milieubelasting momenteel volop in de belangstelling. Zo toont een studie van Royal HaskoningDHV en PDC uit juli 2020 aan dat de Nederlandse industrie met de toepassing van onder meer warmte-integratie technieken, de komende vijf jaar tenminste drie Mton CO2 -uitstoot kan besparen. Toch is er vooralsnog terughoudendheid in de chemische industrie om te investeren in de verdere ontwikkeling van de innovatieve warmtewisselaar. “De toepassing van de innovatieve warmtewisselaar die het consortium heeft ontwikkeld voor gekoelde absorptie is nieuw”, zegt Van Delft “Over vijf tot tien jaar is het apparaat naar verwachting op industriële schaal beschikbaar. We zitten nu op TRL-niveau vijf en het was de bedoeling om binnen het project naar TRL-niveau zes te gaan.” De Technology Readiness Levels (TRL) geven de mate van ontwikkeling van een technologie aan, waarbij TRL 1 staat voor technologie aan het begin van de ontwikkeling en TRL 9 voor technologie die technisch en commercieel gereed is. Besparing niet voldoende Dow Benelux nam om meerdere redenen deel aan het E-Champ project. Zo produceert Dow Benelux niet alleen amine oplosmiddelen, maar heeft het ook processen waarbij het CO2 moet afvangen. Daarnaast was het bedrijf geïnteresseerd in de rol die de innovatieve warmtewisselaar kan spelen om de destillatieprocessen efficiënter en energiezuiniger te laten verlopen. “Hiervoor namen wij Dow’s kraakprocessen voor het produceren van onder andere ethyleen onder de loep”, zegt Van Delft. “Na het kraakproces vinden in destillatiekolommen scheidingsprocessen plaats die veel energie vragen.” Eerder onderzoek toonde aan dat Dow Benelux voor dit specifieke deel van het proces ruim 50 procent energie kan besparen. Maar over de hele plant gezien bleek de besparing niet voldoende om met het E-Champ project verder te gaan. De geïntegreerde koeling levert een bedrijf een forse kostenbesparing op... “Chemiebedrijven zijn vooral geïnteresseerd in snelle verbeteringen in het productieproces met technologie die op de plank ligt”, stelt Yvonne van Delft, Innovatiemanager bij TNO. Dilemma chemiebedrijven Chemiebedrijven staan volgens haar voor een dilemma. Gaan we onze huidige productieprocessen optimaliseren met technologie die nu beschikbaar is? Of wachten we op nieuwe doorbraken, zoals de beoogde elektrificatie van de branche en de grootschalige toepassing van waterstof? “Uit gesprekken met de bedrijven maak ik op dat ze vooral interesse hebben in snelle verbeteringen in het productieproces met technologie die ‘op de plank ligt’. De innovatieve warmtewisselaar is naar verwachting pas over vijf tot tien jaar op het juiste TRL-niveau voor industriële toepassing. Dat is, zeker voor de grote chemiebedrijven, ver weg. De investeringen nemen ze immers om de vijf, tot zes jaar wanneer ze groot onderhoud plegen. Zeker in deze economisch onzekere tijden denken ze wel twee keer na over grote ingrepen in het productieproces.” De beoogde inzet van grootschalige elektrificatie en waterstof door chemiebedrijven om in 2050 tot CO2 -neutraliteit te komen kan volgens Van Delft een belangrijke driver voor de toepassing van de warmtewisselaar voor warmte geïntegreerde destillatie worden. Zo maakten Dow en Shell in juni 2020 bekend de handen ineen te slaan om de elektrificatie van ethyleenstoomkrakers te versnellen. De huidige krakers maken gebruik van fossiele brandstoffen bij de verwarming van de fornuizen en stoten daarmee CO2 uit. Elektrificatie van de krakers kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de beoogde CO2 - reductie van de chemische industrie. “Deze ontwikkeling biedt de mogelijkheid om ook de scheidingsprocessen na de kraker onder de loep te nemen”, verwacht Van Delft. “Daar zijn we momenteel mee bezig.” 7
8 Online Touch Home