Red ribbon Shanikwa (23) uit Kenia: “Ik bel vaak de jongerenhulplijn” Deze mensen heb jij in 2022 geholpen! Zo redden we dít jaar levens Noodhulp in Oekraïne: “Elke dag is moeilijk” Met jaaroverzicht!
Column Zonder zicht op een vaccin is genezingsonderzoek nóg belangrijker Aan het begin van dit jaar was er teleurstellend nieuws, waardoor de kansen op een werkend hiv-vaccin verder weg lijken dan ooit. En daarmee dus de kans om op korte termijn een eind te maken aan een bijzonder uitdagende tegenstander: het hiv-virus. Wereldwijd zijn alle ogen nu gericht op het genezingsonderzoek, waar wél mooie successen geboekt worden. Wat was het slechte nieuws? Een vergevorderde, veelbelovende studie van een experimenteel hiv-vaccin is stopgezet. Deze studie, genaamd Mosaico, draaide om een mozaïek hiv-vaccin. Dit soort vaccins zijn bedoeld om een bredere afweerreactie te veroorzaken dan eerder geteste vaccins. Onderzoekers hadden daarom genetisch materiaal van diverse hiv-variaties op een slimme manier in het vaccin met elkaar gecombineerd. Het vaccin was volkomen veilig (niet onbelangrijk!), maar bleek helaas niet effectief in het voorkomen van een infectie met hiv. Langlopende studie De Mosaico-studie liep al sinds 2019. Bijna 3900 mensen in meer dan 50 locaties in Argentinië, Brazilië, Italië, Mexico, Peru, Polen, Spanje en de VS werkten eraan mee. Dat is natuurlijk veel werk, en het heeft ook nog eens veel geld gekost (overigens financierden wij het project niet). Jammer dat elke poging om een hiv-vaccin te ontwikkelen tot nu toe strandt. Want een vaccin kan belangrijk zijn voor het beëindigen van een pandemie. Zo hebben we ons recent met z’n allen uit de COVID19pandemie gevaccineerd. Helaas blijkt het voor hiv toch keer op keer een stuk ingewikkelder dan voor corona. Genezing nu prioriteit Met het stopzetten van dit laatste grote vaccinonderzoek is hiv-genezingsonderzoek nóg belangrijker geworden. Alle hoop is nu gevestigd op genezing als benodigde laatste schakel om de hiv-pandemie te COLOFON Red ribbon is een uitgave van Aidsfonds en verschijnt 3 keer per jaar. Jaargang 7, editie 1 2023. Vormgeving: Dorine Fliervoet, buro Ernst Magazine liever digitaal ontvangen? aidsfonds.nl/magazine 2 Red ribbon kunnen beëindigen. Fijn dus dat daar flinke stappen worden gezet. Met jouw steun investeren wij al jaren volop in hiv-genezingsonderzoek. Daarbij bundelen we alle krachten. Van topwetenschappers, mensen die leven met hiv, betrokken organisaties, donateurs zoals jij en alle anderen die streven naar het einde van de hiv-epidemie. En dat levert successen op (zie ook pagina 9 en 10). Langzaam maar zeker komen we steeds dichter bij genezing voor iedereen. Dat is slechts een kwestie van tijd, geld en volharding. Ook zonder vaccin komen wij er wel. Over een tiental jaren is er een wereld zonder aids. Remko van Leeuwen Expert wetenschappelijk onderzoek Aidsfonds Vraag of opmerking voor de redactie? Mail ons op redactie@aidsfonds.nl. Een andere vraag of een wijziging doorgeven? Mail naar: donateurs@aidsfonds.nl of bel 020 344 63 81 (ma t/m vr 7 - 21 uur, za 9 - 17 uur) Meer informatie over nalaten aan Aidsfonds? Neem dan gerust contact op met Noud Rietman (nrietman@ aidsfonds.nl of 06-53 14 56 54) of kijk op aidsfonds.nl/nalaten. Volg ons via: Aidsfonds Postbus 10845 1001 EV Amsterdam IBAN: NL37INGB0000008957 Dit magazine is mede mogelijk gemaakt door:
