interessant om personen met min of meer gelijkende familienamen te typeren. Terwijl door administratief toedoen het ongetwijfeld is voorgevallen dat de schrijfwijze van een naam plots wijzigde verandert ("naammutatie") en zo werd doorgeven aan volgende generaties, dit natuurlijk niets aan de echte biologische of genetische identiteit! Een plausibele manier van aanpak zou kunnen zijn via de klassieke geschreven bronnen terugkeren in de tijd tot op een punt waar uw spoor doodloopt, of beter gezegd, onduidelijk wordt. Uitgaande van de namen van personen uit het verleden waarvan uw familiale verwantschap niet meer evident is, zou u dan, steeds langs mannelijke zijde, terugkeren naar het heden, om uit te komen bij een aantal nu nog levenden. Van elk van deze wordt dan het Y-haplotype bepaald en vergeleken met het uwe. Komt een Y-haplotype overeen met het uwe, dan is de genealogische band bewezen. Ook de geografische spreiding van een familienaam is gecorreleerd met de herkomst van de voorouders. Dit zou theoretisch perfect moeten kunnen teruggevonden worden in de lokalisatie van de Yhaplotypes. Het loont ongetwijfeld de moeite dit met praktisch veldwerk te gaan onderzoeken wat in Vlaanderen tot op heden nauwelijks is gebeurd. Mogelijk worden er zo "connecties" tot in het buitenland (migratie) aangetoond. Deze voorbeelden illustreren dat het Yhaplotype een onuitwisbare en onvergankelijke bron van genealogische informatie vormt die complementair is aan de traditionele geschreven bronnen. Het Yhaplotype noemen wij met een nieuw woord ook "clantekening", vermits het uniek is voor een groep mensen met gelijke of gelijkaardige familienaam, ontsproten uit een gemeenschappelijke voorvader. 10 Valkuilen en andere verrassingen Zoals reeds aangehaald, gaat in principe het Y-haplotype ongewijzigd over van vader op zoon, hetgeen toelaat naar een ver verleden terug te keren. Nochtans bestaan hierop twee uitzonderingen die de interpretatie van de bekomen resultaten kunnen bemoeilijken: 1° mutaties en 2° niet vaderschap. Mutatie duidt op een verandering in het DNA. Wanneer die optreedt in de voortplantingsorganen tijdens de aanmaak van voortplantingscellen, kan het gewijzigde DNA worden overgedragen op de nakomelingen. Toegepast op het Y-chromosoom houdt dit in dat men binnen eenzelfde clan, met allemaal mannen met hetzelfde Y-haplotype over de generaties heen, er plots een man opduikt met een ander clantype. Bij nader toezicht blijkt dit andere Y-haplotype sterk gelijkend, doch niet helemaal hetzelfde als in de andere takken van de clan. Dit is typerend voor een mutatie; er grijpt slechts een geringe wijziging van de DNA sequentie plaats. Het mutante Y-haplotype blijkt echter, zoals verwacht, aanwezig bij alle mannelijke nakomelingen van de "vader van de mutatie". Voor de genealoog vormt mutatie een opportuniteit die onverhoopte informatie biedt over het tijdskader waarin een gemeenschappelijke voorvader leefde. De frequentie waarmee mutaties optreden, uitgedrukt in aantal per generatie, is ruwweg gekend. Door na te gaan hoeveel opeenvolgende mutaties er nodig waren om van het ene Y-haplotype bij het andere, gelijkaardige maar toch verschillende Y-haplotype terecht te komen, kan men schatten hoeveel generates beide scheiden. Het niet vaderschap is eenvoudiger en kan voor minder aangename verrassingen zorgen. Y-haplotypering toont immers op onomstotelijke wijze aan dat iemand die
9 Online Touch Home