Het moeraslandschap in de stad Stedelijk waterbeheer (Bron: Studio ArchitectuurMAKEN, Hosper landschapsarchitectuur en stedenbouw, Sweco, GEP Regenwater) De sociale huurwoning als watermachine Niet alleen de openbare en particuliere terreinen, maar ook huizen en gebouwen moeten zich aanpassen aan de aanzwellende wateroverlast door de klimaatverandering. Neem de 2,2 miljoen sociale huurwoningen die Nederland telt. Geef die een voortrekkersrol in het klimaatbestendig maken van ons land. Dat was de leidende gedachte achter de studie en publicatie ‘Stad X Klimaat - het gebouw als watermachine’. Het onlangs afgeronde onderzoek spitst toe op vijf ontwerpvisies, van behapbare ‘quick wins’ tot grootse vergezichten. In het oog springt een diepte-infiltratiesysteem, ontworpen voor de wijk Assendorp in Zwolle, dat al het regenwater dat in een gesloten bouwblok valt, in de bodem beschikbaar houdt voor later gebruik. En passant bewatert het hemelwater de groene daken van de huizen en vult het de grijswatertanks voor huishoudelijk gebruik. Een nadeel van deze zelfvoorzienende collectieve waterberging is dat bewoners een deel van hun privétuin op moeten offeren. Een prikkelend toekomstbeeld is het moeraslandschap in de stad. Deze oplossing is bedacht voor de inklinkende woonwijk Het Lage Land in Rotterdam, waar het grondwaterpeil net onder de oppervlakte ligt en de bodem geen extra waterdruppel meer kan absorberen. In de komende decennia wordt er stapsgewijs steeds meer water toegelaten in het gebied, waardoor het tot moeraslandschap transformeert en niet meer lijdt onder extreme regenval. Volgens projectleider Jutta Hinterleitner van BNA Onderzoek is het nog hele een uitdaging van droom naar daad te gaan. De branchevereniging voor architecten is samen met de TU Delft de trekker van deze studie. “Beleid wordt stap voor stap gemaakt en is nergens operationeel.” Als voorbeeld noemt Hinterleitner de hemelwaterverordening waar Amsterdam nu aan werkt. “In het buitenland zijn al voorbeelden van zo’n verordening. In Zwitserland geldt voor nieuwe gebouwen de eis dat een deel van het regenwater op eigen grond wordt verwerkt en niet naar het riool afgevoerd wordt. Dat geeft een impuls om een gebouw als watermachine in te richten. Je kunt niet alles afwentelen op de openbare ruimte. In sommige straten hier in Amsterdam wordt elke vierkante centimeter driedubbel benut. Daar is geen ruimte meer. Ook gebouwen zelf daarom moeten een rol krijgen bij klimaatadaptatie. Er zijn volop mogelijkheden. Wel is het nodig los te komen van bestaande kaders. We moeten meer gaan experimenteren. Zo kom je erachter wat wel werkt en wat niet.” Jutta Hinterleitner 24 WATERFORUM NR 4/5
25 Online Touch Home