die onderling specificaties over grondstoffen en halffabrikaten uitwisselen, kunnen zo optimale modi vinden om kosten te besparen”, stelt Harinck. Tegelijkertijd gaat het vaak om bedrijfsgevoelige informatie. Daarom is het volgens hem essentieel om technische en organisatorische methoden te bedenken om zaken zoals vertrouwen en aansprakelijkheid tussen bedrijven onderling goed te regelen. Ook de beveiliging van data is een belangrijk thema. Daarom werkt het ISPT aan de ontwikkeling van methoden zoals data safehouses. Dat zijn plaatsen waar bedrijven en technologieleveranciers data kunnen inzien maar ook de confidentialiteit, integriteit en kwaliteit van de gegevens en conclusies kunnen borgen. Engineering business intelligence (foto: Unsplash) Kleinschalige spectrometers voor consistente, economische en duurzame procesvoering Kleinschalige spectrometers zijn een opkomende technologie in de procesindustrie. Dat bleek op 22 en 29 september tijdens het eerste evenement in de reeks Industrie 4.0 ‘Trends en Toepassingen in de procesindustrie’, gezamenlijk georganiseerd door het ISPT en COAST. Dat is het topinstituut waarin industrie en universiteiten samenwerken op het gebied van de analytische chemie. De handzame en betaalbare meters zijn een belangrijke aanvulling op het traditionele laboratorium voor kwaliteitscontrole. De massaspectrometers die er staan zijn weliswaar geavanceerde apparaten met veel mogelijkheden, maar te groot en zwaar om in het veld toe te passen. Bovendien nemen analyses relatief veel tijd in beslag. De kleinschalige spectrometers geeft daarentegen direct inzicht op locatie. Zo kan een chemiebedrijf bijvoorbeeld meteen testen of per tanker aangeleverde oplosmiddelen inderdaad vochtvrij zijn. Koppeling spectrometers Het ISPT is al volop bezig met de volgende stap. Hierbij worden meerdere handzame spectrometers aan elkaar gekoppeld en ingezet voor real-time monitoring. Dat kan omdat de apparatuur relatief goedkoop is en doorgaans de optie heeft voor gegevensuitwisseling via een netwerkverbinding. In de procesindustrie kan een Handheld Spectrometry Network (HSN) bijvoorbeeld real-time gegevens verzamelen van verschillende belangrijke locaties in de fabriek. Procesindustriële bedrijven kunnen HSN-methoden bijvoorbeeld inzetten om de eigenschappen van processtromen te bepalen. Maar ook om te evalueren of grondstoffen of producten aan de vastgestelde specificaties voldoen, en om de chemische compositie van monsters te bepalen. Dr. Jeroen Janssen, werkzaam bij de Radboud Universiteit, voerde al verkennend onderzoek uit naar de industriële relevantie van HSN. Daarbij zag hij de potentie voor de onder andere de chemische procestechnologie, kwaliteitsanalyse van landbouwproducten en analyse van voedselveiligheid. Continu data beschikbaar De casestudies gaven aan dat HSN procesinformatie van voldoende kwaliteit kan opleveren om processen adequaat bij te sturen - vaak zelfs op gelijke voet met laboratoriumgegevens voor kwaliteitscontrole. Het grote voordeel is dat er continue data beschikbaar komt vanaf vele verschillende meetpunten. De voorlopige casestudies gaven echter ook aan dat de metingen met handheld spectrometry van mindere kwaliteit zijn dan die in een goed uitgerust laboratorium. Daarnaast is het lastiger de metingen reproduceerbaar uit te voeren - er zijn immers meer omgevingsinvloeden dan in een gecontroleerde laboratoriumomgeving. De uitdaging is dus om tot kwantitatieve data te komen die daadwerkelijk geschikt is als basis voor chemische procesbeheersing en andere toepassingen. Nieuw project Het ISPT en COAST werken in het kader van hun Industry 4.0 programma’s nu samen met Janssen aan een projectvoorstel om in nauwe samenwerking met geïnteresseerde bedrijven het concept van Handheld Spectrometry Networks verder uit te werken. Het doel is tot een praktisch bruikbare toepassing te komen die betrouwbare informatie genereert met het oog op vergroten van procesconsistentie, duurzaamheid en kostenbesparingen. Daarbij gaat het om de keuze van de handheld technologie met de juiste specificaties en de juiste prijs voor de gewenste toepassing. De met deze systemen te behalen resultaten moeten vervolgens gerelateerd worden aan de standaarden die gebruikelijk zijn in analytische laboratoria. Daarnaast willen de partijen procedures en tools ontwikkelen die voor consistentie zorgen: in monsterafname en -behandeling, in de spectroscopische meting zelf, en in de daaropvolgende gegevensvoorbewerking en -analyse. Ook komen er protocollen voor de te ondernemen actie op basis van het HSN-resultaat. Tenslotte kijken de onderzoekers naar innovatie in gegevensverwerking om zowel de grotere volumes als grotere variatie in kwaliteit van de meetgegevens aan te kunnen. 37
38 Online Touch Home