen over de behandeling en voortgang. Contact leggen tussen behandelaar, ouders en scholen? Dat kan eveneens. Er is ruimte opgenomen om vragen en opmerkingen te plaatsen. Voor kinderen biedt Mijn RID ook voordelen: instructievideo’s met meer uitleg over de stof die tijdens de behandeling is besproken. Zo kan een kind dit rustig terugkijken totdat hij of zij het helemaal begrijpt. Deze vernieuwingen maken het behandeltraject voor kind, ouders én scholen gemakkelijker en het oefenen effectiever. Almere Amsterdam Den Haag Rotterdam Breda Den Bosch Amersfoort Arnhem Nijmegen Hengelo Maastricht Onze locaties Het RID heeft dertien hoofdlocaties én een groot aantal behandellocaties, verspreid over Nederland en altijd dichtbij of in uw gemeente. Op onze website www.rid.nl vindt u per locatie de contactgegevens en meer (actuele) informatie. Tevens kunt u uw kind hier aanmelden voor een onderzoek, behandeling of cursus. Hoofdkantoor RID Jansbinnensingel 1 6811 AJ Arnhem 026 442 32 94 www.rid.nl Colofon Tekst: Rietje Krijnen Ontwerp: www.lawine.nl
1 Online Touch