ict | tekst • Joyce van Luijn RE, LRQA, Lloyd’s register Gebruik van algoritmes in de zorg, een zegen of bedreiging van privacy? Een algoritme is een stappenplan, een set regels of een recept om een bepaald doel te bereiken. Algoritmen bepalen welk bericht of overzicht iemand te zien krijgt als gevolg van het invoeren van opdrachten in zoekmachines of bedrijfsanalyse applicaties. Ook in de zorg worden algoritmes steeds meer toegepast, onder andere om te analyseren en om beslissingen (verder) te automatiseren. Algoritmen en machine learning Algoritmen zijn er in alle soorten en maten, van eenvoudige 'recepten' tot geavanceerde machine learning. Machine learning is gericht op het bouwen van systemen die van de verwerkte data leren en data gebruiken om beter te presteren. Zowel bedrijven, inlichtingendiensten, webshops, zorginstellingen als de overheid maken inmiddels op grote schaal gebruik van algoritmen om bepaalde beslissingen (deels) te automatiseren. Geavanceerde algoritmen vallen onder de paraplu van kunstmatige intelligentie ofwel Artificial Intelligence (AI), die is samengesteld uit algoritmen. AI omvat machine learning, deep learning en neurale netwerken. Door de snelle ontwikkeling van AI worden algoritmische beslissingsmodellen steeds krachtiger en complexer. Het is van het grootste belang dat de drie dataclassificatieniveaus beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid (BIV) van deze gegevens worden gerespecteerd. Door te werken volgens verschillende standaarden, zoals NEN7510 voor informatiebeveiliging in de zorg en ISO27701 voor privacy informatiebeheer, kunt u ervoor zorgen dat u kijkt naar de juiste risico's en beheersmaatregelen voor het onderhouden en/of verbeteren van BIV. Voordelen en nadelen/risico’s van het gebruik van algoritmen Het ontwikkelen van algoritmen is mensenwerk. Het gebruik van kunstmatige intelligentie is niet zonder risico's, zoals hacking, cyberaanvallen en cryptografische code-breaking. Bovendien, wanneer algoritmen niet correct zijn geconfigureerd of zich op een onnauwkeurige manier ontwikkelen, kan de informatie nutteloos zijn of grondslag voor verkeerde beslissingen vormen. We zien daarnaast meer zelflerende en zichzelf programmerende algoritmen. Het is dus mogelijk dat in de toekomst algoritmen zichzelf zullen schrijven. Het lijdt geen twijfel dat het werken met algoritmen in onze huidige maatschappij, waaronder binnen de zorg, veel voordelen biedt. Zo kan men met algoritmen gegevensextractie vereenvoudigen en automatiseren. Door patronen uit data te halen, kunnen sectoren inzicht krijgen in de operationele prestaties van hun activiteiten. De zorgsector kan bijvoorbeeld meer inzicht krijgen in het verloop van ziekten en het succes van behandeltrajecten. Het helpt om uitkomsten van behandelstrategieën te voorspellen en keuzes te maken. Een datagedreven benadering van probleemoplossing zonder algoritmen kost veel tijd. Het gebruik van algoritmen breidt zich uit naarmate enorme hoeveelheden gegevens worden gecreëerd, vastgelegd en geanalyseerd door zorginstellingen en onderzoeksafdelingen van universiteiten, waardoor er steeds meer gegevens beschikbaar zijn. Het gebruik van algoritmen brengt ook enkele risico’s en nadelen met zich mee. Men kan hierbij aan de volgende aspecten denken. 18 FMT | November 2021
19 Online Touch Home