25 jaar na de eerste route in ‘te voet’ onverwoestbare klassieker Bijna een kwart eeuw geleden verscheen de eerste jaargang van ‘te voet’ met de eerste reportages. In het vijfde nummer beschreef ‘te voet’ een etappe van het Peellandpad, een rondwandeling door Nationaal Park De Groote Peel. Hoe is het daar nu? Ospel Elvira Werkman ‘De Peel klinkt als toppunt van troosteloosheid.’ Voor de hedendaagse wandelaar een niet bepaald uitnodigende zin in een van de etappebeschrijvingen van de lange afstandsroute Hertogenpad. Deze route loopt van Breda tot Roermond en is de gedeeltelijke vervanger van het Peellandpad van vijfentwintig jaar terug, dat liep van ’s-Hertogenbosch naar Roermond. De etappe door Nationaal Park De Groote Peel oogt op de kaart onveranderd. Droogte De ‘troosteloosheid’ duidt natuurlijk op de historie van turfstekers in de Peelstreek. 10 Hard werken, leven in een plaggenhut en bittere armoe. Kom je vandaag de dag in de Groote Peel, dan tref je vooral bijzondere natuur, weidsheid en stilte. Bloed, zweet en tranen van de turfstekers zijn lang geleden, maar beslist niet onzichtbaar. Op de plekken waar het water in de vennen laag staat, is goed zichtbaar hoe en waar het veen is afgestoken. Door de droogte van de laatste jaren is het waterpeil in de vennen een halve meter gezakt en zomers valt zelfs een enkel ven droog. Ja, dat zou je een nieuwe troosteloosheid kunnen noemen: droogte als gevolg van klimaatverandering. Om de troosteloze landbouwomgeving met grote nertsenen varkensstallen nog even buiten beschouwing te laten. De behulpzame medewerkster in het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer vertelt dat ondanks projecten met internationale subsidie (Life+) de verdroging blijft aanhouden in het veen. ‘Er valt nauwelijks regen hier. En hoogveen heeft regenwater nodig. Je kunt geen gebiedsvreemd water inlaten, dat is te voedselrijk en het zou de zuurgraad van het water verstoren. Het water in de vennen heeft een pH-waarde van 4,5. Zo zuur dat alleen de Amerikaanse hondsvis erin kan leven.’ Een vissoort die oorspronkelijk uit Noord-Amerika komt, maar sinds een eeuw ook in Europa leeft. In Nederland is hij waarschijnlijk verspreid vanuit een viskwekerij in Valkenswaard. ‘Volgens de boswachters van het gebied moet het wel een jaar regenen om het water weer op peil te krijgen. Peelpuisten Opmerkelijk is dat de wandelreporter voor ‘te voet’ 25 jaar geleden ook al rept over ver droging. Haar foto’s tonen sterke gelijkenis met die van nu, waarop dode boomstronken Veldnamen Aan ’t Elfde, Filosofische Peel, ’t Eeuwig Leven en de Gebrande Baan zijn zo wat veldnamen in de Groote Peel. Ze verwijzen naar de turfwinningsgeschiedenis, toen de namen onmisbaar waren om je weg te vinden in het veen. Zo verwijst de naam van het ven ‘Aan ’t Elfde’ naar de plas die is ontstaan door veenafgraving en bij het elfde vaartje lag, waarover de turf per schip werd afgevoerd. De ‘vaartjes’ waren genummerd van 1 tot en met 14. Vraag naar de folder met meer veldnamen bij de balie van Buitencentrum De Pelen.
11 Online Touch Home