0

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM BEST OF

2 BEST OF BOZ

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM 3 AANGENAAM BERGEN OP ZOOM EEUWENOUDE PAREL OP DE BRABANTSE WAL Bergen op Zoom is één van de oudste steden van Nederland. Met ruim 800 jaar geschiedenis is de stad een levend monument met veel fraai gerestau reerde gebouwen waar veel verhalen achter schuil gaan. Na de vele veldslagen die er plaats hebben gevonden, ontwikkelde de stad zich door de eeuwen heen tot een belangrijke handelsplaats en werd later een garnizoensstad waar de bestaande vestingwerken ingrijpend gemoderniseerd werden door vestingbouwer Menno van Coehoorn. Na onder andere de aanleg van het Schelde­Rijnkanaal kreeg de stad in het midden van de vorige eeuw een belangrijke economische impuls. Momenteel telt Bergen op Zoom ruim 66.000 inwoners. Gemeente, bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties werken samen aan het vitaal houden van de stad. In het compacte stadscentrum vind je een breed winkelaanbod, gezellige cafés, restaurants en een theater. Het verenigingsleven bruist, zowel op sportief als cultureel gebied. Bergen op Zoom staat bekend om de mooie oude binnenstad met tal van monumenten en historische bezienswaardigheden. De Peperbus, het Markiezenhof en de Gevangenpoort zijn zomaar drie bekende voorbeelden van erfgoed uit de Bergse binnenstad. Door de geografische ligging op de Brabantse Wal is Bergen op Zoom een groene gemeente die omringd is met de meest mooie natuur. Wat dacht je van de wereldberoemde Mozesbrug in natuurgebied Fort de Roovere? Het zachte heidezand op de Bergse Heide? Of kitesurfen op de Binnenschelde? Uniek is de centrale ligging van Bergen op Zoom. In ongeveer een half uurtje ben je op je bestemming in Antwerpen, Zeeland of Rotterdam. Het doortrekken van de A4 heeft gezorgd voor een directere verbinding met Rijnmond. Dit maakt Bergen op Zoom tot ideale vestigingsplaats voor bedrijven en uitvalsbasis voor bezoekers. Steeds meer ondernemers zien daarom ontwikkelkansen in Bergen op Zoom. Ook is het er aangenaam wonen. Zowel in Bergen op Zoom als in de dorpskernen en wijken van Halsteren en Lepelstraat die ook bij de gemeente horen. De verschillende nieuwbouwprojecten bieden fraaie woningen in steeds een andere, karakteri stieke setting met alle voorzieningen binnen handbereik. Wat dacht je van een moderne grachtenwoning of een parkvilla? Behalve nieuwbouw is er veel aandacht voor ontwikkeling van de bestaande wijken. www.aangenaambergenopzoom.nl

4 BEST OF BOZ

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM 5 6 14 22 28 FUNSHOPPEN UITGAAN EN EVENEMENTEN CULINAIR MONUMENTEN 32 WONEN WERKEN ACTIEF 36 42 50 54 58 ACCOMMO DATIES TOERISTISCH ABC AGENDA

6 FUN SHOP

FUNSHOPPEN 7 CHARLOTTE EN DAVE OVER SUCCESVOL ONDERNEMEN IN DE BINNENSTAD WINKELHELD ZIJN, ZIT IN JE BLOED Wanneer je drie winkels op een steenworp afstand van elkaar en midden in het centrum van Bergen op Zoom runt, behoor je tot de categorie rasondernemer. Charlotte Koks en Dave Koevermans passen in dit plaatje en zijn met hun kledingzaken ’t Rondje, ‘t Pakhuis en Circolo niet voor niets genomineerd als Winkelheld van Bergen op Zoom. Ondernemerschap Ondernemerschap zit bij beiden in het bloed. De ouders van Charlotte openden ruim 45 jaar geleden de deuren van kledingzaak ’t Rondje met kleding voor zowel dames als heren. Zij nam vervolgens met haar zus Sacha het roer over. Dave daarentegen werkte als ontwerper en producent van kostuums voor het familiebedrijf. De passie voor kleding bracht het jonge stel bij elkaar, waarna ze besloten om naast ’t Rondje twee nieuwe winkels te openen namelijk ‘t Pakhuis en sinds oktober 2016 Circolo. Keuzes Tegenwoordig kunnen alleen mannen nog terecht bij ’t Rondje voor voornamelijk casual kleding en sinds kort volledig customized schoeisel. “De keuze om alleen nog mannenkleding te verkopen, was vanwege het grote aanbod voor dames een logische”, legt Charlotte uit. Vervolgens ontpopte zich een nieuw concept, namelijk dat van ‘t Pakhuis. “In ‘t Pakhuis etaleren we standaard 400 maatpakken. Keuze genoeg! Daarnaast is er de ruimte en rust om iedere klant het perfecte kostuum aan te meten. Altijd van hoogwaardige kwaliteit en tegen een zeer scherpe prijs. Uitverkoop daar doen we hier dus niet aan”, lacht Dave. Het concept blijkt een succes, onder andere bij de bruidegoms in spe. Niet alleen de mannen maar ook de vrouwen willen natuurlijk tijdens dergelijke festiviteiten goed voor de dag komen. “Om die reden hebben we Circolo geopend. Deze winkel richt zich op iedere vrouw die goed voor de dag wil komen, zowel op haar werk, thuis en natuurlijk tijdens speciale gelegenheden”, vertelt Charlotte. Je vindt er nieuwe upcoming merken, die nu nog goed te betalen zijn. Service Service staat bij zowel Charlotte, Dave en hun vaste team hoog in het vaandel. Dave: “We snappen dat mensen steeds drukker zijn en daarom hun toevlucht nemen tot internet. Wij vinden dat jammer. Daarom zijn onze klanten ook op afspraak en buiten openingstijden welkom. Op die manier kunnen we voor iedere klant op zoek naar de perfecte outfit voor iedere gelegenheid.” Succes De perfecte formule, de persoonlijke aandacht en het afwisselende assortiment maken van deze drie winkels een succes. “Wat natuurlijk ook bijdraagt is dat het winkelgebied ‘t Vierkantje nieuwe, leuke en aparte winkels krijgt. De sfeer tussen de onder nemers onderling is ook prettig. Zo zijn we bezig om met elkaar mooie plantenbakken te realiseren en willen de straten aankleden met bijvoorbeeld vrolijke lampions”, besluit Charlotte.

8 BEST OF BOZ HIPPEZAKEN —— WOUWSESTRAAT 3 WWW.HIPPEZAKEN.COM Op zoek naar een hip en betaalbaar sieraad, horloge of prachtige tas? Bezoek dan de trendjuwelier HippeZaken. Je vindt hier verschillende topmerken voor zowel dames als heren: Kyboe!, Buddha to Buddha, Melano, Fossil, Calvin Klein, Tommy Hilfiger, Hugo Boss, Zinzi, Josh, Spark, Storm en nog veel meer! De uitgebreide collectie, het vriendelijke personeel en hoogwaardige producten tegen de beste prijs, maken deze winkel een pareltje. SECONDBUY —— Secondbuy is de place to be wanneer je verslingerd bent aan merkkleding, maar het budget niet altijd toereikend is. Naast kleding kun je er ook terecht voor schoenen, accessoires en tassen van verschillende merken en ontwerpers. Mode en stijl zijn de kernwoorden van de collectie bij Secondbuy. Je kunt er niet alleen kleding kopen, maar ook je eigen merkkleding inleveren. FORTUINSTRAAT 23 WWW.SECONDBUY-MERKKLEDING.NL

FUNSHOPPEN 9 ZIN AAN TAFEL —— Dat krijg je vanzelf als je jouw tafel aankleedt met de leuke design en lifestyle artikelen van deze sfeervolle winkel. ZIN aan Tafel is officieel dealer van onder andere Alessi, ASA, Fatboy, Schott Zwiesel, Blomus, Laguiole, Lindform, Millefiori, Lampair en Happy Lights. Winkelen wanneer het je uitkomt: in de winkel kun je de uitgebreide collectie bekijken en een deel van het assortiment kun je via de webshop vanuit je luie stoel bestellen. Gemakkelijker kan het niet! KORTEMEESTRAAT 29 WWW.ZINAANTAFEL.NL KOOLS DE VISSER —— Sinds jaar en dag is kledingwinkel Kools de Visser – ofwel de jeansspecialist van Bergen op Zoom en omstreken – een begrip. Door de enorme collectie met uiteenlopende modellen en maten vindt iedereen hier dé perfecte spijkerbroek inclusief leuke blouse, trui of vest. Even snuffelen op de bovenverdieping loont de moeite, want daar hangen het hele jaar door de afgeprijsde artikelen. FORTUINSTRAAT 4-6 WWW.FACEBOOK.COM/KOOLSDEVISSER

10 BEST OF BOZ DIETVORST FEESTARTIKELEN —— Pruiken, maskers, schmink, ballonnen, jubileumborden, Abrahams, Sara’s, strikken, brillen, beenwarmers, hoedjes & mutsen, jaren­60, 70, 80, 90 en nog veel meer outfits. Kortom: jong en oud kijkt zijn ogen uit bij Dietvorst Feestartikelen. In de volksmond beter bekend als Jantje Rommel. En mocht iets niet op voorraad zijn, dan kan het negen van de tien keer worden besteld. BOSSTRAAT 14 WWW.FACEBOOK.COM/DIETVORSTFEESTARTIKELEN LIA VAN POPPELEN —— De winkel waar je alles vindt voor naald en schaar: modefournituren, naaimachines, hobbymaterialen, handwerken en nog veel meer. De winkel is begin 1900 opgericht onder de naam Kuerten. Sindsdien stonden er verschillende eigenaressen achter de toonbank. In 1985 kwam de winkel in de vertrouwde handen van Lia van Poppelen. Zij staat je graag te woord met handige tips en advies. BOSSTRAAT 15 WWW.LIAVANPOPPELEN.NL DUIFHUIZEN —— Duifhuizen is opgericht in 1953 en is één van Nederlands grootste aanbieders van tassen, koffers en klein leder waren. Duifhuizen is inmiddels uitgegroeid tot een waar begrip op het gebied van lederwaren en reisbagage in een groot deel van Nederland. Duifhuizen heeft een uitgebreide online winkel en 26 prachtige en ruim gesorteerde winkels waaronder een in het centrum van Bergen op Zoom. ZUIVELSTRAAT 19 WWW.DUIFHUIZEN.NL

FUNSHOPPEN 11 STUDIO VELO —— Bij deze gespecialiseerde fietsenwinkel staat persoonlijke aandacht voorop. Onder het genot van een kop koffie wordt hier op basis van jouw wensen de ideale fiets samengesteld. Daarbij kun je kiezen uit de merken BMC, Cannondale, ARGON18 en Fondriest. Qua onderdelen en accessoires is er ook meer dan voldoende aanbod. Studio Velo is tevens exclusief dealer van het Zweedse kledingmerk POC en het Italiaanse schoenenmerk Fizik. ANTWERPSESTRAAT 12-16 WWW.STUDIOVELO.NL NINE FASHION —— KREMERSTRAAT 9 KORTEMEESTRAAT 6 WWW.NINEFASHION.NL Loop eens naar binnen bij een van de twee Nine Fashion stores. Hier ben je op de juiste plek als je gek bent van stoere kleding, die voldoet aan de laatste trends en ook nog eens betaalbaar is. Leuke T­shirts en sweatshirts met originele teksten en mooi uitgewerkte emblemen, stoere broeken en bijpassende accessoires. FIETSATELIER GULDEMOND & MANNUH BARBIERS —— Een fietsenmaker en een échte ouderwetse barbier onder een dak. Ruud Guldemond is verslingerd aan oerdegelijke fietsen. Hij stapt op zijn bakfiets om aan huis je fiets te repareren of repareert met passie een oud barrel in zijn werkplaats. Bij kapper Jaap Leyte is alles vintage: de kapstoel, het spiegeldressoir, de flessen met haartinctuur en natuurlijk de snorcrème. Zijn specialiteiten zijn kappen en natuurlijk scheren met een ouderwets klapscheermes. STEENBERGSESTRAAT 12 WWW.FIETSATELIERGULDEMOND.NL WWW.FACEBOOK.COM/MANNUH-BARBIERS

12 BEST OF BOZ “Ik woon midden in het centrum van Bergen op Zoom en omdat het deze week Nationale Boekenweek is, mochten mijn drie kleinkinderen een boek naar wens uitzoeken. Verder vind ik het prima wonen in het Bergse.” Meneer Huijbrechts uit Bergen op Zoom. “Sinds 2000 woon ik in Halsteren, maar ben vaak te vinden in Bergen op Zoom om te shoppen, een terrasje te pikken of om uit te gaan. Ook ben ik actief in het Bergse sociale leven onder andere als secretaris van Stichting BOV.” Ilse uit Halsteren. “Wij wonen in Breda maar Jasper werkt in Bergen op Zoom. Ik was hier nog nooit geweest, maar vind Bergen echt een leuk stadje. Vooral de achteraf straatjes met kleine aparte winkels. Ik houd niet zo van die grote ketens.” Margo en Jasper uit Breda. “Mij vind je bijna elke dag in het centrum van Bergen op Zoom. Ik geniet van mijn wandeling en verwonder me altijd weer over de statige panden met mooie authentieke details, die Bergen op Zoom rijk is.” Cher uit Bergen op Zoom. STREET TALK “Ik heb hier een paar jaar gewoond, maar ben verhuisd naar Rilland. Ik kom hier nog graag omdat het lekker dichtbij is, ik mijn auto goed kwijt kan en de sfeer in Bergen op Zoom me ontzettend aanspreekt.” Carola uit Rilland. “In Bergen op Zoom is er altijd wel wat te doen of te zien. Ik vind vooral JazzBoZ een fantastisch evenement, maar ook ProefMei is super gezellig. Daarnaast zie je me regelmatig met de kids bij Crusio voor een ijsje.” Gijs uit Bergen op Zoom. “Ik en mijn vriendinnen Michelle, Maud en Rosa zijn vaak in de stad te vinden. Heerlijk even de nieuwste trends checken en daarna stranden op het terras voor een drankje.” Charlotte uit Bergen op Zoom. “We waren lekker aan het wandelen en bedachten ons dat het vandaag koop zondag is en dat is altijd gezellig in Berge n op Zoom. Het liefste eten we een hapje in het centrum.” Aytaç en Linda uit Bergen op Zoom.

