Genezen ‘ Genezing van hiv is geen one-size-fits-all’ Gedreven werkt arts-microbioloog en viroloog dr. Anne Wensing (50) met haar team aan een methode om hiv te genezen. De resultaten zijn hoopvol. ‘Maar er is maatwerk nodig.’ De aidsepidemie is echt nog niet onder controle, stelt Anne Wensing. Vorig jaar liepen wereldwijd anderhalf miljoen mensen een hiv-infectie op. “Ondanks het feit dat mensen die hiv-medicijnen slikken het virus niet meer kunnen overdragen, en er nu een preventieve pil is”, zegt ze. Tijdens de Covid-pandemie bleek bovendien de logistieke kwetsbaarheid van medicijnverstrekking. Genezing is dus hard nodig om voorgoed een einde te maken aan de epidemie. Genezen van hiv Wensing werkt al jaren in het hivveld. Ze was betrokken bij de genezing van twee mannen met hiv. “We hebben hiermee voor het eerst echt laten zien dat genezing van hiv mogelijk is”, zegt Wensing. Maar de gebruikte techniek -stamceltransplantatie- is levensgevaarlijk en geen optie is voor mensen met hiv die niet terminaal ziek zijn. Maatwerk De hiv-genezingen leverden echter wel nieuwe ideeën op. Het genetisch aanpassen van cellen bijvoorbeeld, zodat geen stamceltransplantatie nodig is. Een complicerende factor voor de onderzoekers is dat hiv veel verschillende verschijningsvormen kent. ‘Omdat hiv zich in verschillende cellen kan nestelen en talloze mutaties kent, veel meer dan bijvoorbeeld corona, is maatwerk nodig’, zegt Wensing. ‘Met een one-size-fits-all-oplossing gaan we het niet redden.’ Maatwerk is ook noodzakelijk bij een andere veelbelovende techniek, waarbij in het lichaam een cocktail van antilichaRed ribbon 9 men wordt ingebracht die het hiv-virus neutraliseert. Dat slaat niet áltijd aan. Lange weg Er is dus nog een lange weg te gaan voordat er een middel is waarmee hiv op grote schaal kan worden genezen. “Bij de zoektocht naar een definitief geneesmiddel voor hiv is samenwerking in de wetenschap cruciaal’, zegt Wensing. Samenwerking tussen verschillende disciplines en verschillende landen. ‘Het is ook belangrijk om samen te werken met mensen uit de zorg en natuurlijk met de mensen die hiv hebben’, zegt Wensing. ‘Zij brengen immers de dagelijkse ervaring in. En we hebben gepassioneerde onderzoekers nodig, ook jonge mensen die out of the box denken. Maar bovenal moeten we voldoende fondsen hebben om dit alles te kunnen realiseren.” n Dit hebben wij in 2022 bereikt: Hiv verstopt zich in cellen waar je afweersysteem het niet kan vinden. Zodra je stopt met medicatie, wordt dit hiv wakker. Onderzoek van Anne Wensing leverde een belangrijke ontdekking op over dat slapende hiv: een groot deel ervan blijkt defect. Maar het zet je immuunsysteem wél constant aan het werk, en dat is schadelijk. Die kennis is belangrijk voor het vinden van een geneesmiddel voor hiv. Er bleek trouwens nauwelijks verschil te zijn tussen het reservoir van mannen en vrouwen. Zo redden we dit jaar levens: Net opgestart: een innovatief genezingsonderzoek waarin hiv-onderzoekers samenwerken met wetenschappers uit heel andere werkvelden. De verwachting is dat dit leidt tot baanbrekende nieuwe inzichten. Extra fijn: voor elke door jou gedoneerde euro gaan er twee naar dit genezingsonderzoek, omdat partner NWO onze inbreng verdubbelt! Ook is het genezingsonderzoek van Cynthia Lungu gestart. Zij doet in Zambia onderzoek naar de verschillende hiv-varianten bij jongeren. FOTO: UMC UTRECHT TEKST: ANNETTE ZEELENBERG.
10 Online Touch Home