Droogteaanpak Annemarie Verbeek-Kalshoven (Vitens) “De waterwingebieden in OostNederland zijn eindig. Het ligt voor de hand dan water vanuit west naar oost te brengen.” bakken water over, die de sprengen en bronbeken weer zullen doen lopen en watermoerassen laten ontstaan. Doordat er geen slootjes zijn, komt dit water vertraagd tot afvoer en daardoor gaat de Veluwe in droge perioden juist water leveren. De drinkwatervoorziening kunnen we compenseren door rivierwater te infiltreren. In het westen is het heel normaal daarvoor in de duinen geïnfiltreerd en gezuiverd oppervlaktewater te gebruiken.” Pijpleiding Ook Vitens denkt aan onorthodoxe ingrepen, namelijk een ondergrondse pijpleiding die water vanuit de IJsselvallei naar de Achterhoek en Twente brengt. Dat klinkt megalomaan, maar een leiding is maar een leiding, zegt Annemarie Verbeek-Kalshoven. Als manager Asset Management is zij verantwoordelijk voor het waterleidingnet van Vitens, in het bijzonder voor de continuïteit van de drinkwatervoorziening op de lange termijn. “De IJsselvallei behoort tot de ‘strategische harten’ van onze watervoorraden. De potentie in dat gebied is groot. Er is veel natuurlijke toevoer van water. Door de samenstelling van de ondergrond zakt het water er minder snel weg. Terwijl de waterwingebieden in Oost-Nederland eindig zijn. Het ligt voor de hand dan water vanuit west naar oost te brengen.” Vitens’ exercitie in de IJsselvallei is nu nog een verkenning. De studie kijkt niet alleen naar grondwater, maar ook naar oeverinfiltraat, “maar we stellen hoge eisen aan de kwaliteit van de bron.” Over het tempo waarin een transportleiding naar het oosten klaar zal zijn, valt volgens haar weinig te zeggen. “Dat hangt af van de complexiteit van het gebied. Ook zijn er planologische procedures mee gemoeid. Dan ben je minimaal vijf jaar verder. Maar de urgentie is hoog en wordt door veel partijen gevoeld. Dan zou de doorlooptijd toch flink korter kunnen zijn, stel ik me voor. Aan ons zal het niet liggen. Wij willen het tempo erin houden.” Rioolwater Waterschap Vallei en Veluwe wil de rioolwaterzuivering gaan inzetten om de verdroging aan te pakken. Het waterschap is van plan een innovatieve zuiveringsinstallatie in het Gelderse Wilp nabij Apeldoorn te bouwen. De rwzi zuivert rioolwater niet op de traditionele biologische wijze, maar met een palet aan fysisch-chemische technieken, waaronder nanofiltratie voor het afvangen van medicijnresten. Dat levert schoner water en geconcentreerdere grondstoffen op, zoals cellulose, fosfaat en ammonium. De resultaten in een proefopstelling zijn veelbelovend. Begin 2021 moet het definitieve ontwerp van de Waterfabriek Wilp er liggen. In de eindversie is de nieuwe rzwi met vier straten aan zuiveringstechnologie goed voor jaarlijks 900 duizend kuub schoon effluent. Na zuivering in een helofytenfilter is het water ‘ecologisch gezond’ om de nabijgelegen Twellose beek te voeden, een acht kilometer lange, in de zomer wegkwijnende waterloop. “Dat is pure winst voor de omgeving”, zegt dijkgraaf Tanja Klip. “Ook is het water te gebruiken voor infiltratie, als watervoorziening voor de industrie en in de toekomst, met de juiste behandeling, misschien ook als drinkwater. Zo besparen we op grondwater.” Maar uiteindelijk is de bijdrage van de Waterfabriek, gelet op het watertekort op de Veluwe van inmiddels jaarlijks 150 miljoen kuub, natuurlijk een druppel op de gloeiende plaat, zo beseft de dijkgraaf. Tanja Klip (Vallei en Veluwe) “De Veluwe is ons zorgenkindje. Het handhaven van de zoetwaterbel eronder is cruciaal.” De akkers in de Achterhoek hebben ‘s zomers de uitstraling van een prairie. WATERFORUM NOVEMBER 2020 21
22 Online Touch Home