FUNSHOPPEN 13 IEDERE LAATSTE ZONDAG VAN DE MAAND KOOPZONDAG! Bergen op Zoom is een stad waar shoppen en geschiedenis hand in hand gaan. In de historische binnenstad tref je een bruisend winkelhart aan, waar het heerlijk shoppen is. Een compact en autovrij gebied met een aantrekkelijk winkel aanbod. Naast de bekende ketenbedrijven zijn er veel leuke en bijzondere winkeltjes. Veel van deze winkeltjes zijn gevestigd in een van de monumentale panden die Bergen op Zoom rijk is. Daarnaast vind je in het stadscentrum ook een aantal pop­up stores met ieder een uniek aanbod. Tussendoor even genieten op een van de gezellige terrassen of in een café, is een aangename onderbreking van de dag. De stad biedt voldoende parkeer gelegenheid en je hoeft met je inkopen nooit ver te lopen. KOOPZONDAG Iedere laatste zondag van de maand is het koopzondag in Bergen op Zoom! Van 12.00 tot 17.00 uur zijn de winkels geopend. Tijdens deze koopzondagen kun je overal in de binnenstad gratis parkeren. Ondernemersvereniging Sterck zorgt, in samenwerking met Aangenaam Bergen op Zoom, voor een creatieve invulling van deze zondagen. Iedere koopzondag heeft een eigen thema. Voorbeelden zijn ‘Street Arts’, ‘Vintage’ en ‘Wijn en stad’. Ook zijn er een aantal thema’s verbonden aan de evenementen die plaatsvinden op de laatste zondag van de maand. Naast de winkels waar je lekker kunt shoppen, zorgen de activiteiten die worden georganiseerd rondom de thema’s voor een leuke toevoeging aan de koopzondag. Daarnaast kun je ook nog cultuur snuiven, want Stichting Bezichtiging Monumenten opent tijdens de koopzondagen de deuren van de monumenten. Je bent hier welkom voor een bezichtiging in de Sint Gertrudiskerk, de Gevangenpoort, Synagoge en het Stadhuis. www.aangenaambergenopzoom.nl KOOPZONDAGEN EN THEMA’S 2017 30 april Street Arts 28 mei 25 juni 30 juli Alles van de streek Maria Ommegang Krabbenfoor 27 augustus Klassiek op straat 24 september Vintage 29 oktober Wijn en stad 26 november Koopzondag in Sint stijl 17 december Winterfoor 24 december Extra koopzondag 31 december Eindejaarsknallers

14 UITGAAN EVENE MEN TEN

UITGAAN EN EVENEMENTEN 15 GETIPT DOOR LOCALS DE LOCO “In het oude statige pand aan de Grote Markt vind je wat mij betreft de mooiste kroeg van Bergen op Zoom. Kinderen raken er niet uitgekeken op de stoomlocomotief die de hele kroeg rondrijdt en met meer dan honderd bieren ook een aanrader voor de echte bierliefhebber! In de zomer kun je heerlijk genieten op het terras met de meeste zonuren en fantastisch uitzicht. Dus, zoals ze zelf al zeggen, The place to bier!” Jeroen (43) GROTE MARKT 11 WWW.BIERCAFEDELOCO.NL TGIF “Wil je de start van het weekend goed inluiden, dan is het evenement Thank God it’s Friday (TGIF) echt leuk om naar toe te gaan. Dit evenement wordt vijf keer per jaar georganiseerd en steeds op een andere leuke of bijzondere locatie. Zo kom je dus nog eens ergens. Bovendien staan er altijd goede bands en/of DJ’s te spelen en kom je er veel bekenden tegen. Ook een prima gelegenheid om je zakelijke contacten weer eens aan te slingeren. Het eten en de drankjes zijn bovendien top geregeld. Ik vind TGIF een echte aanrader!” Wendy (44) WWW.TGIFBOZ.NL CAFÉ ’T SLIK “Ik vind ‘t Slik een van de leukste cafés in Bergen op Zoom. Er is bijna altijd iets te doen en vaak komen er leuke (lokale) bandjes. Karaoke is ook altijd bij velen favoriet. Het genre muziek verschilt net zoals de mensen die er binnen zijn. Er wordt top 40 muziek gedraaid, maar ook rock, jaren ’70 tot en met jaren ’90 en nog veel meer. Dat maakt ’t Slik juist zo gezellig. Nog wat vrienden erbij, een drankje en je vermaakt je heel de avond!” Miriam (26) STEENBERGSESTRAAT 40 WWW.CAFETSLIK.NL O’CAROLAN’S “O'Carolan's is een super gezellige Ierse Pub aan het mooiste plein van Bergen op Zoom, namelijk het Beursplein. Er treedt regelmatig een livebandje op en omdat het zo klein en leuk is ingericht, doet het er altijd gezellig aan. Klein maar fijn, zullen we maar zeggen. Fijn publiek ook; van jong tot oud vind je in deze knusse kroeg.” Patricia (32) MOEREGREBSTRAAT 2 WWW.OCAROLANS.NL PROVOOSTHUIS Alleen maar met een biertje hangen aan de bar, dat is niets voor mij. Laat mij maar onder het genot van een drankje iets actiefs doen. In Provoosthuis kom ik wat dat betreft helemaal aan mijn trekken. Je kunt er snookeren of poolen en kiezen uit honderden soorten bier uit binnen­ en buitenland. Top locatie dus!” Renske (19) POTTERSTRAAT 36 WWW.FACEBOOK.COM/PROVOOSTHUIS

16 BEST OF BOZ THEATER DE MAAGD —————————— Een bourgondische stad als Bergen op Zoom heeft humor natuurlijk hoog in het vaandel staan. Dat merk je niet alleen tijdens de jaarlijkse Vastenavend (carnaval), maar het hele jaar door! Vandaar dat er extra veel cabaretiers en comedy’s op het programma staan in De Maagd, het sfeervolle kerktheater aan de Grote Markt. Jandino Asporaat liet zich hier in zijn show zelfs verleiden door de Bergse humor en trok spontaan een boerenkiel, rode zakdoek en gordijn aan om ‘out of the blue’ als echte ‘Bergse Krab’ op het podium te verschijnen. Met als gevolg dat meer dan 600 mensen minutenlang compleet in een deuk lagen! In het theaterseizoen 2017­2018 komen er wederom grote namen naar Bergen op Zoom: Tineke Schouten, Richard Groenendijk, Ali B, Veldhuis & Kemper, Jon van Eerd, Yentl en De Boer, Herman van Veen, Harrie Jekkers… Er valt dus volop te lachen en te genieten in De Maagd. Al bij binnenkomst kom je in de juiste stemming. Je krijgt een persoonlijk welkom en voelt je gelijk omarmd door een warme huiskamersfeer. En je blijft je verbazen in de unieke ambiance die de bekroonde transformatie van kerk naar theater in 1990 heeft opgeleverd met een ereplaats voor de zuilen, fresco’s en glas­in­lood ramen. In een ongedwongen, ontspannen sfeer komt de interactie tussen het publiek en artiesten vanzelf op gang. De Maagd biedt voor elk wat wils. Naast cabaretiers vind je hier internationale gezelschappen, grote shows, gevarieerde concerten, opera, musicals, toneelsterren, dansproducties en vrolijke familievoorstellingen. Ook is het een gewild podium voor cultuur uit de regio waarin het Bergse talent volledig tot uiting komt door de professionele theatereffecten. Dankzij de extra sfeermakers en heerlijke arrangementen in de gezellige foyers betekent een theaterbezoek 100% beleving voor jong en oud. Met ook nog een programma in de CKB Theaterzaal en Hofzaal van het Markiezenhof doet De Maagd Bergen op Zoom eer aan: ‘Theater van het goede leven’! —————————— GROTE MARKT 32 / WWW.DEMAAGD.NL

UITGAAN EN EVENEMENTEN 17 VESTZAKTHEATER HET ZWIJNSHOOFD —————————— Het Zwijnshoofd is een eeuwenoud café aan de Moeregrebstraat in Bergen op Zoom. Sinds 1880 zwaait de familie Denissen er de scepter. In 2008 werd achter het café een Vestzaktheater gerealiseerd. Met behoud van de karak teristieke binnenplaats is er een fraai gebouw neergezet. Je kunt hier o.a. genieten van muziekoptredens, toneeluitvoeringen, Vastenavend activiteiten en lezingen. Het bestaande gebouw, met het typisch bruin café, heeft volop ruimtes waar je kunt vergaderen en repeteren. —————————— MOEREGREBSTRAAT 18 / WWW.HETZWIJNSHOOFD.NL GEBOUW-T —————————— Op 20 januari 2011 opende poppodium Gebouw­T officieel haar deuren. De grote zaal met balkon biedt plaats aan 700 bezoekers. Tevens beschikt Gebouw­T over een studio en twee oefenruimtes. Naast concerten, dance events en themafeesten organiseert Gebouw­T sinds 2011 jaarlijks op Hemelvaartsdag het gratis toegankelijke ‘Op de T Festival’ en sinds 2014 het festival ‘Pop Monument’. In het tweede weekend van september is de binnenstad het decor voor bekend en onbekend talent. PopMonument in één zin: bijzondere artiesten op bijzondere (erfgoed)locaties in Bergen op Zoom. Gebouw­T is er voor de muziekliefhebber in de breedste zin van het woord! —————————— WILHELMINAVELD 96 / WWW.GEBOUW-T.NL INSTORE WATERPUT —————————— Popspeciaalzaak de Waterput heeft een uitstekende naam opgebouwd wat betreft het live presenteren van artiesten in de winkel. Er is zelfs speciaal een podium voor ingeruimd. Dat heeft zijn uitwerking op zowel fans als artiesten niet gemist. Klanten grijpen de kans dicht bij hun helden te komen en in een intieme setting van de muziek te genieten. Artiesten waarderen het directe contact met hun fans. En altijd al op zoek geweest naar die ene speciale LP of CD? Grote kans dat je die hier vindt! —————————— BOSSTRAAT 36 / WWW.WATERPUT.NL

18 BEST OF BOZ DE ZEELAND VAN SUIKERFABRIEK NAAR WINKEL CENTRUM EN TRENDY UITGAANSPLEK —————————— MARKIEZAATSWEG 25 BIJZONDER GEBOUW Het imposante gebouw De Zeeland deed tussen 1917 en 1929 dienst als suikerfabriek en heeft haar naam te danken aan de vereniging Coöperatieve Beetwortel suikerfabriek Zeeland die de fabriek in die tijd exploiteerde. Tussen 2012 en 2014 zijn de fabriekshallen gerenoveerd en is er een overdekt winkelcentrum gerealiseerd. Met in totaal drie verdiepingen biedt het gebouw ruimte voor een tiental winkels en horec a gelegenheden. BOWLING & RESTO LOUNGE Op de bovenste verdieping van De Zeeland is een bowlingcentrum met eetgelegenheid gevestigd. Met twaalf witte automatische wedstrijdbowlingbanen voorzien van LED­verlichting, audio en video facili teiten is het een van de modernste bowlinghuizen van Nederland. Welke bowler droomt er nou niet van om op een dergelijke baan via een schitterende curveball de pins omver te gooien. Bij voorkeur alle tien tegelijk natuurlijk! Wie niet van bowlen houdt, is welkom in het grandcafé, restaurant of de loungehoek waar je kunt darten, poolen, tafelvoetballen of gewoon op je gemak een drankje kunt drinken. —————————— WWW.BOWLINGBERGENOPZOOM.NL RESTAURANT WATERTUIN Naast een bowlingcentrum vind je op de tweede verdieping van het gebouw restaurant Watertuin met haar succesvolle all­inclusive concept. Bergen op Zoom is de 5e locatie waar Watertuin is gevestigd en is met zo’n 440 zitplaatsen een van de grotere locaties. Grote vazen met planten maken onderscheid tussen de diverse zitgelegenheden en zorgen voor knusse en sfeervolle hoeken. Ontbijten, lunchen of dineren; je kan er de hele dag terecht. Of je nu vegetariër, zoetekauw, vlees­ of visliefhebber bent, het buffet biedt een uitgebreide keuze. —————————— WWW.WATERTUIN.NU CINEMA KIEK IN DE POT Naast De Zeeland is in 2016 een gloednieuwe bioscoop geopend. De strakke uitstraling en moderne verlichting maken het gebouw een heuse eyecatcher. Met grote schermen, luxe stoelen, volop parkeergelegenheid en het allerbelangrijkste; de beste films, behoor ‘het filmpje pakken’ in Antwerpen tot de verleden tijd. Dringen voor de bar tijdens tien minuten pauze dat hoort er niet meer bij, want bij deze zogenoemde service bioscoop kun je tijdens de film hapjes en drankjes bestellen. Optimaal genieten dus! —————————— BURG. VAN DE LAARSTRAAT 25 WWW.CINE-SERVICE.NL

UITGAAN EN EVENEMENTEN 19 KUNSTEN IN DE MONUMENTEN & POPMONUMENT UNIEKE LOCATIES, BIJZONDERE ACTS, PRACHTIGE VERHALEN EN OVERWELDIGENDE KUNSTVORMEN! KUNSTEN IN DE MONUMENTEN 9 EN 10 SEPTEMBER 2017 De Brabantse Wal gemeenten (Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht) organiseren de landelijke Open Monumentendagen onder de noemer ‘Kunsten in de Monumenten’. Een jaarlijks terugkerend evenement dat bol staat van historie, hedendaagse kunst en cultuur. Zoals elk jaar is er weer een speciaal thema. Dit jaar is dat ‘boeren, burgers en buitenlui’. Het is een thema met talloze aanknopingspunten en een rijk assortiment aan bijzondere monumenten en verhalen die tijdens Kunsten in de Monumenten kunnen worden beleefd. Cultuurhistorische verenigingen, koren, harmonieën en kunstenaars zorgen tijdens Kunsten in de Monumenten voor een levendig programma vol cultuur en vermaak dat jong en oud zal aanspreken. Enthousiaste gidsen geven toelichting in en over de vele historische monumenten op de Brabantse Wal. Ze laten je de geschiedenis van deze monumenten proeven. Daarnaast laten de Brabantse Wal gemeenten de meest uiteenlopende kunstvormen in hun prachtige erfgoed tot leven komen. Erfgoed, muziek, ambacht, theater, dans en kunst! POPMONUMENT 9 SEPTEMBER 2017 PopMonument samengevat in een zin: bijzondere artiesten op bijzondere locaties in Bergen op Zoom. Van een intiem optreden in een eeuwenoud monument tot een opkomend bandje in een bruine kroeg dat het publiek van z’n sokken blaast. PopMonument combineert bekende namen met local heroes. Tijdens PopMonument wordt op unieke locaties, zoals de Gevangen poort, Heerenkamer, Synagoge en het Markiezenhof, een podium geboden aan beginnende en gevestigde (inter)nationale popacts. Door middel van deze acts, rondleidingen en storytelling wordt beleving en sfeer gecreëerd op plekken waar de bezoeker normaal niet komt. INFORMATIE Kijk voor het programma en meer informatie op: www.kunstenindemonumenten.nl en www.popmonument.nl

20 BEST OF BOZ PROEFMEI Van 18 t/m 21 mei 2017 kun je op de binnenpleinen van stadspaleis het Markiezenhof genieten van culinaire hoogstandjes van toprestaurateurs uit de omgeving. Ze laten je proeven van verschillende streekproducten zoals aardbeien, asperges en ansjovis. Verder kun je dit weekend volop genieten van muzikale optredens, culinaire tours, kookwedstrijden, fietstochten en meer. Proef, beleef en geniet van de Brabantse Wal tijdens alweer de 10e editie van dit culinaire festival. Jaarlijks mei/juni www.proefmei.nl KIJK VOOR ALLE EVENEMENTEN OP WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL TAPTOE Op 27 mei 2017 wordt de binnenstad van Bergen op Zoom weer voorzien van de nodige muzikale klanken. Naast de gerenommeerde regionale en landelijke topkorpsen die de officiële taptoe verzorgen, zullen regionale harmonieën in de middag concerten geven op de pleinen. Verder kan iedereen genieten van de overweldigende muziek tijdens de streetparade die door het centrum van de stad trekt. www.taptoebergenopzoom.nl JAZZBOZ Tal van topartiesten zijn weer vastgelegd om op te treden op diverse locaties in het centrum. Tijdens een streetparade geniet zelfs het winkelend publiek van vrolijke jazzklanken. Van 9 t/m 11 juni 2017 barst het feest weer los. Gospelmuziek, jazzbattles, imposante orkestklanken; kortom een muzikaal weekend vol soul en jazz. Jaarlijks weekend na Pinksteren www.jazzboz.nl REUZENSTOET Eens in de vijf jaar wordt de internationale Reuzenstoet in Bergen op Zoom georganiseerd. Op zondag 18 juni 2017 is het weer zover en zal de stoet met binnen­ en buitenlandse reuzenvrienden door de Bergse straten trekken. Het thema is 'Sint Gertrudis, bron van inspiratie'. De reuzen hopen op goed weer en een drukbezochte stoet. Vijf jaar geleden stonden er wel 35.000 bezoekers langs de kant. www.bergsestadsreuzen.nl