We stonden voor een uitdaging in 2022. Door de nasleep van Covid-19, de oorlog in Oekraïne en het groeiend conservatisme Kinderen Hulp aan kinderen Ons kinderproject in Kenia liep afgelopen jaar af. Het door de gemeenschap geleide initiatief om kinderen en zwangere vrouwen met hiv te vinden, te testen en te laten behandelen was een succes. Maar liefst 1892 kinderen kregen toegang tot hiv-zorg en levensreddende medicijnen. Het project krijgt dit jaar een vervolg. Hiv-genezing Stap verder in hivgenezing In een door jou gefinancierd onder zoek deed dr. Monique Nijhuis onderzoek naar hiv in het hersenvocht. De uitkomst: het hiv-virus richt zich op één bepaald type hersencel. De rest van de hersencellen is geen doelwit. Deze kennis brengt ons weer een stap verder in hiv-genezingsonderzoek. Vrouwen Inzet vaginale ring We zijn trots dat Zimbabwe en Zuid-Afrika mede dankzij onze lobby de Dapivirine-ring introduceren als vast onderdeel van hun hiv-preventiepakket. Deze siliconen ring wordt door vrouwen zelf ingebracht in de vagina en geeft daar langdurig een hiv-preventiemiddel af. Hiermee kunnen jonge meiden en vrouwen het heft van hun gezondheid in eigen hand nemen (Zimbabwe en Zuid-Afrika zijn de eerste Afrikaanse landen die dit doen). wordt de ongelijkheid in de wereld groter. Dat heeft wereldwijd effect op mensen getroffen door of kwetsbaar voor hiv. Maar jouw steun heeft impact! In dit magazine vind je allerlei prachtige resultaten van afgelopen jaar. We trappen hier alvast af met wat hoogtepunten - die we bereikt hebben dankzij jou. Jongeren Jongeren op behandeling Jongeren met hiv ondersteunen, zodat ze op behandeling blijven. Dat was het doel van ons proefproject in twee districten in Malawi. Het werkte: het aantal jongeren dat stopte met hiv-medicijnen daalde van 478 naar 96. Van deze 96 waren er 89 jongeren die erin slaagden om later weer in de zorg te komen. We willen het project nu landelijk gaan uitvoeren. Kinderen Dankzij jou! Nalatenschap Meer toegiften Ook na hun overlijden steunen veel mensen de aidsbestrijding. Vorig jaar ontvingen we 46 nalatenschappen: 26 erfenissen, 19 legaten en een vruchtgebruik. Deze gingen onder meer - op verzoek van de overledene - naar onze kinderprojecten in Afrika, lhbtqi+-projecten en genezingsonderzoek. Red ribbon 3 De kracht van verbinding Een bijzondere bijvangst! Nadat we de partners uit onze kinderprojecten in Nigeria en Zuid-Afrika aan elkaar voorstelden, besloten zij tot een uitwisselingsreis om van elkaar te leren. De lessen hoe ze het beste kinderen kunnen bereiken met hiv-zorg en -ondersteuning worden nu in beide landen meegenomen. Lobby Kindvriendelijk medicijn Samen met artsen en activisten streden we jarenlang voor de ontwikkeling van een kindvriendelijk medicijn. Want pillen voor volwassenen zijn moeilijk door te slikken, hebben een vieze smaak en veroorzaken soms bijverschijnselen. Met succes! Eindelijk is er nu een hiv-remmer voor kinderen in de vorm van een siroop beschikbaar.
