We gaan naar Gilze Onze jaarlijkse familiedag wordt dit jaar in Gilze gehouden. Waarom naar Gilze en wat heeft Gilze met van Dun te doen? Vooral het laatste heeft enige toelichting nodig. Om een beter inzicht in de leefomstandigheden van deze generaties van Dun’s te krijgen volgt hierbij een stukje geschienis over Gilze. …………………………… ………… Als ik dit schrijf heeft onze vorstin op 30 april juist Thorn bezocht. We zullen zien dat dit witte stadje onlosmakelijk verbonden is met Gilze. We weten dat al bewoningssporen gevonden zijn van ongeveer 10.000 jaar geleden van de Tjongercultuur. Daarna vallen we in een gat dat duurt tot 992 als de naam van Gilze voor het eerst genoemd wordt. Dat gebeurt in een oorkonde waarin Hereswint (ook als Hilsondis vermeld) haar domein Gilze schenkt aan de abdij van Thorn. Hoewel deze oorkonde als onecht gehouden wordt is de inhoud onomstreden. Ook hier is weer enige toelichting noodzakelijk. Hereswint was Vrouwe van Strijen , dat in de Hoekse waard ligt. Zij had aanzienlijke bezittingen en was gehuwd met Ansfried , graaf van Hoei en Teisterbant. Ook hij had aanzienlijke bezittingen o.a. in de maasvallei en was verwant aan Otto I van het Heilig Roomse Rijk. Hij is de stichter van genoemde abdij van Thorn bedoeld voor hoogadelijke dames. De dochter van Ansfried en Hereswint , de heilige Benedicta , wordt de eerste abdis. Volgens de betrouwbare kroniekschrijver Thietmar van Merseburg was Hereswint toen zij haar einde voelde naderen op doorreis naar Thorn toen zij ziek werd in haar hof te Gilze. Zij verbleef in het huis van een meier die buitengewoon wilde honden had waarvan de zieke het geblaf maar moelijk kon verdragen. Toen de gastheer dit bemerkte was hij meteen bereid ze op te sluiten of zelfs ze te doden. Toen geen van beide dingen lukte gebeurde het wonderbaarlijke dat geen van de honden meer kon blaffen totdat de heilige dienares van God was ontslapen. Haar graf is te bezoeken in de crypte van de kerk in Thorn. Ansfried wilde hierna het monnikenleven aannemen maar werd door keizer Otto III tot bisschop van Utrecht benoemd.. . …… Uit deze gegevens weten wij dat al in 992 er een hof bestond (curtis) We moeten dit zien als een groot erf met verschillende gebouwen. Op dit hof woonde de meier die het voor zijn heer beheerde. Het personeel bestond uit lijfeigenen, onvrije mensen. Al vroeg moet er ook een kapel of kleine kerk hebben gestaan. De abdij van Thorn had in Gilze en verre omgeving zeer veel bezittingen. De kerk van Gilze wordt dan ook al spoedig zeer belangrijk. De kanunikken van Breda verklaren in 1584 dat zij geloven dat al in 1100 de kerk van Gilze de moederkerk van de hele baronie van Breda was. Pas in 1120 komt er een kerk in Breda. Bavel , Ginneken, Princenhage, Etten, Baarle en Meerle zijn dochterkerken van Gilze. De abdij van Thorn behoudt tot de Franse Revolutie haar bezittingen in Gilze en omliggende plaatsen.…………………………………………………. We komen nu in tijd waarin ook de van Dun’s leefden. 1542 is een rampjaar als Maarten van Rossum, Gelders legeraanvoerder met 15.000 man door de kempen trekt. Alphen wordt in de as gelegd en Gilze geplunderd. Van 1568 tot 1648 hebben wij de 80 jarige oorlog die ook Gilze niet ongemerkt voorbijgaat. In 1584 overvallen Staatse troepen Gilze, roven vee, steken huizen en boerderijen in brand waarbij verscheidene boeren zijn omgekomen. Ook de kerk wordt geheel verwoest. Het duurt tot 1617 voor zij weer is opgebouwd. In 1648 gaat de kerk naar de protestanten en bouwen de katholieken een schuur_______________________________________________________________ 13
12 Online Touch Home