UITGAAN EN EVENEMENTEN 21 MARIA OMMEGANG Traditiegetrouw op de laatste zondag in juni trekt de Maria Ommegang door de straten van Bergen op Zoom. Deze religieuze dankstoet ter ere van Maria wordt jaarlijks uitgevoerd omdat Bergen op Zoom tijdens de Tweede Wereldoorlog groot oorlogsleed bespaard is gebleven. Op 25 juni 2017 wisselen historische groepen, Bijbelse taferelen, praalwagens en zang­ en dansgroepen elkaar af tijdens dit prachtig en typisch Bergs schouwspel. Jaarlijks laatste zondag in juni www.mariaommegang.nl OPENLUCHTSPEKTAKEL SHAKESPEARE VERLIEFD Stichting De Vierschaar organiseert jaarlijks een groot openluchtspektakel op een markante locatie in Bergen op Zoom. Van 7 t/m 9 juli en van 13 t/m 16 juli 2017 kun je het spektakel Shakespeare Verliefd bijwonen in stadspaleis het Markiezenhof. De Vierschaar zet tijdens de uitvoeringen zowel het lokale en regionale theatertalent als de historische binnenstad van Bergen op Zoom centraal. www.vierschaar.nl KRABBENFOOR Van 27 t/m 30 juli 2017 kan iedere levensgenieter, dit jaar zelfs vier dagen lang, zijn of haar hart ophalen in de vrolijke drukte van de pleinen en winkelstraten. Slenter langs kramen, profiteer van kortingen, bezoek de marktjes, waan je in Oosterse sferen en geniet van afwisselde muziek. Voor lekker eten kun je werkelijk overal terecht en voor de kids zijn tal van leuke attracties. Eten, drinken, swingen van ’s middags tot in de kleine uurtjes…het kan allemaal tijdens de Krabbenfoor! Jaarlijks laatste do t/m zo in juli www.dekrabbenfoor.nl WINTERFOOR Op 16, 17, 23 en 24 december 2017 is Bergen op Zoom gehuld in winterse sferen. Knusse houten huisjes, koek en zopie, een kerstmarkt en haardvuurtjes sieren de straten van de binnenstad en diverse bandjes en koren zorgen voor muzikaal vertier. Bezoekers worden verrast door theater, verhalenvertellers, sneeuw en natuurlijk zal de Kerstman ook niet ontbreken. De Winterfoor is het ideale moment voor je kerstinkopen, want de ondernemers in de binnenstad hebben leuke acties in petto!

22 CULI NAIR

CULINAIR 23 FOODSTOET Van 1 t/m 3 september 2017 vormen tientallen Foodtrucks in Stadspark Kijk in de Pot een bonte stoet aan wereldse smaken. Vleesliefhebbers, visliefhebbers, vegetariërs, zoetekauwen; tijdens de Foodstoet gaat de wondere wereld van Street & Soulfood voor iedereen open! Daarnaast is er nog veel meer te beleven: Het Foodstoet College, The BlackBox, The Kidszone, de Foodstoetshop, Het Foodstoetpodium en fantastisch (food)entertainment. Mis het niet! www.defoodstoet.nl HELD VAN DE ANSJOVISVANGST CULINAIR GENIETEN Gedurende het hele jaar zijn er in Bergen op Zoom verschillende culinaire events. Of het nu gericht is op eten en drinken of puur gaat om het proeven van lokale producten, bij deze evenementen draait het om genieten van het eten en van het gezelschap. Wij hebben een selectie gemaakt van de komende culinaire events. MOESTUINMARKT Stadse moestuiniers, wildplukkers, vensterbanktelers en dakboeren verkopen of ruilen hun overvloedige oogst en delen hun kennis en enthousiasme met bezoekers in de galerij op de Grote Binnenplaats van het Markiezenhof. Er zijn o.a. kruiden, verschillende groenten, fruit, lekkere jam, honing en verse sappen te koop. Deze zomer zijn er weer moestuinmarkten op zondag 13, 20 en 27 augustus 2017 van 10.00 tot 12.00 uur. Noteer het alvast in je agenda! PROEFMEI Genieten van culinaire hoogstandjes van toprestaurateurs, streekproducten, muziek, fietstochten en meer. Dit zijn de ingre diënten voor een geslaagd bezoek aan hét culinaire evenement van het jaar; ProefMei. In 2017 vindt het evenement plaats op 18 t/m 21 mei. Proef, beleef en geniet van de Brabantse Wal. www.proefmei.nl BUITENGEWOON BERGEN OP ZOOM Een pop­up Foodmarket event op het Korenbeursplein in Bergen op Zoom. Met een diversiteit aan deelnemers is er voor ieder wat wils! Op een aantal zaterdagen vanaf 16 uur geniet je van fantastische deelnemers, heerlijk weer en de juiste klanken. En samen met de gezellige bezoekers is het een evenement waar je bij moet zijn. Houd de facebookpagina van Buiten gewoon Bergen op Zoom in de gaten voor de data. De Europese Unie heeft in 2016 de Brabantse Wal Asperges op haar lijst met beschermde producten geplaatst. De “witte asperge met een licht zoute en niet­bittere smaak” is toegevoegd aan een register dat streekproducten beschermt tegen namaak. Kijk op www.vvvbrabantsewal.nl waar je dit heerlijke streekproduct kunt kopen. Cor van Dort is een echte Brabantse Held die zich tot op hoge leeftijd inzet voor het behoud van de weervisserij in Nederland. Met de Bergse Ansjovis levert hij een uniek, duurzaam en smaakvol product. Cor van Dort was de laatste echte ‘weervisser’ van Nederland en zelfs van Europa. Hij heeft het vak als 15­jarige geleerd en is nog altijd actief in de visserij. Zijn kennis wordt via de Stichting Behoud Weervisserij (SBW) overgedragen op jonge weervissers om zo het ambacht in stand te houden. SBW organiseert ieder seizoen (mei en juni) vaartochten naar de weervisserij. Het komende seizoen staan er maar liefst veertien excursies op het programma. Ben er snel bij, want vol=vol. www.behoudweervisserij.nl

24 RESTAURA BEST OF BOZ ‘T SPUIHUIS RISTORANTE NAPOLI SUKI YAKI AMIGO Liefhebbers van Italiaans eten komen aan hun trekken bij Ristorante Napoli. Op de kaart vind je een combinatie van zowel traditionele als innovatieve Italiaanse specialiteiten. Elke gang à la minute bereid en met verse ingrediënten. Waarna het aan tafel wordt uitgeserveerd, geflambeerd en de visgerechten gefileerd. Bij mooi weer waan je je in de gezellige en rustige buitentuin echt in Italiaanse sferen. Heb je geen zin om te koken? Bestel dan je lievelingsgerecht en neem het lekker mee naar huis. Daarnaast kun je voor feesten en partijen de catering uitbesteden aan Ristorante Napoli. Dat wordt een feestje op z’n Italiaans! — KERKSTRAAT 10 WWW.NAPOLIBERGENOPZOOM.NL 0164 243 704 In dit All­You­Can­Eat sushi­restaurant kun je kiezen uit maar liefst 100 verschillende gerechten: van koud tot warm, met vis en vlees, salades en typische Japanse soepen. Ook in dit restaurant wordt enkel gebruik gemaakt van de meest verse ingrediënten. Makki – waarbij rijst en ingrediënten worden opgerold in een blad nori – is de bekendste soort sushi in het westen. Maar ook de minder bekende sushi­soorten (Tamaki en Nigiri) vind je op de menukaart van Suki Yaki. De kinderen kunnen kiezen uit het kindermenu en naar hartenlust smullen. Geen zin om de deur uit te gaan? Bestel je favoriete hapjes online of telefonisch en eet ze lekker thuis op. — MOEREGREBSTRAAT 8 WWW.SUKIYAKIRESTAURANT.NL 0164 265 000 Voor de liefhebbers van sappig en mals vlees van de Argentijnse pampas en overheerlijke wijnen is er Amigo. Maar ook verse vis, gamba’s, groenten en vegetarische gerechten staan op het menu. Het vlees wordt boven een houtskool grill bereid en is uitsluitend afkomstig van jonge stierkalveren uit Argentinië. De dieren voeden zich dagelijks in alle vrijheid met het malse gras van de Argentijnse pampas. Het heeft daardoor niet alleen een betere smaak, maar bevat ook minder cholesterol en minder vet. Het restaurant is deels gevestigd op de begane grond en deels in de kelder. Ook bij mooi weer is het heerlijk toeven op het terras. De typisch Argentijnse ambiance en gastvrijheid maken de avond compleet. — SPUI 1 WWW.SPUIHUIS.NL 0164 233 196 GROTE MARKT 17 WWW.RESTAURANT-AMIGO.NL 0164 652 411 PROEF, RUIK VAN AL DIT L Restaurant ’t Spuihuis is sinds 1996 een begrip in Bergen op Zoom. Op de prachtige locatie kun je genieten van de gemoedelijke sfeer, kwalitatief hoogstaande gerechten en perfect gekozen wijnen. Er wordt gewerkt met streekproducten rechtstreeks van de Brabantse Wal. Niet voor niets staat ’t Spuihuis vermeld in de ‘Lekker 500’, in de ‘Gault Millau’ en de ‘Michelin’ gids. Chef kok René Vermeulen en gastvrouw Astrid van de Par namen sinds begin dit jaar het stokje over van voormalig eigenaar Marco Musters. Zowel René als Astrid begonnen ongeveer twaalf jaar geleden bij het ’t Spuihuis. René als leerling kok en Astrid als leerling gastvrouw. Het succes van ’t Spuihuis blijft ook onder hun hoede bewaard, uiteraard met een eigen ‘sausje’. —

CULINAIR 25 K EN GENIET LEKKERS STREEK EET- EN DRINKLOKAAL In dit nieuwe restaurant vind je het beste van twee: lekker uitgebreid dineren in het Eetlokaal en/of chillen in de lounge van het Drinklokaal. De loungeruimte bevindt zich in de omgetoverde gewelvenkelder en leent zich uitstekend om zowel de avond te starten als te eindigen. En heb je geen zin om uitgebreid te tafelen in het restaurant? Kies dan voor de kleine gerechten, stel je eigen bittergarnituur samen of laat een exclusieve G&T bereiden met verrassende smaken. In het restaurant op de begane grond kun je uit een keur aan voor­, hoofd­ en nagerechten kiezen. Uiteraard met bijpassende wijnen. Door de open keuken kun je de kunsten van de kok en zijn team afkijken en genieten van het kookspektakel dat zich daar afspeelt. Hier kun je je dus van de vroege avond tot in de kleine uurtjes prima vermaken. — STEENBERGSESTRAAT 3 WWW.STREEK-BOZ.NL 0164 266 333 THE OLD BAKERY Al weer tien jaar geleden opende The Old Bakery haar deuren. In deze kleine en knusse gelegenheid kun je heerlijk lunchen of een potje bijzondere thee met een stuk huisgemaakte cheesecake of scone met clotted cream en jam nuttigen. Specialiteit is de high tea. Er zijn vijf verschillende soorten high tea's, waaronder één speciaal voor kinderen. Er wordt uitsluitend gewerkt met verse kwaliteitsproducten en zowel het brood als de koffie/thee zijn biologisch. Ook met een glutenallergie kun je genieten van al het lekkers dat in dit trendy restaurantje geserveerd wordt. Tip: trakteer je moeder of vriendin eens op een heerlijke lunch bij The Old Bakery. — BOSSTRAAT 9 WWW.THEOLDBAKERY.NL 0164 211 924 ANDERE KOEK Flammkuchen zijn helemaal van deze tijd. Ze worden gemaakt van een dunne deegbodem met daarop een smeuïg laagje kwark met crème fraîche en een topping naar keuze. Ze worden in slechts enkele minuten krokant gebakken in een hout­ of steenoven. Flammkuchen kun je de hele dag door eten en zijn er in allerlei smaken/ variaties: als alternatief voor pizza, pannenkoek, snack, borrelgarnituur of ander hartig tussendoortje en de zoete zélfs als dessert. Welke je ook kiest: ze zijn altijd ovenvers en krokant. Naast afhalen kun je jouw flammkuchen natuurlijk ook gezellig ter plekke opeten. Geïnteresseerd in historie? Kijk dan in de 17e eeuwse gewelvenkelder! — LIEVEVROUWESTRAAT 36 WWW.ANDEREKOEKBOZ.NL 06 51 51 14 33 LA PUCELLE La Pucelle is gehuisvest in stadspaleis het Markiezenhof, aan één van de monumentale binnenplaatsen. De wijnkaart telt wijnen uit de oude­ en nieuwe wereld. Speciaalbieren zijn ook goed vertegenwoordigd. Boeren uit de streek leveren de seizoensproducten en de kruiden/specerijen komen van de historische moestuin gelegen in de naastgelegen Beeldentuin. De menukaart verandert met de seizoenen mee. Bij mooi weer is het heerlijk om op het terras neer te strijken en bij guur weer knispert de grote openhaard je vriendelijk toe. Zakelijk biedt La Pucelle vergaderarrangementen voor een of meerdere dagdelen. — HOFSTRAAT 2 WWW.LAPUCELLE.NL 0164 266 445 ANTS

26 Eddy is chef­kok/eigenaar van Restaurant De Hemel en hij deelt speciaal met de lezers van het Best of BoZ magazine een heerlijk gerecht dat gemakkelijk te maken is. Heerlijk genieten met vrienden en familie. Heb je vragen over het recept tijdens het uitproberen? Mailen mag altijd, info@dehemelboz.nl. Eet smakelijk! BEST OF BOZ EEN HEMELS GERECHT VOOR THUIS VAN EDDY EDDAI SCAMPI PIL-PIL MET AIOLI EN FOCACCIABROOD INGREDIËNTEN SCAMPI PIL-PIL (2 PERSONEN) – Vier teentjes knoflook (plakjes gesneden) – 150 ml Knoflookolie (zonnebloemolie de dag ervoor in een wekpotje met twee teentjes gehakte knoflook in laten trekken) – 300 gram gepelde scampi (maat 16/20) – 60 gram Tomatenblokjes (Pommodori) – Één spaanse peper – Gehakte peterselie – Grof zeezout BEREIDINGSWIJZE SCAMPI PIL-PIL Verwarm de knoflookolie, voeg de plakjes knoflook toe en direct hierna de scampi's (let op dat het vuur niet te hoog staat en dat de knoflook te snel verkleurd). De scampi's moeten mooi onder de olie staan. Voeg Spaanse peper toe (plakjes), gevolgd door de tomatenblokjes, peterselie en zeezout. Draai de scampi 's om en serveer alles in een ovenschaaltje met al zijn ingrediënten en olie. INGREDIËNTEN AIOLI (2 PERSONEN) – Halve komkommer – 150 gram Crème fraîche – Drie teentjes knoflook – Bieslook – Citroensap – Gembersiroop BEREIDINGSWIJZE AIOLI Schil de komkommer en snijd het zaad uit de komkommer. Doe alles in een keukenmachine. Voeg de crème fraîche, fijn geperste knoflook, fijn gesneden bieslook, beetje citroensap en gembersiroop op smaak toe. Draai alles mooi fijn en laat in een afgesloten bakje intrekken (een dag van te voren) in de koelkast. TIP: Rooster focacciabrood bij dit gerecht en serveer een lekker gekoeld glaasje Sauvignon blanc. FACEBOOKACTIE Maak kans op een dinerbon van restaurant De Hemel! Heb je het recept uitgeprobeerd? Like de Facebookpagina van restaurant De Hemel, plaats een foto van het gerecht op je eigen Facebookpagina en tag restaurant De Hemel hierin. Je maakt kans op een dinerbon ter waarde van 50 euro. * De actie loopt tot 1 september 2017 DE HEMEL Jarenlang deed het pand dienst als drukkerij, kantoor en opslagruimte voor drukkerij firma P. Harte. Het oudste gedeelte en tevens het grootste gebouw dateert van 1903. Het stuk grenzend aan de Moeregrebstraat is gebouwd in 1920. In het Frans internationaal georiënteerde restaurant kun je hemelse gerechten proeven. Alle gangen en gerechten worden zeer smaakvol en met zorg opgediend. Niet alleen het eten is goed, ook de bediening en het interieur dragen bij aan een verrassende beleving. Een bezoek aan De Hemel staat garant voor een heerlijk, verzorgd avondje uit in een uitstekende ambiance. In 2017 viert De Hemel haar vijfjarig jubileum. Check de website voor leuke acties! — MOEREGREBSTRAAT 35 0164 210 108 WWW.DEHEMELBOZ.NL