Voorkomen & Behandelen Eigentijdse hulp voor 4 Red ribbon FOTO: JOSHUA_WANYAMA
We leven in een digitale wereld. Jongeren wereldwijd groeien op met computers en mobiele telefoons. EHealth (zorg via internet) biedt daarom steeds meer kansen om hen op een toegankelijke manier voor te lichten over hiv en aids. En dat ondersteunen we inmiddels in 5 landen. jongeren In Nederland is het al tien jaar een groot succes: het door Aidsfonds - Soa Aids Nederland ontwikkelde jongerenplatform Sense. Dit veelgeprezen platform biedt online én offline voorlichting over seks en hiv. Jaarlijks maken er 3,9 miljoen jongeren in Nederland gebruik van. Het startpunt is de website Sense.info. Hier vinden jongeren 24/7 behapbare informatie over alles rondom seks en hiv. Ze kunnen er filmpjes bekijken, podcasts beluisteren en chatten, maar ook bijvoorbeeld een afspraak maken bij een GGD of het nummer van een hulplijn vinden. Deze innovatieve vorm van zelfzorg is niet alleen goedkoop, maar ook heel efficiënt en doeltreffend: omdat de jongeren zelf actief naar de site gaan met een bepaalde vraag, bereiken we altijd de juiste persoon met de juiste informatie op de juiste plaats én het juiste moment! Vanwege het enorme succes in ons land, delen we onze kennis en ervaring bij de ontwikkeling van soortgelijke platformen in andere landen. Deze platformen zijn de ideale oplossing voor jongeren om de regie over hun gezondheid in eigen hand te nemen. Zeker in landen waar de reguliere klinieken minder toegankelijk zijn voor jongeren - omdat ze bijvoorbeeld niet zonder toestemming van hun ouders kunnen gaan of omdat ongehuwden geen seks mogen hebben. Inmiddels zijn er dankzij jouw steun websites én ondersteunende offline diensten actief in Zuid-Afrika, Kenia, Mozambique en Indonesië. Allen ontwikkeld in samenwerking met de jongeren zelf! Ons jongerenplatform: 1 2 3 4 5 Medisch consult Gezondheisdadvies Hulplijn-SMS-Mail Chat robot Website zelfzorg De cijfers • Elke dag lopen zo’n 1100 jongeren tussen 15 en 24 jaar een hiv-infectie op. • Jaarlijks overlijden 44.000 jongeren aan de gevolgen van aids. • Veel jongeren weten niet hoe ze zich tegen hiv moeten beschermen. In Mozambique geldt dat bijvoorbeeld voor 70% van de jongeren en in Indonesië voor maar liefst 89%! Bron: UNAIDS “ Deze telefoonlijn redt levens” “Met onze hulplijn redden we letterlijk levens”, vertelt de 29jarige medewerkster Lilian Kunyiha uit Kenia. Elke dag bellen talloze jongeren haar met vragen over seks en hiv/aids. Voor sommigen is de hulplijn de enige plek waar ze terecht kunnen. Nooit zal ze vergeten dat twee jaar terug een 18-jarig meisje belde. “Ze was op jonge leeftijd verkracht en had daardoor ook nog eens hiv opgelopen. Ze was depressief en zag het leven niet meer zitten.” Drie maanden lang belde Lilian bijna dagelijks met het meisje en overtuigde haar om naar een dokter te gaan en met hiv-medicatie te beginnen. Na nog eens maanden van wekelijks belcontact, keerde het meisje terug naar school en slaagde uiteindelijk zelfs voor haar eindexamen. Lilian: “Ik ben trots dat het me lukte om haar te helpen haar leven weer op de rit te krijgen.” Het platform in Kenia bestaat uit een hulplijn, website en chatbox waar jongeren informatie kunnen krijgen over seks, liefde en gezondRed ribbon 5 kosten q FOTO: JEROEN VAN LOON
