BEWAARCOLUMN Temperatuur iets opgelopen? Koel niet meer terug Het bewaren van aardappelen is een vak apart en vereist veel kennis en ervaring. In deze Bewaarcolumn delen vier ervaren bedrijfsadviseurs van Delphy bij toerbeurt actuele bewaartips met lezers van Aardappelwereld magazine. Dit keer een bijdrage van Renould Schiffelers, werkzaam in de regio Zuidoost-Nederland. “H et effect van de warmere winter is ook merkbaar Terug 16 geweest in bewaarschuren met aardappelen zonder mechanische koeling. De product temperaturen hierin liepen langzaam op. Vooral in perioden met hoge nachttemperaturen, omdat dan de mogelijkheid voor terug koelen ontbrak. We zagen dan ook de knoltemperaturen, soms ongemerkt, oplopen van de gewenste 7 graden Celsius voor fritesaardappelen tot wel een graad of 8. Zodra lagere nachttemperaturen de kans boden om de stijging een halt toe te roepen, is actie ondernomen. We hebben telers in veel gevallen geadviseerd dan niet terug te koelen naar de oorspronkelijke 7 graden, maar de producttemperatuur vast te houden op die 8 graden Celsius. Daar zijn twee redenen voor. De kans dat na half maart weer perioden aanbreken met hogere (nacht)temperaturen neemt alleen maar toe. Wanneer je dan meerdere keren achtereen de producttemperatuur omlaag gaat brengen, veroorzaak je teveel temperatuurwisseling in de knollen en trigger je de kiemrust te veel. Dat gaat eveneens gepaard met extra veroudering van de aardappelen. Nog een argument om in de beschreven situatie niet terug te koelen, is dat het proces van terugkoelen relatief veel energie kost. Aangezien de stroomprijzen momenteel erg hoog zijn, is het niet rendabel om de actie in te zetten. Wijk niet af van intervallen Belangrijk is wel om de knoltemperatuur vervolgens zo constant mogelijk te houden. Gelet op de huidige situatie rondom de kieming moet dat in de meeste gevallen wel lukken. Het gros van de bewaarpartijen is dit seizoen weinig kiemlustig. Dat wil niet zeggen dat je niet alert hoeft te zijn. Is de kieming eenmaal op gang gekomen, dan is het raadzaam de geadviseerde intervallen voor de betreffende middelen aan te houden. En daarop scherp te controleren. Om vervolgens ook tijdig te handelen is niet bij elke kiemremmer even makkelijk. Voor Argos en Biox-M geldt het advies om een herhaling te starten bij bepaalde kiemlengtes. Dat is te meten en daarmee relatief goed op te volgen. Bij toepassing van een middel als Restrain-ethyleen is het vooral een kwestie van het CO2-gehalte in de gaten houden en zorgen dat dit niet Wanneer je meerdere keren achtereen de producttemperatuur omlaag gaat brengen, veroorzaak je teveel temperatuurwisseling in de knollen en trigger je de kiemrust te veel. boven de maximaal toelaatbare norm stijgt. Daarbij is het tevens nodig op witte puntjes te monitoren, om daarop eventueel de ethyleendosering aan te passen. Bij 1,4SIGHT is het tot nu toe vooral een kwestie van de door de fabrikant geadviseerde intervallen aanhouden. Een herhaalde behandeling moet namelijk uitgevoerd zijn voordat kiemen zichtbaar zijn. Sommigen werken met knolmetingen om het behandeltijdstip te bepalen, maar die blijken in de praktijk niet altijd nauwkeurig te zijn. Momenteel onderzoeken we een alternatieve methode om voor een kiemremmer als deze het behandeltijdstip nog wat meer te finetunen, zodat eventueel middelbesparing mogelijk is. Droog product? Beperk venti latieduur! Dan nog kort even over de ventilatie-acties. Al genoemd is dat in sommige schuren product vaker geventileerd is, om de opgelopen knoltemperaturen terug te brengen naar de gewenste bewaartemperatuur. Bij nogal wat telers is dat gebeurd bij standaardinstellingen van het computerprogramma. Daarin is meestal een relatief geringe temperatuur ingesteld om dagelijks terug te koelen. Veelal gaat het dan om zo’n 0,2 graden Celsius per dag over een redelijk lange tijdsduur. Wanneer de aardappelen al vrij vroeg goed opgedroogd in de schuur liggen, en dit seizoen is dat overwegend het geval, dan duurt de standaard inkoelperiode eigenlijk te lang en drogen de knollen teveel uit. Beter is het dan om die tijdsduur van ventilatie te verkorten en eventueel ook het temperatuurverschil iets te vergroten. Alleen in hopen waarin nog rotte knollen voorkomen is deze aanpassing niet nodig. Die komen dit seizoen gelukkig maar zeer sporadisch voor.” ● Aardappelwereld magazine • maart 2022 • nummer 3 13
17 Online Touch Home