Illustratie: Petra Kwaadgras CULINAIR 27

28 MONU MEN TEN

MONUMENTEN 29 HET MARKIEZENHOF PAREL VAN BERGEN OP ZOOM Het voormalige woonpaleis van de heren en markiezen, is vandaag de dag één van de fraaiste stadspaleizen van West­Europa. Achter de imposante gevel met felrode venterkorven vind je een intrigerend complex van zalen, stijlkamers, galerijen, traptorens, binnenplaatsen en tuinen. Tegenwoordig doet het Markiezenhof dienst als museum. Je komt er alles te weten over de geschiedenis van stad en streek. Ontdek bovendien de rijke historie van de kermis en de wisselende exposities. STADSPALEIS In de vijftiende en zestiende eeuw behoorden de heren van Bergen op Zoom, die in 1533 de titel van markies verwierven, tot de invloedrijkste en machtigste edelen van de Nederlanden. Het Markiezenhof was de residentie van de markiezen in de stad. Behalve als woning fungeerde het ook als bestuurscentrum. Sinds het eind van de achttiende eeuw had het complex lange tijd een militaire functie. BUSINESSEVENTS IN EEN HISTORISCH DECOR Het stadspaleis is het aangewezen decor voor een geslaagd business event. Van grote bijeenkomsten met enkele honderden gasten tot juist intiemere gelegenheden met een kleiner gezelschap. Het Markiezenhof herbergt een schat aan bijzondere (museum) zalen, kamers, tuinen en binnenplaatsen. Elk met een eigen sfeer en mogelijkheden. VOORBIJ IJDELHEID, ZES EEUWEN ZILVER IN & ROND BERGEN OP ZOOM – TENTOONSTELLING MET ALLERLEI ACTIVITEITEN Van woestijnzilver tot Joris en de draak: het maakt deel uit van een Zilverbeleving voor jong en oud. Aan de hand van zestien verhaallijnen en diverse activiteiten ontdek je de vele gezichten van zilver in vijf monumenten en daarbuiten. Al eeuwenlang zijn hier honderden succesvolle zilversmeden actief die prachtige dingen hebben gemaakt en nog maken. Ze krijgen eindelijk de aandacht die ze verdienen en het Bergse zilver gaat glanzen in het hele zilvergebied! Ter gelegenheid van de tentoonstelling wordt het boek “Zes eeuwen zilver in en rond Bergen op Zoom” uitgebracht. Van 20 mei tot en met 29 oktober 2017 is de spannende tentoonstelling te zien in het Markiezenhof, de voormalige Synagoge, de Gevangenpoort, de Sint Gertrudiskerk en de Ontmoetingskerk. Kijk op www.markiezenhof.nl voor de activiteiten voor jong en oud. Steenbergsestraat 8 0164 277 077 www.markiezenhof.nl

30 BEST OF BOZ DE GREBBE SPANNEND ÉN INTERESSANT! Stadsriool de Grebbe dateert uit de dertiende eeuw en is het grootste monument van Bergen op Zoom. Het vier meter brede riool is 780 meter lang en loopt vanaf het Ravelijn via de Geweldigerstraat, Markiezenhof, Moeregrebstraat naar de Gedempte Haven. Het gedeelte tussen de Gevangenpoortstraat en het Markiezenhof is toegankelijk voor publiek. DE GEVANGENPOORT EEN BELEVING VOOR JONG EN OUD De Lievevrouwepoort (1350) is de enige bewaard gebleven middeleeuwse stadspoort van Bergen op Zoom. Het is zelfs één van de oudste bestaande stadspoorten in Nederland. Nadat het zijn functie verloor als toegangspoort werden de statige torens omgedoopt tot de Gevangenpoort. Een plek waar dronkenlappen, dieven, een heks en overig gespuis moesten wachten op hun uiteindelijke (lijf)straf. De poort werd grondig gerestaureerd en maakt nu onderdeel uit van het Stadspaleis en museum het Markiezenhof. Tijdens een bezoek aan de Gevangenpoort ontvouwen zich de ‘geheimen’ van de stad. Zo fluistert de gids ons toe dat prins Durf jij een uur down under Bergen op Zoom? We kunnen je geruststellen: het stinkt er beneden niet en je hoeft jezelf ook niet in regenkleding en kaplaarzen te hijsen. Een warme jas of trui, zowel in de winter als hoogzomer, komt van pas. Het wordt er namelijk niet warmer dan 13 °C. Tijdens de rondleiding vertelt de gids je alles over het ontstaan van de Grebbe, de restauratie die in totaal zeven jaar duurde, het ‘Sjagerijn’ dat tussen het wegdek en de Grebbe opgesloten zit en over de vele functies van de Grebbe nu en in het verleden. Want wist je dat de Grebbe nog steeds deel uitmaakt van het Bergse rioleringsstelsel, dient als bergbezinkbassin tijdens zware regenval en dat de brandweer vanuit de Grebbe water pompt om branden in de binnenstad te blussen? Kaarten via de balie van VVV Brabantse Wal of online www.vvvbrabantsewal.nl. Hendrik – de echtgenoot van koningin Wilhelmina – vanwege dronkenschap vast zat in de Gevangenpoort. Of wat dacht je van Cornelia Simons, een kruidenvrouwtje dat werd beticht van tovenarij. Al haar spullen werden verbrand, maar de magie hield niet op…. ze werd maar liefst 96 jaar. Behalve de prachtige verhalen maken de eeuwenoude massief houten gevangenisdeuren, de steile ronde torentrappetjes en de origineel in hout gesneden namen van gedetineerden de beleving compleet. SPEKTAKEL Maar er is ook van alles te doen en dat maakt een bezoek aan de Gevangenpoort extra leuk. Publiekstrekker is Escape the Gate: een spel waarbij je met een groep van maximaal vijf personen binnen een uur de kelder van een van de torens moet zien te verlaten. Het verhaal van Escape the Gate is gebaseerd op de verhalen die te maken hebben met de Gevangenpoort. Dat maakt deze activiteit spannend, maar ook heel leerzaam. Kijk voor info en reserveringen op www.gevangenpoortboz.nl

MONUMENTEN 31 NOG MEER PARELTJES Bergen op Zoom is met ruim 800 jaar geschiedenis een levend monument. Vele veldslagen vonden hier plaats. Meer dan 800 monumenten, waarvan er ruim 200 op de rijksmonumentenlijst staan, leveren het bewijs voor dit bewogen verleden. Wij hebben er een aantal voor je uitgelicht. De Synagoge, Gevangenpoort, Stadhuis, Sint Gertrudiskerk en de Peperbus kun je tegen betaling van mei t/m oktober bezoeken. Van dinsdag t/m zondag ben je welkom tussen 13.00 en 16.30 uur. Rondleidingen in de Grebbe vinden plaats van 29 april t/m 28 oktober 2017 op zaterdag om 13.00 en 15.00 uur. Reser ­ veringen via www.vvvbrabantsewal.nl. Groepen kunnen op afspraak met VVV Brabantse Wal de monumenten ook buiten genoemde tijden bezoeken. HET STADHUIS GROTE MARKT Het Stadhuis is een samenvoeging van drie afzonderlijke panden. De spreuk op de gevel ‘Mille Periculis Supersum’ – duizend gevaren kom ik te boven – herinnert aan de rol van de stad in de Tachtigjarige Oorlog. Het Stadhuis wordt tegenwoordig gebruikt voor raads­ en commissievergaderingen en er wordt nog steeds getrouwd. SINT GERTRUDISKERK GROTE MARKT Een kerk met een veelbewogen geschiedenis. Bij binnenkomst valt de indrukwekkende inrichting op. De kunstwerken, monumentale orgels en 17e eeuwse biechtstoelen met prachtig Mechels houtsnijwerk, maken een bezoek aan deze kerk meer dan waard. En hou je van een uitdaging? Beklim dan de Peperbus, de toren van de kerk. Je wordt beloond met een prachtig uitzicht over de stad. RAVELIJN OP DEN ZOOM KORNEEL SLOOTMANSLAAN De vesting ‘Het Ravelijn’ is een ontwerp van Menno van Coehoorn en dateert uit 1702. Het eiland wordt omringd door aarden wallen en stenen muren en is door een gracht met water omgeven. Dit laatste restant van het uitgebreide vestingstelsel bleek een ingenieus staaltje werk. Niet te trotseren, dacht men toen. Helaas werd in 1747 Bergen op Zoom toch door Franse troepen ingenomen. Vanaf 2018 is het binnenterrein na een restauratie weer te betreden. DE GREBBE LIEVEVROUWESTRAAT Na Parijs en Antwerpen is het nu ook mogelijk het voormalige riool de Grebbe te bezoeken. De Grebbe is een gerestaureerde watergang en stadsriool. Het verbindt de historische stad met het omliggende water en is een uniek ondergronds monument. Je zal er geen afvalwater meer in aantreffen want dat wordt via een modern systeem afgevoerd. In de Grebbe komt nog wel regenwater terecht en is daarom bij zware regenval niet toegankelijk. SYNAGOGE KOEVOETSTRAAT De synagoge stamt uit 1832 en de middeleeuwse kelders met het mikwe (het rituele bad), het waterbassin en de twee waterputten behoren tot de mooiste in Nederland. Op de vrouwengalerij vind je een aantal originele documenten van Walter Süskind. Hij was een Joodse verzetsheld die honderden Joodse kinderen uit de crèche van de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam wist te redden.

32 WO NEN

WONEN 33 ZE VONDEN HUN IDEALE HUIS IN HALSTEREN MISSION COMPLETED VOOR MARC EN JETTY Wonen met rust en ruimte om je heen in een huis met een jaren ’30 uitstraling, maar waaraan niet veel geklust hoefde te worden. Het is een greep uit de wensen die Marc Wesselius (32 jaar) en Jetty WesseliusRijsdijk (28 jaar) hadden voor hun nieuwe woning. Ze vonden hun droomhuis aan de Waterstraat in Halsteren, waar ze begin 2017 hun intrek namen. “We wilden een woning waar we voor lange tijd kunnen blijven wonen. We zijn blij met onze nieuwe stek en genieten van het vrije uitzicht,” vertelt Marc enthousiast. ZOEKTOCHT Marc is een geboren en getogen Maassluizer en Jetty groeide op in Steenbergen. Nadat ze elkaar leerde kennen woonden ze 2,5 jaar samen in de woning van Marc in Maassluis. Hij werkt er om de hoek bij Boskalis als project engineer. Jetty daarentegen werkt in de beveiliging, maar dan in West­Brabant. Een jaar zochten ze naar hun ideale huis en dat viel niet mee, want het lijstje met eisen was aanzienlijk. “Dit huis én de omgeving voldoen helemaal aan onze wensen. Het is een relatief nieuw huis, maar met een karakteristieke uitstraling. We kijken uit over de weilanden en ook achter zitten we helemaal vrij,” legt Jetty uit. “Bovendien krijg je in deze regio voor hetzelfde geld meer huis dan boven de rivieren.” ER OP UIT Het jonge stel houdt ervan om samen te wandelen in de vrije natuur, maar een woning midden in de polder was ook te veel van het goede. Marc: “Hier vinden we de rust en de ruimte die we zochten. Tussen het latexen en inrichten van de woning door, zijn we al een paar keer eropuit getrokken. Fort de Roovere vinden we bijvoorbeeld een prachtig gebied. Het fijne is dat het bruisende centrum van Bergen op Zoom op een steenworp afstand ligt. Doorslaggevend was de bereikbaarheid naar Rotterdam, want over de A4 ben je daar zo.” TOEKOMST PLANNEN Het ruime huis met vier slaapkamers en ruime zolder biedt genoeg ruimte voor gezinsuitbreiding. Daarvan is voorlopig nog geen sprake. “Wat de toekomst ons zal brengen, weten we natuurlijk niet. Eerst willen we in ieder geval samen genieten en wennen aan onze nieuwe woonomgeving. Leuke restaurants en terrassen ontdekken, van de natuur genieten, leuke mensen ontmoeten en oude vrienden hier ontvangen. Wat dat betreft kijken we uit naar de nieuwe uitgave van Best of BoZ, want daarin staan volgens mij veel leuke en interessante tips”, lacht Marc.

34 BEST OF BOZ BERGEN OP ZOOM: WAAR VOOR IEDEREEN EEN ´ AANGENAAM´ HUIS IS Bergen op Zoom heeft haar inwoners veel te bieden. Uitgestrekte natuurgebieden, een mooie oude binnenstad, tal van monumenten, een breed winkelaanbod, gezellige cafés, restaurants en een theater. Je vindt het er allemaal. Het verenigingsleven bruist, zowel op sportief als cultureel gebied. Sinds de komst van de A4 sta je binnen 30 minuten in het centrum van Antwerpen of Rotterdam. STADSMAKELAAR Op www.stadsmakelaarboz.nl vind je alles over vastgoed, wonen en ontwikkelingen in Bergen op Zoom. Het advies reikt verder dan het aanbod van eigen panden en (bedrijfs)gronden. Nauw contact met makelaars, projectontwikkelaars en overige partijen zorgt er namelijk voor dat Stadsmakelaar als geen ander weet wat er binnen de gemeente op vastgoedgebied speelt en wat de mogelijkheden zijn. AANGENAAM WONEN De verschillende nieuwbouwprojecten in de gemeente Bergen op Zoom bieden fraaie woningen in steeds een andere, karakteri stieke setting met alle voorzieningen binnen handbereik. Naast nieuwbouw is er ook veel aandacht voor ontwikkeling van bestaande wijken. DE MARKIEZATEN Een van die nieuwbouwprojecten is ‘De Markiezaten’, een ruim opgezette wijk aan de zuidkant van Bergen op Zoom. Het totale plan omvat vijf deelplannen die in het teken staan van water, robuust groen, markante hoogteverschillen en in de nabijheid van natuur en voorzieningen. Er worden villa’s, rijwoningen en appartementen gerealiseerd. Er is in deze wijk veel aandacht voor groen, water en speelplekken voor kinderen. HET GROENE GORDIJN Wat deze wijk speels en gezellig maakt, is dat de nieuwbouw te midden van karakteristieke gebouwen zoals de voormalige kazerne ligt. Een nieuwe buurt waar oud en nieuw elkaar ontmoeten. Het woningaanbod van het Groene Gordijn is divers en varieert van eengezinswoningen tot vrijstaande villa’s. BLOEMENDAAL IN LEPELSTRAAT Welstandsvrij bouwen in een landelijke en kindvriendelijke omgeving dat kan in het plan Bloemendaal te Lepelstraat. Je kunt er je eigen vrijstaande woning bouwen op een kavel van minimaal 482 m2. De kavels liggen aan de rand van het dorp langs een cultuurhistorische waardevolle bomenrij. Buiten wonen met de faciliteiten van het dorp om de hoek.