heid. “We geven veel informatie over hiv. Bij de reguliere gezondheidszorg in Kenia vallen mensen vaak in een zwart gat, nadat ze hebben gehoord dat ze hiv hebben. Ze denken dat hun leven voorbij is en beginnen daarom niet eens met medicatie. Wij besteden bij de hulplijn daarom veel aandacht aan hun mentale gezondheid; we vragen hoe het met de jongeren gaat, en of ze begrijpen dat ze met hiv-medicatie een normaal leven kunnen leiden.” Levensgevaarlijke relaties De lhbtqi+-gemeenschap is een belangrijke doelgroep voor het platform. “Bij de reguliere gezondheidszorg krijgt deze groep dikwijls te maken met stigmatisering en discriminatie. Terwijl ze ook nog eens het risico lopen dat hun sek suele geaardheid of hiv-status uitlekt, wat voor hen levensgevaarlijk kan zijn.” Op seks tussen mannen staat in Kenia namelijk veertien jaar gevangenisstraf. “Onze telefoonlijn kost niets en is daarmee laagdrempelig. Ook geven we informatie zonder enig oordeel. Alle mensen hebben recht op goede gezondheidszorg.” Het geven van juiste informatie is volgens Lilian van levensbelang, mede omdat bij de lhbtqi+-gemeenschap veel onwetendheid heerst. “Zo denken veel homoseksuele jongeren onterecht dat ze geen hiv kunnen krijgen omdat ze geen vaginale seks hebben. We adviseren hen om zich bij één van de bij ons aangesloten homovriendelijke klinieken te laten voorlichten over preventiemiddelen en zich regelmatig te laten testen.” Belangrijk werk Lilian beseft iedere dag opnieuw hoe belangrijk haar werk is. “Mijn neef is overleden aan aids. Hij had niemand wat verteld en slikte geen medicatie. Zijn dood motiveert me om dit werk te doen en zo levens te redden.” “ De counselors zijn super aardig en behulpzaam” ” “Een paar jaar terug dreigden de verplegers in een kliniek om stamoudsten te laten komen, om mij naar de politie te brengen,” vertelt de 23-jarige Shanikwa. Als transgender vrouw ervaart ze veel stigma, ook in de zorg. Die is juist zo belangrijk voor haar, want ze leeft met hiv. “Artsen slingeren soms beschuldigingen naar je hoofd als ze vermoeden dat je seks met mannen hebt: ‘Jullie veranderen onze kinderen in homo’s! Jullie verspreiden ziektes in ons land!’”, vertelt Shanikwa. Toen haar ouders er achter kwamen dat ze een relatie met een jongen had, werd ze het huis uitgezet. “Mijn vader zei dat hij onmogelijk de vader van een queer kon zijn. Dat deed ontzettend pijn en zorgde ervoor 6 Red ribbon dat ik op straat moest wonen.” Inmiddels woont ze niet meer op straat, maar het is nog altijd een worsteling om aan geld en eten te komen. “Het is heel lastig om werk te vinden. Ze willen iemand als ik geen werk geven.” Shanikwa kleedt zich in het dagelijks leven als man en gebruikt haar geboortenaam om haar veiligheid te waarborgen. In transitie gaan durft ze niet aan. Als ze uitgaat, is ze het meest zichzelf: dan gaan de hoge hakken en de jurkjes aan, lacht ze. In 2017 liet Shanikwa zich testen bij een door het Aidsfonds gesteunde lhbtqi+-vriendelijke kliniek. Daardoor kwam ze erachter dat ze hiv heeft. “Dat was een heel moeilijk moment voor me en ik overwoog om er een einde aan te maken. Maar door therapie die ik bij de kliniek kreeg, begon ik te beseffen dat ik met hiv-medicatie een goed leven zou kunnen hebben. Mijn medicijnen krijg ik nu via die kliniek.” Ook heeft ze tegenwoordig hulp op afstand: op het jongerenplatform, dat met steun van Aidsfonds werd ontwikkeld, kunnen alle Keniaanse jongeren