BEWAARCOLUMN Gewichtsverliezen seizoen 2021-2022 Partij Ras 1 2 3 4 5 6 7 Fontane Innovator Markies Markies Markies Markies Fontane Afleveren 15 apr 15 mei 16 jul 27 jul 1 aug 6 aug 31 aug ontstaan van rotte knollen extra droging nodig, vooral in het eerste gedeelte van het bewaarseizoen. Om het rot weg te krijgen waren veel draaiuren met (drogende) externe lucht nodig. Deze situatie maakt duidelijk dat de aanwezigheid van mechanische koeling nog geen garantie is voor een gering gewichtsverlies bij aflevering. Hier was vooral sprake van het inschuren van aardappelen met rot van natte perceelsdelen. Nogmaals daarom het advies, rij hier omheen en laat zo’n plek met rotte aardappelen zitten of hou deze, als je ze toch rooit, apart. Je kunt er dan voor kiezen om ze in een andere cel of in kisten extra te drogen als dat zin heeft of ze direct af te leveren. Lang bewaren in luchtkoeling kan Het kan, aardappelen lang bewaren in luchtgekoelde bewaring met toch een aanvaardbaar gewichtsverlies van 5,9 procent. Dat is het resultaat bij partij 5, een cel Fontane die op 1 augustus 2022 afgeleverd is. Het is ook de enige partij uit luchtkoeling in het rijtje waarnemingen die na de datum van 1 juli afgeleverd is. Hierin kwam gedurende de bewaarperiode wel telkens rot in enkele knollen tot ontwikke4,7% 4,9% 1,9% 7,0% 5,9% 4,9% 5,0% Verlies Draaiuren Draaiuren Kiemremming extern nb 300 134 nb 360 246 184 intern nb 510 233 nb 415 599 680 Alleen MH MH + 1,4 Sight MH + 1,4 Sight MH + 1,4 Sight MH + 1,4 Sight MH + 1,4 Sight MH + 1,4 Sight ling, waardoor het noodzakelijk was om hiervoor de nodige uren zowel met externe als interne lucht te draaien. Echter 360 uren extern en 415 intern zijn geen overdreven cijfers voor lange bewaring in een dergelijke opslag. Wel hoort hierbij de opmerking dat het in de slotfase wel lastiger is om de kieming onder controle te houden ten opzichte van bewaring in een cel met mechanische koeling. Dus de kosten voor kiemremming kunnen navenant hoog oplopen. Die uitdaging zal voor het bewaarseizoen 2022/2023 nog groter zijn, aangezien de kiemlust in veel partijen momenteel groter is dan normaal. Minder draaiuren met mechanische koeling Alhoewel luchtkoeling (nog) kan zoals partij 5 bewijst, is mechanische koeling de toekomst voor elke langbewaarder, zeker gelet op de klimaatverandering. Waar het daarbij vooral om draait is de beheersing van de producttemperatuur onder hoge buitentemperaturen met zo weinig mogelijk ventilatie-uren en het in toom houden van de kieming en kiemremmingskosten. Partij 6 is daar een schoon voorbeeld van. Het gaat hier om Markies waarin weinig of geen rotte knollen voor kwamen. De partij is op 6 augustus afgeleverd met een acceptabel gewichtsverlies van 4,9 procent. Mechanische koeling resulteert in minder externe draaiuren, in dit geval 246. Dat is de voornaamste reden van het beperkte gewichtsverlies. Mechanische koeling onttrekt via de verdampers ook vocht van de cel, maar veelal betreft het slechts een fractie van de vochtafvoer bij productkoeling met buitenlucht. Wat nu precies het financiële voordeel is van mechanische koeling ten opzichte van buitenluchtkoeling voor de lange bewaring is in onze praktijkmetingen niet te becijferen. Dat komt ook omdat vrijwel alle partijen die na 20 juni afgeleverd zijn uit de mechanische koeling komen. Bijna jaarrond bewaren is mogelijk Dan is er nog het praktijkvoorbeeld van een partij Markies die pas op de zeer late datum van 31 augustus is afgeleverd. Dankzij de mechanische koeling en weinig externe draaiuren bedroeg het gewichtsverlies hierin slechts 5,0 procent. Je zou gelet op deze partij kunnen stellen dat je met een gezond ingeschuurd product aardappelen bijna jaarrond in een mechanische koeling kunt bewaren. En dat bij zeer hoge buitentemperaturen van het voorbije seizoen. Uiteraard ging de bewaring wel gepaard met de nodige stroomkosten voor de koeling. Los van dit feit is mechanische koeling sowieso een vereiste om op een dergelijk tijdstip bewaaraardappelen af te kunnen leveren. Het is dan uiteraard wel van belang dat hier een renderende marktprijs voor het product tegenover staat.” ● “Wanneer je te laat bent met kiemremming loop je vaak achter de feiten aan”, benadrukt adviseur Anton van der Velde nog maar eens. Terug 9 Aardappelwereld magazine • oktober 2022 • nummer 10 19
10 Online Touch Home