Baarle behoorde tot het grondgebied van de abdij van Thorn. De abdis Hilsondis had hier haar officiële parochiekerk gesticht, de Sint Remigius. In Baarle hadden we dus te maken met 2 katholieke kerken. In Loveren (westelijk deel van Baarle) had de abdij haar grootste bezittingen en was ook haar laathof gelegen. Toch werd de Sint-Remigius niet daar gebouwd. De huidige kerk, een voorbeeld van de Kempische gotiek, dateert van 1640. Zij was de opvolgster van een vroegere romaanse kerk. Van die kerk is bekend dat in 1555 (ten tijde van Jan van Dunne) zij 9 altaren had. De totale bevolking in 1526 van Baarle was 2450 inwoners. In 1708 waren dat er 2840. Deze geringe toename is verklaarbaar doordat ook Baarle getroffen werd door de 80 jarige oorlog en ook met de pest te maken kreeg. Berucht zijn de jaren 1626 en 1669. In november 1676 stierven 63 personen aan de dysenterie-epidemie. Deze werd veroorzaakt door doortrekkende en plunderende legers. Lodewijk XIV had in 1672 de oorlog verklaard aan de Hollandse Republiek. In het bovengenoemde Loveren stond in 1621 herberg de Swaen. Hugo de Groot, ontsnapt uit Loevestijn, bracht hier op 22 maart de nacht door. Het pand nu genaamd Estaminet “ In de Zwaan” is bekend omdat de grens dwars door het huis en de voordeur loopt. Hier ligt dan ook een van de 29 enclaves die Baarle rijk is. Een unicum in Europa. De enclaves zijn ontstaan in 1198 toen Hertog Hendrik I een overeenkomst sloot met de heer van Breda. Deze gaf de Hertog zijn land maar het vruchtgebruik bleef voor Breda. Enkele trouwe bondgenoten van de hertog werden hiervan uitgesloten. Zij bleven “onder de hertog” (Baarle-Hertog) Het andere land kwam door vererving in handen van de Nassau”s (Baarle-Nassau). De Swaan Een bekende kunstenaar uit Baarle is Petrus Christus. In het boek van M.J. Friedlaender “Die Altniederländische Malerei” (Leiden 1934) plaatst hij deze schilder op gelijke hoogte met Memling en van Eijck. Hij werd in 1444 poorter van Brugge. Jan Henrick Jan van Dunne de oude had een zoon Cornelis. Deze vertrekt ook naar Turnhout waar 6 van zijn ooms en tantes wonen. In 1573 koopt hij daar een huis. 61
68 Online Touch Home