serious gaming | tekst • Lucy Holl Virtual Reality na IC-opname Revalidatie met spelelement Zorginstellingen zetten virtual reality-technieken (VR) in voor de behandeling van bijvoorbeeld pijnklachten en trauma’s, en hier en daar ook voor fysieke revalidatie. Medisch Centrum Leeuwarden loopt voorop. Het experimenteert met serious gaming voor mensen die langere tijd op de IC hebben gelegen, onder wie coronapatiënten. Enthousiasme alom. Nu is de vraag hoe het ingebed kan worden in het zorgproces. Promovenda Lise Beumeler | Foto: Reyer Boxem H et MCL heeft sinds een jaar of tien een nazorgpoli Intensive Care. Patiënten komen een aantal maanden na hun ontslag terug voor een gesprek over mogelijke lichamelijke of psychische klachten die ze aan hun opname hebben overgehouden. “Dat is het dan eigenlijk”, zegt Lise Beumeler. “Na bijvoorbeeld een hartoperatie volgt natuurlijk wel een revalidatietraject. Maar een groot deel van de patiënten gaat naar huis en moet dan zelf het leven zien op te pakken. Ziekenhuizen zijn zich al langer bewust dat er meer nazorg nodig is: het gaat ook om de kwaliteit van leven ná de IC. De coronapandemie heeft de impact van een IC-opname alleen maar duidelijker gemaakt.” Marathon lopen Lise Beumeler studeerde biomedische wetenschappen aan de RUG en doet nu haar promotieonderzoek Recovery after critical illness bij het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL). Ze kijkt breed (zie kader). Het gaat haar om mensen die langer op de IC hebben gelegen en die zelf niet de mogelijkheden, de discipline of het netwerk hebben om te revalideren. “Bij leefstijlinterventies is er altijd wel een groep die zelf de beste weg zoekt en vindt om van hun klachten af te komen. Anderen willen net zo goed terug naar hun oude niveau, maar hebben ondersteuning nodig. Er komt zo veel op mensen af. Het voelt alsof ze continu een marathon lopen. Het is pittig. Welke stappen kunnen ze zetten, hoe houden ze het vol?” “Er komt zo veel op mensen af. Het voelt alsof ze continu een marathon lopen” 20 FMT | mei 2022 IC-revalidatietrajecten zijn in ieder geval niet one size fits all. Patiënten en hun klachtenbeelden zijn zeer divers. “We willen toe naar een gepersonaliseerd nazorgtraject, met opties in het ziekenhuis en thuis. Het kan een mix zijn van revalidatie in real life bij een zorgverlener plus eHealth, zorg-op-afstand.” Johan van der Meulen van de Leeuwardense start-up 8D Games Spelvorm Bij toeval kwam Lise Beumeler op een Leeuwardense netwerkbijeenkomst over gezond leven in wijken Johan van der Meulen tegen. Van der Meulen is innovation director en medeeigenaar van 8D Games. Dat ontwikkelde afgelopen jaren al tientallen serious games voor onderwijs, bedrijfsleven, overheid en (ouderen)zorg en werkt veel samen met kennisinstellingen. Zou gaming ook deel uit kunnen gaan maken van een revalidatietraject? 8D Games bedacht bijvoorbeeld de Schaatsgame, een balanstraining voor ouderen, en AprilVR, met oefeningen voor mensen met nek- en rugklachten. Johan van der Meulen: “Mensen oefenen, maar die spelvorm maakt er een leuke, motiverende ervaring van. Dat is cruciaal. Ze ervaren minder pijn en frustratie, bewegen beter en houden het langer vol.” Zet mensen een VR-bril op en ze gaan helemaal op in hun spel. Leerzaam Lise Beumeler: “Samen met 8D Games hebben we een degelijk onderzoeksproject opgezet. Het gaat er niet om bestaande VR-toepassingen ook even geforceerd toe te passen in de revalidatie. We hebben vanaf nul gekeken waar de behoeften van onze patiënten en zorgprofessionals liggen en welke rol serious gaming mogelijk kan spelen.” Ze organiseerden een demobijeenkomst met VR-brillen en andere sensoren voor collega’s van de nazorgpoli, en vervolgens één met patiënten. “Sommige zorgprofessionals waren wat terughoudend en vroegen zich af of
21 Online Touch Home