oordeelvrije informatie vinden en chatten, sms-en of bellen met een counselor. Shanikwa belt regelmatig. “Ik kan daar allerlei specifieke gezondheidsvragen stellen en de counselors zijn super aardig en behulpzaam.” Ze verwijzen door naar veilige locaties voor zorg in een kliniek wanneer dat nodig is. En tijdens de lockdowns brachten medewerkers hiv-medicijnen naar mensen die hun pillen niet konden ophalen.” n Dit hebben wij in 2022 bereikt: Jij gaf honderdduizenden kwetsbare jongeren in Zuid-Afrika, Kenia, Mozambique en Indonesië kans op een toekomst. Zo kregen 377.000 jongeren in Kenia en Zuid-Afrika via de platformen voorlichting, steun van lotgenoten en hulp bij hiv-behandeling. Zo redden we dit jaar levens: We helpen om de jongerenplatformen in ZuidAfrika, Kenia, Mozambique en Indonesië verder te ontwikkelen. Bovendien worden dit jaar met onze steun ook in Saba en Curaçao soortgelijke platformen opgezet. q FOTO: JEROEN VAN LOON
Behandelen Hulp in barre tijden Karina (4) uit Oekraïne leeft met hiv. Door de oorlog zijn veel hiv-klinieken verwoest of moeilijk bereikbaar. Voor kleine Karina is dit levensbedreigend. Zij kan niet zonder hiv-medicijnen. maar het leven van mijn dochter is pas net begonnen. Ik doe er alles voor om te voorkomen dat dit virus haar het leven afneemt. Als het nodig is, loop ik kilometers om de medicijnen te halen. Ik zal mijn benen, mijn kracht en mijn gezondheid niet sparen.“ Onvoldoende medicijnen Door de oorlog zijn veel apotheken en klinieken verwoest of slecht bereikbaar. Ook is de voorraad medicijnen beperkt. Gelukkig ontmoetten Olena en Karina Aidsfonds-hulpverlener Anna. Zij zorgt ervoor dat beschikbare medicijnen en voedselpakketten terechtkomen bij de mensen die het hard nodig hebben. Sinds de oorlog zijn er 160 vrouwen met hiv naar haar regio gevlucht. Anna: “Momenteel hebben we in de hele regio maar één hiv-kliniek. En we hadden maar voor een bepaalde tijd genoeg medicijnen. Het is nu elke dag moeilijk.” Anna heeft Karina echter voldoende medicijnen gegeven om in ieder geval een tijdje vooruit te kunnen. n Karina heeft een slechte start gehad. Ze is met hiv geboren en ook nog eens veel te vroeg. Daarom werd ze direct opgenomen in het ziekenhuis. Daar constateerden de artsen dat het virus al verschijnselen van aids had veroorzaakt. Gelukkig kreeg Karina medicijnen en kon beginnen aan de behandeling, waarmee ze dezelfde levensverwachting heeft als elk ander kind. Sinds de oorlog maakt moeder Olena zich echter weer grote zorgen. Want daardoor is het bijna onmogelijk om aan hiv-pillen te komen. Elke dag strijd Een jaar geleden werd Karina’s woonplaats hevig beschoten en omsingeld door Russische troepen. Haar moeder vluchtte met haar naar de andere kant van het land. Ze moesten alles achterlaten. Nu zitten ze zonder inkomsten. Soms is er niet genoeg geld om aan eten te komen. Maar haar moeder kan ook het vervoer naar de kliniek niet betalen om hiv-medicijnen op te halen, want die zit niet om de hoek. Olena is erg bang om haar dochtertje te verliezen. “Ik heb al geleefd, de wereld gezien, Dit hebben wij in 2022 bereikt: We hebben meer dan 40.000 mensen in en buiten Oekraïne voorzien van medicijnen en medische benodigdheden. Ook hielpen onze hulpverleners duizenden mensen met hiv aan basisbenodigdheden zoals voedsel, onderdak en hiv-zorg. Daarnaast hielpen we zo’n 10.000 mensen met hiv met psychische ondersteuning in deze angstige tijden en ondersteunden we lhbtqi+-opvangcentra. Zo redden we dit jaar levens: We gaan door met het verstrekken van medicijnen, basisbenodigdheden en mentale ondersteuning - ook in bevrijde gebieden. De focus ligt op gebieden waar de medische zorg het meest is verstoord en gebieden met grote aantallen ontheemden. We blijven ook hulp bieden aan mensen die naar Polen en Slowakije zijn gevlucht. Red ribbon 7 FOTO: JMAKSYM BARANIUK
