Droogteaanpak Voor het derde jaar op rij stonden in de Achterhoek ’s zomers veel waterlopen geheel droog. droogteprobleem wordt gebagatelliseerd. Onze maakbaarheidsfilosofie zit ons in de weg. De huidige problematiek vereist niet de aanpak die we al decennia hanteren. We moeten veel groter denken.” Pieper wil benadrukken dat er miljarden euro’s nodig zijn, omdat de huidige middelen van het Rijk net zo snel verdampen als het regenwater in de Achterhoek. “Aan de dijkverzwaringen geven we jaarlijks 10 miljard euro uit. Voor de droogte, met een veel grotere impact, krijgen we 800 miljoen. Er wordt veel te weinig in geïnvesteerd.” Hein Pieper (Rijn en IJssel) “Het droogteprobleem wordt gebagatelliseerd. Onze maakbaarheidsfilosofie zit ons in de weg.” Het eindrapport van de Beleidstafel Droogte reikte vorig jaar 46 adviezen aan om ons watersysteem bestendiger te maken tegen drogere zomers. De aanbevelingen doen nogal abstract aan. Neem het bedenken van scheepsconcepten bij lage rivierafvoeren en het uitwerken van ‘redeneerlijnen’ voor waterbeheer bij droogte. Ongetwijfeld nuttige exercities, maar bij de waterbeheerder bij wie de droogte op de lippen staat, is daar weinig geduld meer voor. Volgens de KNMIstatistieken loopt het neerslagtekort in het oosten en uiterste zuidwesten van het land dit jaar wederom op naar 250 tot 300 millimeter. Extreme buien kunnen dat tekort niet meer goedmaken. De tijd van de studeertafel is voorbij, weet dijkgraaf Hein Pieper van waterschap Rijn en IJssel. De verpieterde maïsvelden en gele grasweides in de Achterhoek geven het gebied ‘s zomers de uitstraling van een prairie. De hoge zandgronden houden het water toch al moeilijk vast, zodat het diep in de bodem zinkt. Als het nog zover komt. Door het hete zomerweer verliest het gebied negentig procent van het regenwater door verdamping. Piepers waterschap neemt een trits van maatregelen om het water langer vast te houden, van algehele onttrekkingsverboden van grondwater op de meest kwetsbare natuurplekken tot het laten meanderen van beken. Maar het is niet genoeg, weet Pieper. Zijn idee, afgelopen zomer geopperd in het AD: leg een meer aan op de Nederlands-Duitse grens. Oost-Nederland kan daar dan rivierwater in opslaan voor in tijden van droogte. “Het idee was vooral bedoeld om iedereen wakker te schudden”, bekent de dijkgraaf. “Het 20 WATERFORUM NR 6 Gieter Deltares lanceerde in april het idee van de Nationale Gieter voor de Veluwe. Expert grondwatermanagement Perry de Louw mocht het plan zelfs toelichten in tv-programma EenVandaag. Het woord ‘gieter’ spreekt tot de verbeelding, maar slaat op de vorm van ‘s lands hoogste en grootste zandgebied, dat met wat fantasie op satellietbeelden het model van een tuingieter heeft. De grondwaterstand onder de Veluwe staat op 15 tot 70 meter onder het maaiveld, dus er is veel ruimte voor extra wateropslag voor gebruik in de zomer. Met een half procent van de rivierafvoeren is daar 300 miljoen kuub water per jaar weg te stouwen, rekenden De Louw en zijn Deltares-collega’s uit. Verkennende berekeningen met het Landelijk Hydrologisch Model laten zien dat na één jaar nog 95 procent van de aangevulde grondwatervoorraad aanwezig is, en na vijf jaar nog meer dan de helft. Maar aan het idee moet nog verder worden gesleuteld, laat De Louw weten. “Sommigen vonden het een fantastisch idee. Anderen waren kritisch. Een groot bezwaar is de slechte kwaliteit van het rivierwater. Sec oppompen en infiltreren is nogal kort door de bocht. Er komt wel wat meer bij kijken. En natuurlijk kost het veel geld.” Maar De Louw laat zich niet uit het veld slaan. “Ons idee heeft de Veluwe als wateraccu weer op de kaart gezet. We moeten het grondwatersysteem daar herstellen. Met andere vegetatie valt al veel te bereiken. Naaldbomen zijn grote waterverbruikers. Ze verdampen veel.” Vervanging door loofbos levert volgens Deltares al snel zo’n 60 miljoen kuub per jaar op, en omvorming naar heide zou zelfs jaarlijks ruim 100 miljoen kuub aan de grondwatervoorraad van de Veluwe toevoegen. De vele grondwaterwinningen voor de industrie en voor de drinkwaterwinning zijn goed voor eenzelfde hoeveelheid. “Als we daar wat aan doen, blijven Perry de Louw (Deltares) “Met andere vegetatie valt al veel te bereiken. Naaldbomen zijn grote waterverbruikers. Ze verdampen veel.”
21 Online Touch Home