WONEN 35 BERGS LICHT / HAVENKWARTIER Aan de rand van het Havenkwartier tegenover de Woonboulevard wordt een nieuwe wijk ontwikkeld. De ontwikkeling voorziet in eengezinshuizen, appartementen en levensloopbestendige woningen. Het Havenkwartier is de afgelopen jaren sterk in populariteit gestegen. De nabijheid van het water, het knusse winkelplein en de unieke ligging zorgen voor extra aantrekkingskracht bij nieuwe bewoners. SCHELDEVESTING ScheldeVesting is binnenstedelijke nieuwbouw, passend bij de historie van Bergen op Zoom. Er wordt letterlijk in de binnenstad van Bergen op Zoom gebouwd, waarbij water een belangrijk thema vormt. Water komt namelijk in allerlei vormen terug van grachten tot de jachthaven en het open, zilte water daar achter. Het plan omvat verschillende deelgebieden: NIEUWE VESTING Nieuwe Vesting is wonen in een nieuw stuk binnenstad. Doordat de straten worden doorgetrokken, sluit deze nieuwe wijk straks naadloos aan bij het stadscentrum. Het nieuwe woongebied is volop in ontwikkeling. De eerste kadewoningen, eengezinswoningen en herenhuizen zijn opgeleverd en inmiddels bewoond. De komende jaren zal het gebied in zuidelijke richting uitbreiden. Er komen nog eengezins woningen, appartementen complexen en een zorgcomplex. KIJK IN DE POT Kijk in de Pot is een villawijk tussen het centrum van Bergen op Zoom en het water van de Binnenschelde. Op de nog beschikbare vrije kavels kun je het huis van je dromen bouwen. In Kijk in de Pot Zuid wordt in de loop van 2017 een luxueus appartementencomplex met 25 appartementen gerealiseerd, genaamd Havenstaete. www.stadsmakelaarboz.nl

36 WE RK

WERKEN 37 PACK2PACK BLIJFT ZITTEN WAAR DIE ZIT Met de komst van de A4 kreeg Bergen op Zoom een centrale positie tussen de mainports van Antwerpen, Rotterdam en Zeeland. Daarnaast maakt het Schelde-Rijnkanaal - de directe waterverbinding tussen Rotterdam en Antwerpen - de Bergse industrie over water uitstekend bereikbaar. Naar verwachting zal in 2018 een containerterminal in de buitenhaven worden gerealiseerd. Steeds meer grote multinationals maar ook midden- en kleinbedrijven willen zich vestigen op een van de Bergse bedrijventerreinen. Deze zijn onderverdeeld in: Theodorushaven / Noordland / De Poort, Lage Meren Meilust in Bergen op Zoom, Oude Molen en Wouwseweg in Halsteren. “Het bedrijf pack2pack besloot 75 jaar geleden om zich te vestigen in Halsteren en het management is ook niet van plan om te vertrekken”, lacht John Linders, plantmanager. CONSTRUCTIEF Toen pack2pack – in de volksmond bekend als de Plametha – zich 75 jaar geleden vestigde in het kleine witte huisje aan de Steenbergseweg 42, was er geen sprake van een A4, goed geoutilleerde bedrijventerreinen en containerterminals. “Wij zijn ontzettend blij met de komst van de A4 en ook de toekomstige containerterminal juichen wij toe. Naast deze faciliteiten is het vanwege de goede contacten met de gemeente Bergen op Zoom ook prettig ondernemen. Tijdens meerdere uitbreidingen en problemen met betrekking tot het ontsluiten van het vrachtverkeer is op een constructieve wijze samengewerkt”, benadrukt John. “Ook dit jaar moeten we weer met elkaar om de tafel want pack2pack zit verlegen om nog meer opslagruimte.” PACK2PACK Wanneer je voor het gebouw van pack2pack staat, kun je niet vermoeden wat een enorm bedrijf erachter schuil gaat. Het bedrijventerrein beslaat in totaal 7 hectare grond waarop verschillende laagbouw gebouwen staan. Pack2pack produceert er industriële blikken verpakkingen, die bestemd zijn voor de voeding-, verf- en de chemische industrie. Denk aan producten zoals: oliën, vetten en boter, verf op solvent- en waterbasis, schoonmaakmiddelen, motoroliën etc. In totaal verlaten er zo’n 30 miljoen blikken per jaar het magazijn, die voornamelijk hun weg vinden naar de Europese afzetmarkt. De blikken worden volledig geautomatiseerd en in eigen huis geproduceerd inclusief de kleine onderdelen én de fullcolour prints op de blikken. GROEIEND John: “Het bedrijf floreert als nooit tevoren en dat maakt dat we doorlopend op zoek zijn naar goed en verantwoordelijk personeel. Door onze ligging en goede bereikbaarheid kunnen we daarbij vissen uit verschillende vijvers namelijk die van West-Brabant, Zeeland, Zuid-Holland en zelfs van België. En dat is nog een belangrijke reden om vooral te blijven zitten waar we nu zitten.”

38 BEST OF BOZ AGRO MEETS CHEMISTRY BIOBASED ECONOMY GEEN TOEKOMSTMUZIEK MAAR WERKELIJKHEID Open een tijdschrift, bezoek een willekeurige bedrijfswebsite, zet de tv of radio aan en termen als duurzaam, eco, energiebesparend, biologisch en biobased vliegen je om de oren. Ook in dit magazine. Want wist je dat het bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen in Zuidwest­Nederland onder de noemer Biobased Delta nauw samenwerken aan een biobased economy? Met de slogan ‘Agro meets Chemistry’ profileren we de Delta als de biobased economy hotspot van Europa. De Green Chemistry Campus, gelegen op het terrein van SABIC in Bergen op Zoom, vormt daarvan een belangrijk onderdeel. WAT IS EEN BIOBASED ECONOMY In een biobased economy wordt alleen nog gebruik gemaakt van groene grondstoffen. Fossiele grondstoffen, zoals olie en gas, raken namelijk op en worden steeds duurder. Daarom zijn bedrijven als SABIC dat plastic produceert, naarstig op zoek naar alternatieven. Biomassa zoals suikerbietenloof, aardappelschillen of maïsafval blijken namelijk uitermate geschikt als grondstof voor de productie van (afbreekbaar) plastic. Het afval van het ene productieproces, dient als grondstof voor het andere. Afval behoort dus tot de verleden tijd. GREEN CHEMISTRY CAMPUS Op de Green Chemistry Campus kunnen biobased ondernemers en starters gebruik maken van de faciliteiten, kennis, netwerk en business development programma’s, die nodig zijn om een innovatie­, producten procesontwikkelingstraject te doorlopen. De campus vergroot de slagingskans van deze vaak kleine startende ondernemingen. WIN-WIN In Zuidwest­Nederland is er een concentratie van agrarische en chemische bedrijven die meetelt in Europa. In Bergen op Zoom zie je dat terug. Voor de ondernemingen die zich nu toeleggen op productieprocessen met groene grondstoffen, liggen de kansen voor het oprapen. De Biobased Delta en de Green Chemistry Campus fungeren daarbij als belangrijke motor. Wanneer we de regio (inter)nationaal op de kaart zetten als centrum van topkennis en bedrijvigheid, trekt dit ook weer andere bedrijven aan. En dat heeft vanzelfsprekend een gunstig effect op bestaande en nieuwe werkgelegenheid. INITIATIEFNEMERS Partners en initiatiefnemers van de Green Chemistry Campus zijn de Provincie Noord­Brabant, de gemeente Bergen op Zoom, SABIC en de regionale ontwikkelingsmaatschappij NV REWIN West­Brabant. Ook Avans Hogeschool en de HZ University of Applied Sciences en TNO zijn nauw betrokken.

WERKEN 39 BIOBASED IN DE PRAKTIJK De komst en het succes van de Green Chemistry Campus zette Bergen op Zoom als biobased economy goed op de kaart, zowel landelijk als internationaal. Maar er is meer voor nodig om onze pioniersrol goed in te kunnen vullen. “Wanneer je er als gemeente naar streeft om het thema biobased op verschillende lagen en bij verschillende doelgroepen te laten landen, dan moet je er niet alleen over roepen maar ook concreet dingen oppakken”, benadrukt Ruurt van der Wel, citymarketeer Bergen op Zoom. “Inwoners, bezoekers en ondernemingen konden het afgelopen jaar op verschillende manieren kennismaken met biobased producten en de gedachte er achter. Ook komend jaar staan er tal van activiteiten op de planning.” BIOBASED POP-UP STORE In 2017 opende Bergen op Zoom de eerste Biobased pop-up store in Nederland. Er werden bijzondere topontwerpen getoond zoals het karpet van Christien Meindertsma; de grote winnaar van de Dutch Design Week 2016. Ook de lamp gemaakt van geitenmaag ontworpen door Mandy van Elzen en de projecten van Eric Klarenbeek trokken veel aandacht. Ruurt: “Voor deze expositie legden we contact met meer dan 50 biobased ondernemers. Daarnaast kwamen honderden bezoekers van jong tot oud in aanraking met de biobased wereld.” PROEFMEI Tijdens ProefMei konden geïnteresseerden het zogenaamde Living Lab bezoeken. De place to be om mee te denken over belangrijke maatschappelijke uitdagingen van nu en morgen, maar ook om biobased gerelateerde workshops te volgen en/of activiteiten te ondernemen. Kortom: de perfecte manier om laagdrempelig nieuwe ideeën en initiatieven te delen op het gebied van duurzame innovatie. Ook in 2017 is tijdens ProefMei het Living Lab op de Grote Markt te vinden. PLANNEN VOOR 2018 Gemeente Bergen op Zoom trekt ook in 2018 van alles uit de kast om deze belangrijke materie onder de aandacht te krijgen bij een breed publiek. Zelfs de Vastenavend – het Bergse carnaval – krijgt hoogstwaarschijnlijk een biobased tintje. Verder komt er in het Anton van Duinkerkenpark een proeftuin met daarin een bonte verzameling van creatieve ontwerpen. Je kunt de objecten niet alleen bekijken, maar juist ook gebruiken en uitproberen. “Ook bij dit project snijdt het mes aan meerdere kanten”, legt Ruurt uit. “Ten eerste kunnen inwoners van Bergen op Zoom op een laagdrempelige manier gebruik maken van biobased producten. Daarnaast is het voor de ontwerpers een manier om hun producten uitvoerig te testen. Want is een bankje gemaakt van aardappelzetmeel bestand tegen weer en wind? Houden biobased speeltoestellen het als er veelvuldig op wordt gespeeld en voldoet een lantaarnpaal van composiet aan de gestelde veiligheidseisen. Nog een bijkomend voordeel is dat we dit samen met ondernemers en verschillende opleidingsinstituten oppakken en dat zorgt voor een breed en gedragen netwerk”, besluit Ruurt.

40 BEST OF BOZ EEN AANTREKKELIJKE BINNENSTAD VOOR IEDEREEN In 2016 lanceerde de gemeente Bergen op Zoom het project ‘Brede Aanpak Binnenstad’ om de Bergse Binnenstad vitaal en aantrekkelijk te maken voor de toekomst. Het plan bestaat uit 9 projecten waarmee half 2016 een start is gemaakt en waar we in 2017 mee verder gaan. De samenwerking met de belanghebbenden is hier erg belangrijk. Iedereen, van inwoners tot ondernemers, makelaars, belangenorganisaties, vastgoedeigenaren, de politiek, gemeente en ook bezoekers kunnen hieraan meewerken. Daarvoor kunnen zij terecht bij het Binnenstadslab aan de Zuivelstraat 1. We blikken terug op wat dit initiatief Bergen op Zoom tot nu toe heeft opgeleverd en welke ideeën er nog in het vat zitten. Het Binnenstadslab is iedere dinsdag en woensdag open van 13.00 tot 18.00 uur. Loes Franken is het aanspreekpunt voor iedereen die in Bergen op Zoom ondernemer is of wil worden. Geen tijd om naar het Binnenstadslab te komen? Bezoek de website www.binnenstadslab.nl en meld je aan voor de nieuwsbrief. AMBITIE Een niet meer weg te denken fenomeen is het digitaal shoppen. Alle steden dus ook Bergen op Zoom ervaren hiervan de gevolgen, zoals het verdwijnen van winkels uit de binnenstad. Ook de maat schappelijke veranderingen vragen om een aanpassing van de binnenstad. Het is de ambitie van de gemeente om het centrum van Bergen op Zoom aantrekkelijk te houden. Dat doen ze door startende ondernemers te inspireren en te faciliteren. “Het afgelopen jaar hebben we samen met bewoners, bezoekers en ondernemers kritisch gekeken naar wat onze stad nodig heeft. De focus ligt daarbij op een leuk en gevarieerd horeca­ en winkelaanbod. Met de komst van elf nieuwe ondernemers zijn we al op de goede weg. Maar er is meer nodig voor een aantrekkelijke stad. Denk aan gezellige terrassen, mooie galerieën en ambachtelijke ondernemers. Maar ook andere faciliteiten als goede bewegwijzering, parkeervoorzieningen en duidelijke plattegronden. Het is slechts een greep uit de zaken die we op dit moment oppakken en uitwerken. Verder is er aandacht voor de jonge bezoekers, want ook voor hen moet een bezoek aan Bergen op Zoom leuk zijn”, verklaart wethouder Patrick van der Velden. STIMULEREN Om als (startende) ondernemer te slagen zijn een gedegen opleiding en creativiteit een vereiste. In dat kader start dit jaar de tweede editie van de Retail Academie. Deze complete winkelopleiding bestaat uit tien verschillende workshops gegeven door gerenommeerde trainers en een expeditie naar Rotterdam. “Tijdens de workshops komen onderwerpen aan bod zoals: financiën, conceptontwikkeling, marketing en internetmarketing. Ook is er in het programma ruimte voor de deelnemers om kennis met elkaar uit te wisselen en zo elkaar te versterken”, vertelt account manager Loes Franken. Binnenstadslab.nl B

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM 41 “Afgelopen jaar hebben we uit de startende ondernemers ‘de Shopstar’ gekozen van Bergen op Zoom. Vier startende ondernemers zijn gevolgd door de lokale tv en hebben hierin laten zien wat zij geleerd hebben tijdens de Retail Academie. Ook zijn de inwoners van Bergen op Zoom afgelopen jaar opgeroepen om hun winkelheld op te geven voor de verkiezing ‘winkelheld 2017’. Deze ondernemers worden door hun klanten geprezen om hun klantvriendelijkheid, gastvrijheid, persoonlijke aandacht of ruime assortiment. Uit de vele inschrijvingen zijn 5 winkelhelden genomineerd die in aanmerking komen voor de titel’’, vertelt Loes. GASTVRIJ Het Bourgondische Bergen op Zoom is van oudsher een gastvrije stad en dat willen we graag blijven én ook uitstralen”, legt Richard Stomp, projectleider ‘Brede Aanpak Binnenstad’ uit. “Om die reden is er aandacht voor het onderhoud en de uitstraling van leegstaande panden, want niets ziet er zo ongastvrij uit als vervallen gebouwen. Verder zijn we in overleg met ondernemers en de Stichting Bezichtiging Monumenten over het verruimen van de openingstijden en het wel of niet open zijn tijdens koopzondagen. Mensen met open armen ontvangen daar draait het uiteindelijk ook voor een groot gedeelte om”, aldus Richard. WONEN EN ANDERE FUNCTIES IN DE BINNENSTAD Onverminderd groot blijkt de vraag naar woningen in de binnenstad en daaraan wil Bergen op Zoom de komende jaren zeker gehoor geven. Patrick: “Door het vertrek van grote winkelketens staan er ondanks de inspanningen van ondernemers en gemeente toch prachtige panden leeg. Veel van deze panden zouden zich prima lenen als woonbestemming. Denk aan het gebouw waar vroeger de V&D huisde of de Albert Heijn bij parkeergarage de Markt. Op deze manier krijgen ook deze panden een nuttige bestemming.” Binnenstadslab.nl Binnenstadslab.nl Binnen

