huisvesting | tekst • Dietske van der Brugge Het AMC gaat voor nóg veertig jaar In Amsterdam is een bijzondere renovatie gaande bij de locatie AMC van het Amsterdam UMC. Een best practice die in het komend decennium geen navolging kan krijgen: een ziekenhuisgebouw zo ultiem flexibel benutten kan namelijk alleen als het te renoveren ziekenhuis bij het eerste design, zeg veertig jaar geleden, al ontworpen is als dragende structuur met inbouw. Het AMC is zo’n uniek gebouw. Het gaat zijn tweede leven van weer veertig jaar in. "A ls je de buitenkant van dit gebouw voor het eerst ziet, val je niet achterover van de geweldige esthetiek”, zegt projectleider Jacob Elzerman van het Amsterdam UMC. “Dat is niet het aspect dat de hoogste prioriteit heeft gekregen bij het ontwerp in de jaren ’70. Maar als je beter kijkt zie je de bijzonderheid van het gebouw; het is ontworpen met een buitengewoon sterke en innovatieve visie op zorgarchitectuur. Het is een icoon van wat professor Asselbergs Open Bouwen noemt (zie artikel op p. 20). En daar profiteren we van nu we het gebouw een tweede leven kunnen geven. Het kan hierna wéér veertig jaar mee – dat is echt ongekend: een ziekenhuis dat tachtig jaar in functie blijft.” Tweede leven Het beddenhuis van het AMC is aan het einde van zijn levenscyclus. Beter gezegd: de inbouw was aan het einde van zijn levensduur. De hoofdstructuur niet; die blijft gewoon overeind, en verder gaat fasegewijs alles eruit, going concern. Wat blijft er dan over? Antoine de Zeeuw, projectcoördinator van aannemer Heijmans: “De vloeren, de kolommen en de kern waar het trappenhuis en de liften inzitten. Dat is het.” 22 FMT | december 2022 Installatie-ontwerp in BIM Door het modulaire ontwerp van het gebouw kun je overal boren zonder de constructie aan te tasten. De Zeeuw beaamt dat het gebouw die belofte ook echt inlost. “Er is indertijd ongelofelijk secuur gebouwd”, heeft hij ondervonden. “Zeker gezien de technische meetmogelijkheden van veertig jaar geleden. Want inderdaad, als je gaat boren zie je dat echt alles op de centimeter nauwkeurig klopt. Een knap staaltje werk!” Ultiem flexibel In de laagbouw zit om de twee verdiepingen een tussenverdieping in de gebouwstructuur, voor de technische installaties. Die kun je naar onder en naar boven door de vloeren prikken, zodat de volledig uniforme afdelingen op die gebruikslagen vrij in te delen zijn. De principes van modulaire bouw zijn hier tot in perfectie doorgevoerd. Je kunt in zo’n basisafdeling álles maken. Elzerman: “Voor de hartafdeling bouw je er de installaties in voor cardiologische zorg, voor de IC, de NICU, wat je ook noemt, installeer je hún apparatuur. Dat maakt het gebouw extreem flexibel bruikbaar. In de coronacrisis hadden we zoals elk ziekenhuis ineens faciliteiten nodig waar mensen snel te isoleren zijn en patiëntstromen niet
23 Online Touch Home