De IC bleek 250.000 kilo materiaal in één jaar te gebruiken De top 7 van IC-materialen met de grootste impact op het milieu Foto: Marcel van den Bergh aarde aan het uitputten.” In haar werk wordt ze bovendien dagelijks geconfronteerd met het grondstoff entekort dat maakt dat veel medicijnen niet te krijgen zijn. De coronacrisis heeft aanvankelijk de schaarste aan mondkapjes en jassen laten zien. “In het begin wisten we veel nog niet. Corona is heel besmettelijk, dus valt het onder de strenge regelgeving. Het moet allemaal extreem veilig, daar valt wat voor te zeggen, maar daardoor verbruiken we gigantisch veel spullen.” Breed denken Strategisch inkoper Maarten Timmermann van de afdeling Inkoop kwam bij IC-afdelingshoofd Diederik Gommers dat hij een project wilde doen. Hunfeld: “Maarten denkt breed. Hij heeft heel goed op zijn netvlies dat we van een lineair naar een circulair systeem moeten. Diederik vond dat project meteen iets voor mij.” Binnen het project Materiaalstroomanalyse werd exact geïnventariseerd welke materialen door de IC gaan, van naaldendopjes tot aan grote materialen voor bijvoorbeeld intuberen. Wat is het gewicht ervan, wat voor plasticsoorten zitten erin? Wat is de CO2 -uitstoot, maar ook het waterverbruik bij de productie? Hoeveel bomen heeft het omgerekend gekost? Metabolic ontleedde elk materiaal, elk voorwerp minutieus. Het gebeurde in 2020, met als referentiejaar 2019, omdat daar de data van bekend waren. “Dat was heel veel werk. Waar het afval blijft, is wel eenvoudig: al het vaste materiaal gaat de vuilnisbak in en wordt verplicht verbrand.” Over grenzen kijken Veel ziekenhuizen, verenigingen en farmaceutische bedrijven hebben de Green Deal Duurzame Zorg ondertekend om te werken aan systematische verduurzaming van hun bedrijfsvoering. De deal focust op reductie van de CO2 • Verpakkingen van vloeibare stoff en, zoals infusen • Handschoenen • Wegwerpkleding • Mondkapjes • Incontinentiematten • Spuiten • Infuusslangen van pvc Hotspots Ook op de eigen IC heeft Nicole Hunfeld een beweging in gang gezet. Collega’s denken na over duurzaamheid, ze komen met veel vragen. “We hebben afgesproken dat we het even laten rusten als het niet lukt door de coronawerklast. Metabolic heeft ons enorm geholpen. Elke twee weken hadden we digitaal overleg: zitten we op de goede weg, kloppen de getallen, hebben we de juiste aannames? Op de IC ben ik het Green Team gestart om te klankborden: herkennen jullie dit, moeten we hier iets mee? Mensen willen er graag tijd in steken om even iets anders aan hun hoofd te hebben dan corona.” Aan het eind van de inventarisatie was er een grote workshop met verpleegkundigen, specialisten, onderzoekers en mensen van inkoop, afvalverwerking en infectiepreventie. “Er zijn zeven hotspots, de meest -uitstoot, circulair werken, het verminderen van de hoeveelheid medicijnresten in grond- en oppervlaktewater en het bevorderen van de gezondheid door een goede leefomgeving in instellingen. Dit jaar is de Groene Zorg Alliantie gestart, een platform voor groene zorgcommissies: inmiddels zijn tientallen werkgroepen en commissies met zorgprofessionals aangesloten. “Normaal is er best competitie tussen ziekenhuizen, maar iedereen is meteen vóór groene zorg. Mensen gaan elkaar helpen en kijken over elkaars grenzen heen. We willen samen ergens komen. Het maakt mensen bewust. ‘Hé, wij gebruiken zestien wegwerpjassen per patiënt per dag, hoe is dat bij jullie?’ En ‘Hoe lang laten jullie een katheterzak hangen?’ Die hoeft niet steriel te zijn. De één gooit hem elke dag weg, de ander elke week.” vervuilende producten, uit het onderzoek gekomen. Binnen het project ‘The Green Intensive Care’ bekijken we in ons Green Team nu stuk voor stuk wat we daarmee kunnen. De TU Delft is aangehaakt. Ze hebben veel materiaal- en ontwerpkennis. Bij ons lopen nu drie studenten van de opleiding Industrieel Ontwerpen rond om materialen te fi leren.” Nicole Hunfeld voelt zich soms een halve Sherlock Holmes. “Het is verbluff end hoe weinig informatie er beschikbaar is vanuit fabrikanten. We hebben dialysezakken met een omzak, je voelt dat de omzak van ander materiaal is, valt die dan misschien wel te recyclen? We moeten echt in co-creatie naar andere ontwerpen kijken.” Gigantische klus Hunfeld realiseert zich dat fabrikanten hun spullen ook niet zomaar kunnen aanpassen, er zitten dure goedkeuringsprocedures en keurmerken op. En de strikte regelgeving rond infectiepreventie is een heikel punt: moeten we blijven gaan voor 100 procent veiligheid, wat is haalbaar en acceptabel? “Ons doel binnen de afdeling is een volledig circulaire IC in 2030, tien jaar eerder dan het landelijk streven. De raad van bestuur ondersteunt ons enorm. Het is een gigantische klus. Maar ja, het is 10 procent per jaar, denk ik dan. Dat moet kunnen.” 33
34 Online Touch Home