42 ACT IEF

ACTIEF 43 BUITEN & ACTIEF KLIMMEN DE SPANNING STIJGT Beleef een waanzinnig avontuur in de fijne buitenlucht van Landgoed Lievensberg bij Klimbos Brabantse Wal. Met uitdagende bruggen en netten, stevige lianen, te gekke tokkelbanen en verschillende klimroutes is het een uitdaging voor jong en oud. Ga het klimavontuur aan op de circa 100 verschillende overgangen oplopend in moeilijkheidsgraad en hoogte. Voor de jongste gasten is er het Junior Klimbos. Na afloop gezellig napraten onder het genot van een ijsje, hapje of drankje kan bij Stayokay. ––––––––––––– WWW.KLIMBOSBRABANTSEWAL.NL SURFEN LEKKER HET WATER OP Voor de echte watersportliefhebber is de Binnenschelde dé ideale plek. Niet alleen kanoliefhebbers komen hier graag, maar het is ook zeker een hotspot voor wind­ en kitesurfers. Aan recreatieplas de Binnenschelde is het prima toeven. Grenzend aan woongebied de Bergse Plaat geniet je hier in de zomer op het terras van de zon of neem je een verfrissende duik in de plas. Er is een strandzone aangelegd met diverse faciliteiten. Zo zijn er aanlegsteigertjes en is er een trailerhelling. Perfect voor de watersporter dus! MOUNTAINBIKEN HEERLIJK ONTSPANNEN DOOR INSPANNING In het bosgebied ten oosten en noorden van Bergen op Zoom zijn drie mountainbikeroutes uitgezet. Ben je beginnende mountainbiker of wil je kennismaken met de sport, dan is de Boslust route, met veel vals plat, zeer geschikt. Heb je al meer ervaring? Ga dan de uitdaging aan op de heuvels en het losse zand van de Bergse Heide route. Zoek je nog meer dimensie en uitdaging? Trotseer dan de moerassige ondergronden en abrupte hoogteverschillen van de Halsteren route. Extra bijzonder aan deze route is dat deze is aangebracht op de aarden fortificatie en het inundatiegebied van de West Brabantse Waterlinie. Je rijdt dus op en langs het vesting verleden van Bergen op Zoom en haar omgeving. BOULEVARD IN BEWEGING Wil je graag een sport gaan beoefenen, maar weet je nog niet zo goed welke? Kom dan zaterdag 27 mei 2017 naar Boulevard in Beweging. Op deze dag kun je kennismaken met sporten, activiteiten en verenigingen die zich bezighouden met bewegen. Voor jong en oud. Reddingsdemo's, stand up paddle, zeilen, surfen, skaten, roeien, kanoën en nog veel meer wordt er aangeboden. ––––––––––––– WWW.FITFABRIEKBOZ.NL

44 BEST OF BOZ FORT DE ROOVERE WERELDWIJDE TREKPLEISTER OUDE TIJDEN HERLEVEN OP DE WEST BRABANTSE WATERLINIE Over de West Brabantse Waterlinie kunnen we een boek schrijven, maar laten we beginnen bij het begin. Deze verdedigingslinie bestrijkt een gebied van 34 km lang en loopt van de Benedensas in Steenbergen tot de Waterschans in Bergen op Zoom. De typisch Nederlandse verdedigingslinie is uniek in zijn soort: het is de oudste gevonden linie en de enige die daadwerkelijk ‘strijd’ leverde tegen de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Sinds 2005 zijn Ro Koster en Ad Kil van Ro&Ad Architecten in de ban van dit historisch erfgoed. Ze ontwierpen voor de verschillende locaties prachtige bruggen, uitkijktorens en steigers. TOEVALLIGE VONDST Wie denkt dat het bestaan van de 400 jaar oude linie een algemeen bekend feit was, heeft het bij het verkeerde eind. Het was de heer Sinke, werknemer van GGZ WNB locatie Vrederust, die tijdens tuin­ en buitenwerk met cliënten letterlijk op de wal stuitte. Nu twintig jaar later worden de forten vakkundig gerestaureerd en hersteld in oude staat. “Onze opdracht was om dit erfgoed met architectuur nog beter op de kaart te zetten én om de verbinding te maken tussen de verschillende locaties”, legt Ad uit. FAVORIETE SPOT Op acht locaties van de waterlinie vind je nu of later een bouwwerk van Ro&Ad Architecten. “We zijn trots op alle objecten die tot nu toe zijn gerealiseerd. In 2017 komen er vier nieuwe bij en nog één in 2018. Tot nu toe blijft de Mozesbrug bij Fort de Roovere ons favoriete kindje. Het vormt qua uitstraling de basis voor alle andere objecten binnen de West Brabantse Waterlinie”, vertelt Ro enthousiast. Niet alleen Ro en Ad maar publiek over de hele wereld is enthousiast over deze bijzondere ‘onderwater brug’. Sterker nog; de brug staat in verschillende reisgidsen benoemd als een van de tien dingen die je gezien moet hebben in Nederland. “Het leuke is dat toeristen en recreanten kunnen neerstrijken in De Schaft en tussen de bouwers een kop koffie, thee en/of heerlijke lunch kunnen nuttigen”, vult Ad aan. TOEKOMSTMUZIEK Fort de Roovere krijgt dit jaar nog meer bijzondere faciliteiten. De nieuwe uitkijktoren in dezelfde stijl en vorm als de befaamde brug is er een van. In de toren zit een tribune met plaats voor 200 personen, zodat op deze stek een buitentheater ontstaat. En in samenwerking met het ROC wordt gewerkt aan leuke nieuwe (spel)elementen voor jong en oud zoals een familiewip, een 6 meter brede rolton en fijne bankjes om even te relaxen. Dus genoeg om naar uit te kijken!

ACTIEF 45 Ook de andere locaties van de West Brabantse Water linie zijn een bezoek waard. Hieronder een korte toelichting op de vestingen en (toekomstige) bezienswaardigheden. Meer informatie op www.westbrabantsewaterlinie.eu ’T RAVELIJN / CENTRUM BERGEN OP ZOOM Het fort betreed je via een vier meter brede in het water gelegen loopbrug. Door de aanwezigheid van een kiosk met sanitair is het de ideale plek voor kleine evenementen. Vanaf 2018 is het binnenterrein na een restauratie weer te betreden. WATERSCHANS / BERGEN OP ZOOM Op de kop van Noord wordt het fort compleet opnieuw aangelegd. Er komt een gedeeltelijke onderwater brug naar de wal en een doorgang die onder de wal doorloopt. Realisatie in 2018. FORT HENRICUS / STEENBERGEN Bij het fort komt ook een bijzondere brug door het water en moet je door de wal heen om toegang te krijgen tot het fort. Realisatie in 2018. INUNDATIEGEBIEDEN / KRUISLAND EN STEENBERGEN Bij de Blauwe Sluis kun je wandelen, fietsen, vissen en kanoën. Er komt een uitkijkpunt en een picknickgelegenheid met twee houten tafels van ieder 100 meter lang. Nog dit jaar kun je bij de Roode Weel vanuit een toren vogels spotten. RECREATIEVE POORT BENEDENSAS / DE HEEN Op het fort bestijg je een trap die letterlijk hangt op een imposante bunker – de Bunkertreppe. Daarnaast kun je het informatiecentrum bezoeken.

46 BEST OF BOZ VEILIGE THUISHAVEN VOOR MENS EN DIER BRABANTSE WAL UNIEK STUKJE NATUUR Ingeklemd tussen Brabant, Vlaanderen en een stukje Zeeland ligt een bijzonder gebied: de Brabantse Wal. Vooral de steilrand springt in het oog met z’n abrupte overgang van hoger gelegen zandgronden naar kleipolders op zeeniveau. Op sommige plaatsen bedraagt het hoogteverschil wel meer dan 20 meter. Dat komt onder andere door uitslijting door de rivier de Schelde. Het gebied is voor een verscheidenheid van fauna en flora dé ideale stek om te leven, te broeden of uit te rusten tijdens de vogeltrek. Erik de Jonge, boswachter van Brabants Landschap vertelt enthousiast over wat je in zijn werkgebied kunt doen en vinden. NEDERLAND IN HET KLEIN Op de Brabantse Wal vind je alle natuurgebieden die in Nederland mogelijk zijn: van stuif­ tot zandgronden met bebossing, naald­ en loofbossen, heide, moerassen en prachtige meren. Het Markiezaat is daar een goed voorbeeld van. Wist je dat er nergens zoveel verschillende soorten vogels (broedparen) verblijven als in het Markiezaatsmeer. “Naast gigantische kolonies zeemeeuwen, eenden en ganzen spotten we er ook lepelaars en zeearenden. Ik verwacht dat de zeearend zich hier gaat settelen om te broeden en dat is heel bijzonder”, onderstreept Erik. Om deze veilige thuishaven te waarborgen is het Markiezaat alleen rondom het bezoekerscentrum de Kraaijenberg voor publiek toegankelijk. HET VERHAAL ACHTER DE BRABANTSE WAL Door het verschuiven van de ijskap tijdens de ijstijd ontstonden er in Nederland stuwwallen waarbij delen grond op elkaar kwamen te liggen, zoals de Utrechtse Heuvelrug. Daarnaast kwamen er zogenaamde dekzandwallen. “De Brabantse Wal is een dekzandwal en bestaat eigenlijk voornamelijk uit opgeschoven en opgestoven strandzand. Dit zand lag duizenden jaren geleden nog op de bodem van de Schelde”, lacht Erik. Door het grote hoogteverschil tussen het vroegere laagland (Zeeland) en het hoogland (Brabant) kampte dit gebied ook met overstromingen. Erik: “Tientallen dorpen overstroomden. Vervolgens werden er soms bovenop deze ‘verdronken dorpen’ weer nieuwe dorpen gebouwd. Dat is waarom er hier nog zoveel archeologische vondsten worden gedaan.” DOEN, LEREN EN ONTDEKKEN Naast genieten van dit prachtige natuurgebied is er op de Brabantse Wal ook van alles te doen, te leren en te ontdekken. KRAAIJENBERG Om te beginnen kan jong en oud terecht bij het bezoekerscentrum de Kraaijenberg waar je alles te weten komt over het leven in de lucht en in het water. Je kunt er de vogeluitkijktoren beklimmen, prachtige wandelingen met de boswachter of natuurgids maken en de expositie bezoeken. De expositie is uitgebreid met vier nieuwe belevenissen, waarbij je een kijkje neemt onder de grond, in het water, vanuit de lucht en naar de lucht. NATUURPODIUM Tijdens een bezoek aan het Natuurpodium bij Natuurpoort Stayokay word je vooral wijzer over het leven in het bos en de cultuur die de Brabantse Wal biedt. Er is een expositie en je kunt zelf of onder begeleiding op expeditie in het bos, waar je leert over natuur, economie en cultuur. LANDGOED MATTEMBURGH Een rondleiding op het landgoed Mattemburgh met Orangerie en fraai aangelegde tuin is zeker ook de moeite waard. Het is een van de bijzonderste landgoederen in Brabant, te meer omdat het nog geheel in originele staat is behouden. Hier komen natuur en cultuur bij elkaar en geniet je van de prachtig aangelegde tuin die behoort tot de top drie stijltuinen van Nederland. Dit jaar staat er uitbreiding van het landgoed op de planning met een nieuwe geheel in stijl gebouwde orangerie. Daarnaast wordt het restaurant uitgebreid en komt er een ‘eetbare’ tuin die het restaurant moet voorzien van eigen groente en kruiden.

ACTIEF 47

48 BEST OF BOZ KIDS ACTIEF In Bergen op Zoom hoeven kinderen zich absoluut niet te vervelen. Zij kunnen overdekt spelen, naar de kinderboerderij, fruit plukken, zwemmen of een spannende speurtocht door de stad of in Het Markiezenhof maken. Bergen op Zoom biedt allerlei leuke activiteiten het hele jaar door! STADSSTENENSPEURTOCHT Met het gezin de stad in? Ga dan even langs de VVV voor de Stads stenen Familie Speurtocht en ontdek op een leuke manier de bijzondere plekjes van de stad. De Stadsstenen Speurtocht bestaat uit een routebeschrijving en een opdrachtkaart met grappige doe­, denk­, en zoekopdrachten. De route loopt dwars door het centrum van Bergen op Zoom, dus je komt ook langs alle leuke winkeltjes, speelfonteinen, terrassen én twee ijssalons! Na het lopen van de route en het beantwoorden van de vragen, ontvang je bij VVV Brabantse Wal het Stadsstenen Doe­boek. ––––––––––––– STEENBERGSESTRAAT 6 (IN STADSPALEIS HET MARKIEZENHOF) 0164 277 482 WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL SINT ANTONIUSMOLEN Net buiten de dorpskern aan de Halsterseweg torent een witte ronde stenen bergkorenmolen boven de bebouwing uit. De molen en het molenwinkeltje zijn elke woensdag­ en zondagmiddag open van 13.00 tot 17.00 uur. De molen is dan te bezichtigen en de molenaar vertelt je alles over de werking van de molen. In augustus staan De Molen feesten op de agenda en worden er voor groot en klein tal van activiteiten op en rond de Antoniusmolen georganiseerd. ––––––––––––– HALSTERSEWEG 57, HALSTEREN 06 123 022 92 WWW.ANTONIUSMOLEN.NL MAÏSDOOLHOF Spelen in een natuurlijke omgeving! Een enorm maïsdoolhof van maar liefst 4 voetbal velden groot; hoe vet is dat! Van medio juli tot eind september kun je hier verdwalen maar toch de weg altijd terugvinden. En er is meer, o.a. een natuurlijke speeltuin, zandbak en strobalen doolhof. Hongerig van al het spelen? Er zal zeker ook iets lekkers te eten en te drinken zijn. Voor de ouders, opa’s en oma’s is er voldoende zitgelegenheid om rustig te genieten van de spelende kinderen. Een dag vol plezier voor jong en oud! Leef je uit en geniet buiten van de natuur op het platteland. ––––––––––––– HALSTERSEWEG 65A, HALSTEREN 0164 650 050 FACEBOOK.COM/MAISDOOLHOF INTRATUINHALSTEREN

