WATERKWALITEIT Zestiende Rijnministersconferentie in Amsterdam De Rijn in 2040: een schone, veilige sponsrivier Door Jac van Tuijn De Rijn was nooit een pure gletsjerrivier, maar de balans slaat tegenwoordig steeds verder uit naar de status van regenrivier. Dat heeft consequenties, met name voor Nederland. Op de zestiende Rijnministersconferentie in Amsterdam werd voor het eerst ook gesproken over droogte vanuit het besef dat de Rijn steeds meer een regenrivier gaat worden. Voor Nederland is een winstpunt dat de sponswerking van de rivier wordt vergroot. De oeverstaten van de Rijn - Nederland, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Zwitserland - hebben in Amsterdam op de zestiende Rijnministersconferentie afspraken gemaakt over nieuwe doelstellingen voor 2040, voor de vismigratie, waterkwaliteit, overstromingsrisico’s en laag water. “De ambitie moet hoog zijn, maar de doelen ook haalbaar”, stelde conferentievoorzitter Cora van Nieuwenhuizen aan het einde van de conferentie. Op de conferentie is afgesproken dat in 2027 alle barrières voor vismigratie zijn weggenomen, ook de laatste drie bij Frankrijk. Daardoor kunnen migratievissen vrij tot Zwitserland de Rijn optrekken. Verder is afgesproken dat de risico’s op overstromingen met nog eens 15 procent worden verminderd. De emissie van microverontreinigingen moet met 30 procent afnemen. En als nieuw thema is afgesproken dat de laagwaterstanden beter worden gemonitord en dat de oeverstaten samen manieren gaan vinden om de sponswerking van de rivier te vergroten. De Internationale Rijncommissie zal in 2025 in haar klimaatadaptatiestrategie hierop aanpassen. Regenrivier De conferentie maakte duidelijk dat de oeverstaten zich meer en meer bewust zijn van de effecten van de klimaatverandering en verandering van de Rijn als een gemengde rivier - die ook in de zomer nog veel smeltwater uit de Alpen afvoert - in een regenrivier die steeds heftiger reageert op lokale regenval. De klimaatverandering heeft bijvoorbeeld gevolgen voor de doorvaart van vrachtschepen en de drinkwatervoorziening, en kan tot lokale flitsoverstromingen leiden. De delegaties die in Amsterdam aan conferentietafel zaten, waren zich dat zeer bewust en ze uitten dan ook de wens om hier vaker met elkaar over te praten. De vorige Rijnministersconferentie was in Basel in 2013. Meer natte gebieden De maandenlange lage afvoer van de Rijn in 2018 heeft in Nederland tot grote verziltingsproblemen geleid, waardoor de hoeveelheid beschikbaar zoetwater nog verder afnam. Toen Diagram uit een speciaal RIWA-rapport (2020) met metingen van industriële stoffen bij Lobith. De metingen zijn vertaald naar waarden van de zuiveringsopgave (op de y-as in procenten) voor de verschillende stoffen in de tijd (op de x-as in jaartallen). De zuiveringsopgave is het verschil tussen de gemeten concentratie van een stof en de wettelijke waarde waaraan drinkwaterbedrijven moeten voldoen. Dus als het Drinkwaterbesluit een richtwaarde geeft van 0,1 microgram per liter en in het Rijnwater wordt 0,2 microgram aangetroffen, dan bedraagt de zuiveringsopgave voor die stof 50 procent. De diagram laat zien dat in de tijd stoffen verdwijnen, maar dat er telkens weer nieuwe bijkomen. 54 WATERFORUM NR 1
55 Online Touch Home