insti tuut (Badan Geologi) zijn drie gebieden in het oosten van de Vogelkop onderzocht. Dit zijn geweest; district Momi Waren in de gemeente Manokwari Selatan, district Menyambouw in de gemeente Pegunungan Arfak en het district Kebar in de gemeente Manowkari. De watertemperatuur aan het landoppervlakte bleek tussen de 31,7 en de 46,8 graden Celsius te zijn. De onderaardse temperatuur is na onderzoek geschat op een temperatuur van tussen de 80 en 86 graden Celcius. In het onderzoek wordt de conclusie getrokken dat de gesteldheid voor zover bekend niet zodanig is dat elektriciteit opwekken uit deze bronnen mogelijk is. Wel wordt verwezen naar de potenti e die het warme water heeft voor direct gebruik. Zo kan warm water bijvoorbeeld naar baden worden geleid en een toeristi sche att racti e worden64 . Onderzoeksproject: Geocap Hoewel het onderzoek van het Indonesische geologisch insti tuut geen mogelijkheden ziet voor het opwekken van elektriciteit uit bodemwarmte in het oosten van de Vogelkop, kunnen er door nieuw onderzoek wellicht andere potenti ële bronnen hiervoor onderscheiden worden. Sinds 2014 is er een samenwerkingsverband opgestart tussen de Universiteit Twente, de technische universiteit van Bandung (ITB), Universitas Indonesia, Universiteit Utrecht, Technische Universiteit Delft en enkele andere publieke en private partners uit Nederland en Indonesië. Dit consorti um probeert de mogelijkheden voor het opwekken van elektriciteit uit bodemwarmte in Indonesië in kaart te brengen. in het project geocap werken nederland en indonesië samen om bodemwarmtebronnen in kaart te brengen Het project genaamd GEOCAP (Geothermic Capacity Building Programme IndonesiaNetherlands) is een capaciteitsopbouwproject dat is geïniti eerd door het Indonesische planbureau BAPPENAS en wordt bekosti gd door de Nederlandse Ambassade in Jakarta vanuit een fonds dat beschikbaar is voor samenwerking ter verduurzaming van de Indonesische energiesector. Het project kent verschillende doelen. Ten eerste tracht het project te ondersteunen in capaciteitsopbouw bij technische instellingen en universiteiten in Indonesië op het gebied van elektriciteitsopwekking uit bodemwarmte. Daarnaast is het onderzoeksdoel gesteld de problemen en kansen van de sector in kaart te brengen. Er zal een database worden gevormd met geografi sche informati e over bodemwarmte in Indonesië. Het programma loopt tot 2017. Op de website van het project is meer informati e voor handen; www.geocap.nl65 . 3.4 tropische land- en tuinbouw Algemeen De landbouwsector is de grootste werkverschaff er van Papua Barat en levert (tezamen met visserij en bosbouw) 14% van het BNP. In de ontwikkelingsplannen van de overheid, zowel nati onaal als provinciaal, wordt de land- en tuinbouwsector aangewezen als een van de belangrijkste sectoren. Op nati onaal niveau wordt zelfvoorziening in de voedselproducti e nagestreefd en ook binnen Papua Barat wordt getracht de afh ankelijkheid van voedselimport te verminderen. De groei in de landbouwsector (tezamen met visserij en bosbouw) bedroeg in de periode 2003-2013 gemiddeld 3,91%. Deze groei is beduidend lager dan het gemiddelde. In de ontwikkelingsplannen wordt aandacht gericht op de moeilijkheden bij het moderniseren van de landbouw. Veelal wordt landbouw nog op traditi onele wijze en op kleine schaal bedreven. De overheid probeert meer commerciële landbouwondernemingen te sti muleren (agribisnis) en geeft de boerenbevolking trainingen over modernere landbouwtechnieken. Daarnaast wordt er veel aandacht geschonken aan het verbeteren van infrastructuur zoals irrigati e en transportmiddelen om de sector te sti muleren. Het beroep van boer staat echter niet in een hoog aanzien onder de eigen bevolking. Dit maakt dat slechts weinig jongeren geïnteresseerd zijn in het werken in deze sector, men streeft veelal een kantoorbaan in de stad na. Als gevolg hiervan is de sector aan het vergrijzen. Voor de overheid betekent dit meer reden om nieuwe landbouwiniti ati even te steunen. Het is dan ook te verwachten dat Nederlandse investeringen in dit gebied in goede aarde zullen vallen. De grote uitdagingen liggen bij het lage opleidingsniveau en de beperkte infrastructuur. De grote kansen liggen bij de geschiktheid van het land voor een aantal kernproducten die nu al in ruime mate in Papua Barat worden geproduceerd. Verkennend onderzoek Papua Barat - 2015 88
91 Online Touch Home