zorgtechnologie | tekst • Dietske van der Brugge Innovatielector Maurice Magnée over nieuwe zorgtechnologie ‘Op wiens vraag is dit een antwoord?’ Soms lijkt zorgtechnologie de heilige graal die een antwoord moet zijn op alle hoofdbrekens: personeelstekort, budgetproblemen, veiligheidseisen, … Maar wiens hoofdbrekens zijn dat eigenlijk, die als sneeuw voor de zon zouden verdwijnen als de zorg steeds verder gestuurd wordt door data en technologie? We spreken met lector Maurice Magnée over de plaats van technologie in de zorg, en over de voorwaarden om ontwikkelingen ook daadwerkelijk in dienst te stellen van goede en houdbare zorg. E r wordt inderdaad steeds harder en vasthoudender geroepen om technologische oplossingen voor de zorg”, stelt dr. Maurice Magnée, lector Innovatie in de Care aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN). “En dat is ook invoelbaar, want de uitdagingen voor de zorg zijn groot en divers. Maar de neiging om overal technologische oplossingen voor te zoeken gaat soms wel averechts werken. Als technologie steeds naar voren wordt geschoven als antwoord, moet wel duidelijk zijn wat de vraag was, en vooral ook: wie stelde die vraag?” Acceptatie “Er zijn verschillende partijen met een rol als vrager, als ‘klant’. De minister, de zorgverzekeraars, de zorgaanbieders, zorgprofessionals en vanzelfsprekend de chronisch zieken en kwetsbare ouderen die de uiteindelijke ontvangers van de zorg zijn. Ieder met zijn eigen verantwoordelijkheden en uitdagingen die het hoofd geboden moeten worden. Het uitgangspunt van ons lectoraat is dat onderzoek en technologische ontwikkeling alleen tot goed werkbare uitkomsten leiden als al die perspectieven erin zijn meegenomen. Anders helpt een ontwikkeling niet het hele zorgsysteem in zijn onderlinge samenhang vooruit. Dan ontstaat er weerstand, vertraging, desinvestering, kortom: dan werkt het niet.” Dat stelt eisen aan onderzoek, maar evenzeer aan professionals in de zorg: zorgverleners, managers, technici, ict-ers. “In ons onderwijs leren we studenten wat de voorwaarden zijn om innovaties wél te laten 16 FMT | september 2022 werken”, beaamt Magnée. “Het praktijkgericht onderzoek van het Lectoraat Innovatie in de Care is gekoppeld aan de onderwijsactiviteiten van de HBO-V, maar bijvoorbeeld ook van ict-opleidingen van de HAN. Onze onderzoeken worden nagenoeg altijd in opdracht gedaan, meestal van zorginstellingen. Die studies richten zich vooral op wat zorgverleners nodig hebben om goede zorg te kunnen bieden. Maar je moet wel helder hebben op welke manier de onderzoeksvraag ook tegemoet komt aan behoeften van de cliënten of bewoners. En aan die van de andere genoemde partijen.” WOZO “In de WOZO-casus, het kabinetsplan voor de toekomst van de verpleeghuiszorg, wordt dat evenwicht nog niet gevoeld door alle partijen”, zo ziet Magnée hét zorgpolitieke issue van dit moment. “En dan zie je dus weerstand, want het gevoel is dat de oplossingen die gepresenteerd worden het antwoord zijn op de zorgen van de minister, maar te zeer voorbijgaan aan wat er leeft onder zorgverleners en cliënten, die hun zwaarbevochten personeelsnorm weer afgedankt zien worden. Zo wordt technologie het onderwerp van een politiek proces. Dat leidt tot onrust, en zo mis je dus het draagvlak dat nodig is om een transitie goed te laten verlopen. Dan zie je dat ‘de politiek’ haast heeft, en dat gevoel van urgentie omzet in oplossingen die niet voldoende onderzocht en afgestemd zijn met alle betrokken partijen. Dat is wel voor te stellen, maar nogmaals: als die urgentie niet vanuit de zorgbehoefte komt, gaat je plan – en er staan echt ook veel zinvolle dingen in het WOZO – een moeizame weg op.”
17 Online Touch Home