ACTIEF 49 EXPEDITIE NATUURPOORT Wil je op avontuur bij Natuurpoort Stayokay? Download dan de gratis Natuurpodium Expeditie App en ontdek alle ins en outs! Verzamel zo veel mogelijk punten om de expeditie te voltooien door het maken van foto’s, te luisteren en kijken, en nog veel meer. Na afloop ben je helemaal op de hoogte van alle beestjes, bomen, geschiedenis en cultuur van deze omgeving. Met de app beleef je de Brabantse Wal. Leuk om te doen met papa, mama, oma, opa en vriendjes en vriendinnetjes. ––––––––––––– BOSLUSTWEG 1 0164 256 387 WWW.NATUURPODIUM.NL BLOTE VOETENPAD Wandelen in het bos is met kinderen altijd een succes en het Blote Voetenpad maakt het nog leuker! Het Blote Voetenpad bij Landgoed Lievensberg is een pad van ongeveer 2,5 km met verschillende ondergronden. Voel de harde steentjes, knuppeltjes van boomstammetjes en het zand en de modder tussen je tenen. Wanneer je bij de parkvijver uitkomt, kun je op een van de bankjes even lekker uitrusten. Volg alle paaltjes met de blote voetjes en maak een ronde door de mooie natuur. O ja, vergeet onderweg de Treurbeuk niet gedag te zeggen, daar wordt hij vrolijk van! ––––––––––––– LANDGOED LIEVENSBERG BALSEDREEF KLIMBOS Met zeven verschillende klimroutes met bruggen, netten, lianen en tokkelbanen is Klimbos Brabantse Wal een fantastische belevenis in een prachtig bosgebied. Voor kinderen vanaf 7 jaar is het Junior Klimbos een echte uitdaging. Het is geschikt voor iedereen die met gestrekte armen 1.30 meter haalt. Kinderachtig? Zeker niet! Je gaat met beide benen van de grond op 3 tot 5 meter hoogte en komt meer dan 35 overspanningen tegen. ––––––––––––– BOSLUSTWEG 1 088 554 66 36 WWW.KLIMBOSBRABANTSEWAL.NL BEKLIM DE PEPERBUS Beklim de 183 treden van de Peperbus... de kerktoren van de Sint Gertrudiskerk aan de Grote Markt in Bergen op Zoom. Eenmaal boven geniet je van het prachtige uitzicht! Bij helder weer kun je zelfs tot Antwerpen kijken. De gidsen van Stichting Bezichtiging Monumenten wijzen je de weg en weten alles over de Sint Gertrudiskerk. Weer terug beneden krijg je een officieel ‘Ger van de Gertrudis’ beklimmingsdiploma! ––––––––––––– GROTE MARKT 10 0164 277 482 WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL

50

ACCOMMODATIES 51 SLAAP LEKKER! Wil je Bergen op Zoom en omgeving echt beleven? Blijf dan een nachtje slapen. Er is volop keuze; van een knus familiehotel, B&B, hostel, viersterren hotel, camping tot een huisje voor jezelf. Een aantal bijzondere adressen hebben we voor je uitgelicht. Fletcher Hotel-Restaurant Stadspark **** Hotel aan de Schelde Voor een prachtig uitzicht over de Binnenschelde moet je in dit hotel verblijven. Vanaf hier is Bergen op Zoom en omgeving goed te ontdekken. Het historische stadcentrum is op loopafstand en de nabij gelegen recreatieplas biedt mogelijkheden voor zwemmen, surfen, wandelen en fietsen. Wil je liever van een relaxed verblijf genieten, dan heeft het hotel een volledig uitgerust wellness center. Dit hotel beschikt over 87 kamers. Alle kamers beschikken over airconditioning. GERTRUDISBOULEVARD 200, BERGEN OP ZOOM 0164 260 202 / WWW.FLETCHERSTADSPARKHOTEL.NL Hotel Old Dutch *** “Van huis, toch thuis!” Het centraal gelegen hotel ligt om de hoek van het treinstation, in het verlengde van een gezellige winkelstraat. Ouderwetse gastvrijheid en modern comfort komen samen in dit statige rijksmonumentale pand. Het hotel beschikt over 11 sfeervolle en warme kamers welke in 2016 zijn gerenoveerd. Wanneer je hier aankomt voelt het als thuiskomen. Sportief en met de fiets gekomen? Deze wordt hier gratis en veilig gestald en eventueel opgeladen. STATIONSSTRAAT 29-31, BERGEN OP ZOOM 0164 271 888 / WWW.HOTEL-OLDDUTCH.NL Grand Hotel De Draak & Résidence Dagmara **** Overnachten in het oudste hotel van Nederland In het hart van Bergen op Zoom bevindt zich op de Grote Markt het historische gebouw van hotel de Draak. Dit pand heeft in de veertiende en vijftiende eeuw als een van de weinige in Bergen op Zoom twee stadsbranden overleeft. Wanneer je in het hotel bent, waan je je in sferen van weleer met hedendaags comfort. Hotel de Draak beschikt over 62 unieke kamers. In restaurant Hemmingway kun je genieten van culinaire hoogstandjes, en in de wellness & spa kom je heerlijk tot rust. GROTE MARKT 30 EN 36-38, BERGEN OP ZOOM 0164 252 050 / WWW.HOTELDEDRAAK.NL

52 BEST OF BOZ Hoeve Hildernisse Overnachten in de monumentale hoeve, in het Markiezaatsgebied De hoeve dateert van 1750 en lag tot in de jaren ’80 van de vorige eeuw als buitendijkse boerderij aan de Oosterschelde. De naam Hildernisse herinnert aan het verdronken dorpje met dezelfde naam. Wie hier komt overnachten is op zoek naar een gezellige en natuurlijke omgeving. De hoeve beschikt over twee kamers onder de rieten kap en een bakhuisje, dat ingericht is als studiootje. HILDERNISSE 1 / BERGEN OP ZOOM 0164 655 868 / WWW.HOEVEHILDERNISSE.COM Villa Heidetuin Een paradijsje in Bergen op Zoom Op het prachtige landgoed Lievensberg ligt, omgeven door een park met een vijver en eeuwenoude bomen, de mooie Villa Heidetuin. In dit stukje Brabant met een vleugje Frankrijk kun je helemaal tot rust komen in de bed & breakfast, de brasserie of op het terras. Deze bed & breakfast beschikt over vijf kamers ingericht in verschillende stijlen zoals Chocolat en Azur. Daarnaast beschikt zij ook over een bibliotheek en geniet je hier van streekproducten. BALSEDREEF 4 / BERGEN OP ZOOM 0164 655 094 / WWW.VILLAHEIDETUIN.EU B&B ’t Koetshuys Genieten op de Brabantse Wal Een overnachting in ’t Koetshuys betekent genieten op het platteland in een gloednieuwe accommodatie. Midden in de natuur kun je hier heerlijk wandelen, fietsen, paardrijden maar vooral genieten! Ook je paard is welkom, er is voldoende weidegang aanwezig. De gastenkamers beschikken over een eigen badkamer en op de veranda kun je smullen van een vers ontbijtje terwijl je geniet van een prachtig uitzicht. POLDERWEG 3A / LEPELSTRAAT 0164 745 100 / WWW.BENBTKOETSHUYS.NL

ACCOMMODATIES 53 Suite De Noordt Liefde tot aan de sterren en daar voorbij Vroeger was hier de haven van Bergen op Zoom, in de straat kun je dat nog steeds terug zien. Wanneer je de bed & breakfast binnenloopt voel je de charme van een authentiek jaren ‘20 pand. Suite De Noordt heeft twee suites, een daarvan heeft een dak met uitzicht op de sterrenhemel. Voor pas getrouwde koppels heeft Suite De Noordt een speciaal arrangement, de suite wordt omgetoverd tot een romantische beleving. NOORDZIJDE HAVEN 6 / BERGEN OP ZOOM 06 301 863 32 / WWW.SUITEDENOORDT.NL Stayokay Bergen op Zoom Waar duurzaamheid hoog in het vaandel staat Wie van een bosrijke omgeving houdt, voelt zich helemaal op z’n plek bij Stayokay. Het aan de Natuurpoort gelegen hostel is het startpunt voor menig buitenactiviteit. Wanneer het om eten en drinken gaat is de Stayokay erg duurzaam bezig, alles is biologisch of fairtrade. Groente en fruit komen van Nederlandse boeren. Deze hostel beschikt zowel over gedeelde als privékamers, maar ook kleine appartementen. BOSLUSTWEG 1 / BERGEN OP ZOOM 0164 233 261 / WWW.STAYOKAY.COM/BERGENOPZOOM Grand Café Hotel de Bourgondiër *** Genieten van het rijke leven Midden op de Grote Markt vind je Grand Café Hotel de Bourgondiër. Hier kun je volop genieten van het Bourgondische leven en van prachtige hotelkamers tot heerlijk eten. Vanuit dit hotel is er goed zicht op een aantal monumenten op de Grote Markt zoals de Sint Gertrudiskerk en theater de Maagd. Het hotel beschikt over dertien stijlvol ingerichte kamers. Met het terras op het zuiden schijnt hier bijna altijd de zon! GROTE MARKT 2-3 / BERGEN OP ZOOM / 0164 254 000 WWW.GRANDCAFEHOTELDEBOURGONDIER.NL

54 BEST OF BOZ TOERISTISCH ABC STEENBERGSESTRAAT 6 (in stadspaleis het Markiezenhof) 4611 TE BERGEN OP ZOOM (tot juni 2017: Kortemeestraat 19) T. 0164 277 482 E. INFO@VVVBRABANTSEWAL.NL I. WWW.VVVBRABANTSEWAL.NL VOLG ONS OOK OP BEZOEKERSCENTRA Bezoekerscentrum de Kraaijenberg Fianestraat 21, 0164 235 210, www.brabantslandschap.nl Natuurpodium Brabantse Wal Boslustweg 1, 0164 256 387, www.natuurpodium.nl BIOSCOOP Cinema Kiek in de Pot Burg. Van de Laarstraat 25, 0164 254 886, www.cine-service.nl BOWLING Bowling & Resto-Lounge Markiezaatsweg 25, 0164 657 572, www.bowlingbergenopzoom.nl BROM-FIETSENSTALLING FIETSEN/BROMFIETSEN Pastoor Joorenplein Tijdens winkeltijden bewaakt / gratis NS Fietsenstalling Stationsplein 2 Bewaakt / niet gratis FIETSEN Sint Annastraat 12 Bewaakt / gratis. Tevens verhuur van buggy’s, gratis gebruik van kluisjes en openbaar toilet. ESCAPEROOM Escape the Gate Lievevrouwestraat 60, 0164 277 482, www.gevangenpoortboz.nl FIETSVERHUUR Hermes Fietsen Antwerpsestraatweg 25/27, 0164 241 844, www.hermespassievoorfietsen.nl Kees de Mooij Fiets en Fitness Zuid-Oostsingel 43, 0164 240 964, www.keesdemooij.nl Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom Het Poortje Fietsen Dorpsstraat 47, Halsteren, 0164 683 405, www.hetpoortjefietsen.nl Multi-Bikes Kerkstraat 59, Lepelstraat, 0164 681 328, www.multi-bikes.nl NS Stationsplein 2, 0164 235 732 GALERIEËN Alles over actuele exposities lees je op www.vvvbrabantsewal.nl GOLF Golfbaan Wouwse Plantage (18 holes) Zoomvlietweg 66, 0165 377 100, www.golfwouwseplantage.nl Bosgolf Stayokay Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom Midgetgolfbaan Halsteren Langstraat 5, 0164 851 888, www.eeterijdemelanen.nl INDOORSKI / KLIMMEN Ego Indoor Ski Oude Wouwsebaan 14, 0164 211 495, www.egoindoorski.nl KINDERBOERDERIJ De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745, www.denieuwedrenck.nl KLIMBOS Klimbos Brabantse Wal Boslustweg 1, 088 554 6636, www.klimbosbrabantsewal.nl LANDGOEDEREN/TUINEN Landgoed Lievensberg & Heidetuin Balsedreef De Beek Beeklaan, Halsteren De Hertgang Klaverblokken 18, Halsteren, 0164 683 801, www.dehertgang.nl MANEGES Molenzicht Boslustweg 15a, 0164 236 081, www.manegemolenzicht.nl De Paardenhoeve Verlengde Zandstraat 7, 0164 236 339, www.manegedepaardenhoeve.nl MARKTEN Algemene Warenmarkt Wouwsestraat, Van der Rijtstraat, Stationsstraat, Korenbeursplein donderdag 08.00 – 17.00 Kaas- & groentemarkt Parade, zaterdag 09.00 – 16.00

TOERISTISCH ABC 55 MOLENS De Twee Vrienden Oude Huijbergsebaan 227, 0164 683 560 Sint Antoniusmolen Halsterseweg 57, Halsteren, 06 123 022 92, www.antoniusmolen.nl MUSEA Gevangenpoort Lievevrouwestraat 60, 0164 277 077, www.gevangenpoortboz.nl Het Markiezenhof Steenbergsestraat 8, 0164 277 077, www.markiezenhof.nl OPLAADPUNTEN E-BIKES Check www.vvvbrabantsewal.nl POPPODIUM Gebouw-T Wilhelminaveld 96, 0164 253 122, www.gebouw-t.nl SNOOKER / POOL / BILJART ’t Provoosthuis Potterstraat 36, 0164 257 978 SPEELTUINEN Stadsspeeltuin van Glymes Gertrudisboulevard 225, 0164 235 665, www.stadsspeeltuin.nl Partycentrum ’t Appeltje Balsedreef 5, 0164 257 949, www.hetappeltje.nl De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745, www.denieuwedrenck.nl Monkey Town (indoor) Langstraat 5, Halsteren, 0164 851 888, www.monkeytown.eu/bergenopzoom STADSWANDELING Op eigen gelegenheid aan de hand van het boekje Historische Stadswandeling of een van de themawandelingen verkrijgbaar aan de balie van VVV Brabantse Wal. Groepen onder leiding van een gids van Stichting Bezichtiging Monumenten (SBM), op aanvraag via VVV Brabantse Wal. THEATER Theater De Maagd Grote Markt 32, 0164 280 555, www.demaagd.nl Vestzaktheater Het Zwijnshoofd Moeregrebstraat 18, 0164 234 301, www.hetzwijnshoofd.nl TENNIS Sportcentrum de Karmel Karmel 4, 0164 254 777, www.sportcentrumdekarmel.nl WELLNESS Fonteyn Thermen (gevestigd in het Fletcher Hotel Stadspark) Gertrudisboulevard 200, 0164 242 520, www.fonteynthermen.nl ZWEMMEN De Schelp (overdekt) De Boulevard Noord 45, 0164 230 799, www.zwembaddeschelp.nl De Melanen (openlucht) Langstraat 7, Halsteren, 0164 683 553, www.zwembaddeschelp.nl OVERNACHTEN HOTELS EN B&B’S Hotel De Draak Grote Markt 30+36-38, 0164 252 050, www.hoteldedraak.nl De Bourgondiër Grote Markt 2-3, 0164 254 000, www.grandcafehoteldebourgondier.nl Van Ee Beursplein 5, 0164 299 500, www.hoteleetcafevanee.nl Hotel Old Dutch Stationsstraat 29-31, 0164 271 888, www.hotel-olddutch.nl Fletcher Hotel Stadspark Gertrudisboulevard 200, 0164 260 202, www.fletcherstadsparkhotel.nl Tulip Inn Bergen op Zoom Antwerpsestraat 56, 0164 820 000, www.tulipinnbergenopzoom.nl Hotel De Blauwe Vogel Stationsplein 5-7, 0164 237 772, www.hoteldeblauwevogel.nl Meerie’s B&B Balsedreef 29, 06 553 022 80, www.meeriesbb.nl B&B Burghvliet Antwerpsestraatweg 500, 0164 254 436, www.burghvliet.nl B&B De Stadspoort Gevangenpoortstraat 2a, 0164 250 035, www.bbstadspoort.nl B&B Suite De Noordt Noordzijde Haven 6, 06 301 863 32, www.suitedenoordt.nl B&B van Elewout Halsterseweg 308, 0164 210 155, www.bnbvanelewout.nl B&B Stad en Wal Canadalaan 1, 06 340 113 12, www.stadenwal.nl Villa Heidetuin Balsedreef 4, 06 547 385 45, www.villaheidetuin.eu B&B De Grote Leeuwerik Gareelweg 1, 06 812 318 45, www.brabantsewal-boshuisje.com HCR De Ram Steenbergseweg 1, Halsteren, 0164 682 350, www.hotelderam.nl B&B Op de Brabantse Wal Kannewielseweg 16b, Halsteren, 0164 687 617, www.opdebrabantsewal.nl B&B Van Harte Moeregrebstraat 33, 06 481 198 63, www.dehemelboz.nl B&B ’t Koetshuys Polderweg 3a, Lepelstraat, 0164 745 100, www.benbtkoetshuys.nl

