or chemie uit hout lignine interessant. De verhouding van die verschillende componenten verschilt per soort, maar in de regel levert hout tussen de 20 en 35 procent aan lignine op. Naarmate een product houtiger is, bevat het meer lignine. Ook jong hout bevat voldoende lignine. Zelfs niet-houtige soorten kunnen voldoende lignine opleveren en dat betekent dat we dus niet afhankelijk zijn van een specifi eke feedstock en dat we geen oude bomen hoeven te gebruiken om voldoende rendement te behalen.” Pulp Net als dat er diverse onderzoeksgroepen bezig zijn geweest met de winning van olie uit hout middels pyrolyse, is er door verschillende groepen onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van de winning van chemicaliën uit lignine. Vrijwel alle onderzoeksgroepen richtten zich daarbij op lignine afkomstig uit de papierindustrie. Daar is ligninepulp een afvalproduct waar gemakkelijk aan te komen is. “Het probleem met die pulp is dat die grondstof veel onzuiverheden bevat, maar nog belangrijker is dat die lignine door het proces in de papierindustrie veel van de originele structuren heeft verloren”, legt Sels uit. “Je hebt dus te maken met een weinig reactieve feedstock die zich moeilijk laat omzetten naar chemicaliën.” Autoclaaf De groep van Sels besloot niet de pulp uit de papierindustrie als uitgangsmateriaal te gebruiken, maar het stadium er voor: onbewerkte biomassa. Lagrain: “Je zou daarmee in principe een chemisch veel reactiever uitgangsmateriaal moeten hebben. Wij gebruiken dus de omgekeerde volgorde: we converteren hout naar lignine en houden daarbij cellulosepulp over. Die zou je weer aan de papierindustrie kunnen terugleveren.” Houtsnippers vormen dus het uitgangsmateriaal bij het onderzoek. Die gaan vervolgens een reactor in. “Daarbij hebben we gebruik gemaakt van een commercieel verkrijgbare reactor, waar in principe niet zo gek veel extra design bij nodig is”, licht Sels toe. “Om het concept aan te tonen, volstaat een klassieke geroerde tankreactor, een autoclaaf dus.” De reactor van de onderzoeksgroep. Een standaard autoclaaf bleek uitstekend in staat grondstoff en uit het hout te halen. 49 Opschalen Dat wil niet zeggen dat een standaard autoclaaf de oplossing is met het hoogste rendement. “Als je een reactor specifi ek zou ontwikkelen voor deze toepassing en daarbij gaat opschalen, kan je wellicht nog stappen zetten in rendement en effi ciency”, meent Sels. “Maar daar moet ik ook een voorbehoud bij maken.” Volgens Sels spelen bij opschaling van het proces de klassieke problemen die je bij alle opschalingen ziet. “Je hebt bij opschaling een andere technologie nodig. Als je bijvoorbeeld onder hoge druk mechanisch moet kunnen roeren, wordt dat op grote schaal al best lastig. De vraag bij opschaling is eigenlijk niet zozeer of we betere resultaten kunnen halen dan in een proefreactor, maar of we dezelfde resultaten überhaupt op grote schaal kunnen reproduceren.” Pilotplant Voordat het proces op grote schaal kan worden gebouwd, moet er eerst worden
50 Online Touch Home