56 BEST OF BOZ B&B Hoeve Hildernisse Hildernisse 1, 0164 655 868, www.hoevehildernisse.com B&B Het Groene Gordijn Copernicusstraat 22, 0164 252 663 Slapen op 11 Bredasestraat 11, 06 144 765 97, www.slapenop11.nl HOSTEL Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom GROEPSACCOMMODATIES Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261, www.stayokay.com/bergenopzoom Molenzicht Boslustweg 15a, 0164 236 081, www.manegemolenzicht.nl Vakantieboerderij Zomerhof Groenewoudseweg 22, 0164 256 376, www.zomerhof.eu CAMPINGS Camping de Dassenplas Laagweg 6, 0165 307 774, www.dassenplas.nl Camping De Bergse Hoeve Bergsebaan 44, 0164 240 830, www.bergsehoeve.nl Minicamping De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745, www.denieuwedrenck.nl Camping Zoomland Weststraat 8, 0165 379 279, www.camping-zoomland.nl Camping Ons Buiten Vredenburg 4, 0164 210 165 Camping Uit en Thuis Heimolen 56, 0164 233 391, www.campinguitenthuis.nl Camperplaats (openbaar) Boulevard Noord JACHTHAVEN W.V. De Schelde Vermuidenweg 6, 0164 237 472, www.wvdeschelde.nl EETGELEGENHEDEN A Indiaas Tandoori Handi Antwerpsestraat 1, 06 532 104 42 A Jasmijn Antwerpsestraatweg 211, 0164 245 201 A Lotus Dorpsstraat 172, Halsteren, 0164 682 940 A Suki Yaki Moeregrebstraat 8, 0164 265 000 A Tai Tin Casper Fagellaan 71, 0164 260 089 A/FF De Kombuis Vogelaar 31-32, 0164 630 566 AF Maza Koepeldwarsstraat 4, 0164 253 097 B/TA Brasserie`t Zusje Blokstallen 2, 0900 98753 B De Berk Bemmelenberg 21, 0164 238 751 B Brasserie Leijnse Grote Markt 4, 0164 245 822 B ’t Geheim van Bergen Bosstraat 20, 0164 653 943 B ’t Heertje Bosstraat 17, 0164 751 671 B In de Dikke Daan / Canise Meeussenstraat 13, 0164 281 020 B Saus De Boulevard 65, 0164 856 779 B Streek Eet- & Drinklokaal Steenbergsestraat 3, 0164 266 333 B Restaurant In De Zeeland Markiezaatsweg 25, 0164 657 572 B Villa Heidetuin Balsedreef 4, 06 547 385 45 B/S Brasserie Intermezzo Stationsstraat 33, 0164 237 772 E Hotel Eetcafé Van Ee Beursplein 5, 0164 299 500 E De Sprenge (Landgoed Vrederust) Hoofdlaan 8, 0164 289 100 E Stadscafé Thalia Koevoetstraat 31, 0164 239 679 E Eeterij De Melanen Langstraat 5, Halsteren, 0164 851 888 E Eetwinkel De Hollandse Tuyn Huijbergsestraat 14, 0164 266 011 E/GR Fort Smakelijk Bernadettestraat 4, 0164 854 433

TOERISTISCH ABC 57 F La Pucelle Hofstraat 2, 0164 266 445 F ’t Spuihuis Spui 1, 0164 233 196 F De Bloemkool Wouwsestraatweg 146, 0164 233 045 F Le Bouleau Bemmelenberg 16, 0164 258 782 F Hemingway Grote Markt 36, 0164 252 050 F Moerstede Vogelenzang 5, 0164 258 800 F De Hemel Moeregrebstraat 35, 0164 210 108 F HCR De Ram Steenbergseweg 1, Halsteren, 0164 682 350 F De Drempel Oudeweg 3, Halsteren, 0164 685 988 F Fletcher Hotel Stadspark Gertrudisboulevard 200, 0164 260 202 FF ’t Strandhuys De Boulevard 55, 0164 260 222 FF Broodjeszaak Het 4de Fortuinstraat 13, 0164 255 745 FF De Kleine Vlaming Grote Markt 33, 06 535 497 75 FF De Zalm Bosstraat 11-13, 0164 242 983 FF McDonald’s De Boulevard Noord 8, 0164 263 720 FF Eeterij de Bergenaar St. Catharinaplein 4, 0164 653 424 FF Volkan Potterstraat 45, 0164 257 717 FF ‘t Singeltje Noordsingel 188, 0164 251 849 FF Showboat Zuivelstraat 51, 0164 238 635 FF Willy’s Steenbergsestraat 5, 0164 247 971 FF ’t Luifeltje Williamstraat 33, 0164 249 526 FF De Ruif Blokstallen 2f, 0164 657 584 G Athene Fortuinstraat 18, 0164 266 604 G Delphi Grote Markt 25, 0164 258 387 G Knossos Lievevrouwestraat 4, 0164 242 607 GC De Bourgondiër Grote Markt 2-3, 0164 254 000 GC Stadscafé De Teerkamer Grote Markt 13, 0164 239 345 GC Grand Bar & Grill De Moor Grote Markt 29, 0164 653 343 GR Bellevue Antwerpsestraatweg 188, 0164 240 247 GR Natuurlijk!Kloof Zurenhoek 5, 0164 256 579 GR De Raayberg Antwerpsestraatweg 267, 0164 233 675 GR Party Restaurant Rozenoord Beukenlaan 14, 0164 234 210 I Amore Mio Kremerstraat 5, 0164 248 127 I Il Maccherone Korte Bosstraat 9, 0164 244 157 I Napoli Kerkstraat 10, 0164 243 704 I Ristorante La Grotta Grote Markt 30a, 0164 855 665 L Boulangerie Bernard St. Josephstraat 18, 0164 234 442 L Differance Van Konijnenburgweg 11, 0164 657 636 L Delifrance Zuivelstraat 13, 0164 265 037 L Café Helene Fortuinstraat 24, 0164 240 232 L The Old Bakery Bosstraat 9, 0164 211 924 L Stayokay Bergen op Zoom Boslustweg 1, 0164 233 261 L De Colweghe Dorpsstraat 30, Halsteren, 088 2593 365 L Kaldi Koffie & Thee Kremerstraat 14, 0164 201 248 L Panos Wouwsestraat 12, 0164 769 027 L Inspire Coffee Company Zuivelstraat 9, 0164 653 004 L Hema Restaurant St. Josephstraat 72, 0164 241 454 L Leonidas Kremerstraat 11, 0164 750 803 L Bakker Bart Wouwsestraat 26, 0164 262 921 L De Eetbare Tuin Halsterseweg 65a, Halsteren, 0164 650 050 A Aziatisch AF Afghaans B Brasserie E Eetcafé F Frans FF Fast Food G Grieks GC Grand Café GR Groepsrestaurant I Italiaans L Lunchroom M Mexicaans P Pannenkoeken S Steaks T Turks TA Tapas V Vis W Wereldkeuken IJ IJs L De Schaft (op Fort de Roovere) Ligneweg 3a, Halsteren, 06 136 668 18 P Partycentrum ’t Appeltje Balsedreef 5, 0164 257 949 P De Nieuwe Drenck Zuidgeest 17, 0164 265 745 S Amigo Grote Markt 17, 0164 652 411 S Koej Zuidzijde Haven 39, 0164 820 391 T Truva Korte Bosstraat 5, 0164 299 280 TA Tapasbar 0164 Steenbergsestraat 1, 0164 233 844 TA/M El Mundo de Carlita Beursplein 7, 0164 234 760 V Bergsdiep Blokstallen 2e, 0164 858 243 W De Watertuin Markiezaatsweg 29, 088 440 26 88 W Kook. plus Bergen op Zoom Grote Markt 26, 0164 256 908 W Wereldz Dorpsstraat 22, Halsteren, 0164 684 076 W La Place Wouwse Tol Mastendreef 85, 0165 301 710 IJ IJs en Spijs De Boulevard 75, 0164 657 009 IJ IJssalon Emma Fortuinstraat 7, 0164 741 152 IJ IJssalon Crusio Wouwsestraat 10, 0164 233 239

58 BEST OF BOZ ZET IN JE AGENDA VOOR 2017! MEI 5 MEI: HAPPY DAYS Bevrijdingsfeest met verschillende activiteiten in Stadspark Kijk in de Pot. 13 MEI: 90’S NO LIMITS! Jaarlijks terugkerend muziekevenement met muziek uit de jaren 90. 18 T/M 21 MEI: PROEFMEI Een culinair evenement waarbij de 3A's (Aardbeien, Asperges, Ansjovis) centraal staan. 25 MEI: FESTIVAL OP DE T Muziekfestival met optredens van verschillende regionale en nationale bands. 25 T/M 27 MEI: CONCOURS HIPPIQUE HALSTEREN Zowel de basissport van de dressuur als het springen komen aan bod voor paarden en pony’s. 27 MEI: TAPTOE Een oude muzikale traditie met topkorpsen uit Nederland en Duitsland en met regionale harmonieën. 27 MEI: BOULEVARD IN BEWEGING Maak kennis met sporten, activiteiten en verenigingen die zich bezighouden met bewegen. JUNI 2 T/M 5 JUN: CONCOURS HIPPIQUE Paardenevenement met een gevarieerd wedstrijdprogramma. 5 JUN: DOORKOMST ROPARUN Kom de deelnemers een extra steuntje in de rug geven voor het laatste stukje. 9 T/M 11 JUN: JAZZBOZ Jazzmuziek op verschillende locaties met o.a. luisterconcerten en een oecumenische jazzdienst. 11 JUN: BRABANTSE WAL MARATHON Hét hardloopevenement van de Brabantse Wal over een geaccidenteerd terrein en met diverse parcoursen. 12 T/M 15 JUN: AVONDWANDELVIERDAAGSE Vier avonden wandelen met keuze uit 6 of 10 kilometer. 18 JUN: REUZENSTOET Internationale stoet waarbij binnen­ en buitenlandse Reuzenvrienden paraderen door de binnenstad. 24 JUN: ROVERSRUN Obstakel run met een uitdagend parcours. 25 JUN: MARIA OMMEGANG Jaarlijkse dankstoet aan Maria met honderden vrijwilligers verkleed in historische kledij. 30 JUN T/M 8 JUL: BEACHWEEK Allerlei sportieve activiteiten op het zand waaronder een beachvolleybaltoernooi. JUNI — SEPTEMBER ZOMERSTADSWANDELINGEN Op stap met een gids door het historisch centrum van de stad. (woensdag en zondag) FORT DE ROOVERE WANDELINGEN Op avontuur op Fort de Roovere met een gids. JULI 7 T/M 16 JUL: SHAKESPEARE VERLIEFD Groot openluchtspektakel met lokaal en regionaal theatertalent in stadspaleis het Markiezenhof. 10 JULI: KLAPSTOELENCONCERT Openluchtrepetitie van Harmonie Kolping’s Zonen traditiegetrouw voor het Markiezenhof. 13, 20 & 27 JUL: PALM PARKIES Openluchtconcert voor iedereen die wilt genieten van goede muziek. 27 T/M 30 JUL: KRABBENFOOR Grootschalige jaarmarkt met leuke kraampjes, demonstraties, een kunstmarkt, muziek en veel meer. AUGUSTUS 3, 10, 17 & 24 AUG: PALM PARKIES Zie juli. 5 AUG: DANCE BOULEVARD Muziekfestival met drie podia met hardstyle, house en jaren 90 acts. 6 AUG: TOERTOCHT ONLY CLASSIC Toertocht voor klassieke auto's van 25 jaar en ouder. 6 AUG: OLDTIMERSHOW LEPELSTRAAT Het Kerkplein is gevuld met oude brommers, tractoren, auto's en motoren. 20 AUG: JEUGDWIELERRONDE Jonge renners met een KNWU licentie komen strijden om de punten.

AANGENAAM BERGEN OP ZOOM 26 & 27 AUG: MOLENFEESTEN HALSTEREN Volop activiteiten en muziek in en rondom de Sint Antoniusmolen. NOVEMBER 4 NOV: NACHT VAN HET LEVENSLIED In de deelnemende horecazaken staat het levenslied centraal. 27 AUG: SPELEN BIJ DE PEPERBUS Een grote speeltuin voor kinderen met springkussens, trampolines en meer. SEPTEMBER 1 T/M 3 SEP: FOODSTOET Culinair evenement met Foodtrucks. 3 SEPT: CARS & CHARITY Activiteiten en een rondrit voor oldtimers, cabrio's en andere bijzondere auto's. 9 SEPT: POPMONUMENT Optredens van bijzondere artiesten op bijzondere (erfgoed) locaties. 9 & 10 SEPT: KUNSTEN IN DE MONUMENTEN Een festival vol historie en hedendaagse cultuur waarbij diverse monumenten hun deuren openen. 12 T/M 15 SEPT: WANDELAVONDVIERDAAGSE HALSTEREN Vier avonden wandelen op een prachtig stukje Brabantse Wal. 16 SEPT: BERGS BIERFESTIVAL Proef en geniet van bekende en minder bekende speciaal bieren. 16 SEPT: BERGS KRABBENFESTIVAL Blaaskappelenfestival met diverse bands. 16 & 17 SEPT: BRADERIE HALSTEREN De Dorpsstraat staat vol met kramen waar je leuke koopjes kunt scoren. 17 SEPT: AMERIKANENDAG LEPELSTRAAT Voor liefhebbers en eigenaren van Amerikaanse voertuigen. 23 & 24 SEPT: POWERHORSE COMPETITION Internationale wedstrijd voor Belgische en Zeeuwse trekpaarden. 24 SEPT: CULTUUR CARROUSEL Een uitmarkt voor artiesten en gezelschappen uit de gemeente. 29 SEPT T/M 1 OKT: BOZTOBERFEST De Lederhosen worden weer aangetrokken voor een groot festijn in Duitse sferen. OKTOBER 8 OKT: BERGS BLUESFESTIVAL Optredens van diverse blues artiesten. 14 OKT T/M 22 OKT: NAJAARSKERMIS Allerlei attracties voor jong en oud. Kijk voor alle info op www.vvvbrabantswal.nl 18 NOV: INTOCHT SINT NICOLAAS Feestelijk onthaal van de Sint en zijn Pieten. DECEMBER 1 DEC: SINTERKLAASLAMPIONNENOPTOCHT Een grote lampionnenoptocht met muziek onderweg. 16 DEC: SANTA RUN Een ongeveer 3 kilometer lange Fun­Kerstloop. 16,17,23+24 DEC: WINTERFOOR Knusse houten huisjes, koek en zopie, muziekgroepen, een kerstmarkt en haardvuurtjes sieren de straten.

BEST OF BOZ COLOFON Uitgave Eindredactie Ontwerp Tekst Fotografie Drukwerk Aangenaam Bergen op Zoom en VVV Brabantse Wal, mei 2017 Aangenaam Bergen op Zoom en VVV Brabantse Wal FraaieDingen, Concept & Ontwerp Kort­en­Bondig, Aangenaam Bergen op Zoom en VVV Brabantse Wal Nick Franken, Dick Vermaas, Albert Joosen, Don van Rooy, Jeroen van Eijndhoven, VVV Brabantse Wal, Nicole Crusio, Carlo van den Heuvel, Merijn Sitsen, Gijs Proost, Erik de Jonge, Aangenaam Bergen op Zoom e.a. Grafimedia Drukkerij Hertogs Niets van deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de redactie. Bij de samenstelling van dit magazine is uiterste zorgvuldigheid betracht. De redactie kan geen verantwoordelijkheid nemen voor eventuele onjuistheden.

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44
45. 45
46. 46
47. 47
48. 48
49. 49
50. 50
51. 51
52. 52
53. 53
54. 54
55. 55
56. 56
57. 57
58. 58
59. 59
60. 60

Home