FOTO: FYODOR TELKOV In the picture Alek (19) uit Oost-Europa weet: leven als homoman met hiv in een conservatieve maatschappij is zwaar. “Mensen zijn wreed. Mijn dienstkeuring was bijvoorbeeld een nachtmerrie. De vrouwen die mij testten riepen keihard: ‘Deze heeft hiv!’, terwijl dat medisch geheim is. Vreselijk.” Dat komt door onwetendheid, zegt de tiener. “Mensen zijn niet genoeg voorgelicht om het te begrijpen.” Dat geldt helaas voor veel conservatieve landen. Voorlichting over hiv gebeurt nauwelijks, over homoseksualiteit praten is taboe. Door dit gebrek aan kennis lopen steeds meer jongeren wereldwijd hiv op. Dit hebben we in 2022 bereikt: Dankzij jou hielpen we in diverse landen jonge lhbtqi+-ers die uitgesloten worden van voorlichting of reguliere zorg. Zij kunnen nu terecht bij online jongerenplatformen en lhbtqi+-vriendelijke klinieken. Bijvoorbeeld bij een van de 31 nieuw aangesloten klinieken in Kenia, Zambia en Tanzania, waar wij 387 hulpverleners trainden. Zo redden we dit jaar levens: Onze jongerenprojecten in onder andere Zambia, Tanzania, Zuid-Afrika, Kenia, Mozambique en Indonesië lopen door (zie ook pag. 4). Daarnaast starten we een extra project in Indonesië, waar de epidemie vooral (lhbtqi+)-jongeren hard raakt. Dit omdat voorlichting voor jongeren en ongehuwden (homohuwelijken zijn niet toegestaan) verboden is. We gaan in drie Indonesische steden van start met zowel offline als online hulp. Daarbij worden 100 hiv-servicepunten jeugd- en lhbtqi+-vriendelijk, zodat meer jongeren toegang hebben tot de levensreddende hiv-zorg. 8 Red ribbon
Genezen ‘ Genezing van hiv is geen one-size-fits-all’ Gedreven werkt arts-microbioloog en viroloog dr. Anne Wensing (50) met haar team aan een methode om hiv te genezen. De resultaten zijn hoopvol. ‘Maar er is maatwerk nodig.’ De aidsepidemie is echt nog niet onder controle, stelt Anne Wensing. Vorig jaar liepen wereldwijd anderhalf miljoen mensen een hiv-infectie op. “Ondanks het feit dat mensen die hiv-medicijnen slikken het virus niet meer kunnen overdragen, en er nu een preventieve pil is”, zegt ze. Tijdens de Covid-pandemie bleek bovendien de logistieke kwetsbaarheid van medicijnverstrekking. Genezing is dus hard nodig om voorgoed een einde te maken aan de epidemie. Genezen van hiv Wensing werkt al jaren in het hivveld. Ze was betrokken bij de genezing van twee mannen met hiv. “We hebben hiermee voor het eerst echt laten zien dat genezing van hiv mogelijk is”, zegt Wensing. Maar de gebruikte techniek -stamceltransplantatie- is levensgevaarlijk en geen optie is voor mensen met hiv die niet terminaal ziek zijn. Maatwerk De hiv-genezingen leverden echter wel nieuwe ideeën op. Het genetisch aanpassen van cellen bijvoorbeeld, zodat geen stamceltransplantatie nodig is. Een complicerende factor voor de onderzoekers is dat hiv veel verschillende verschijningsvormen kent. ‘Omdat hiv zich in verschillende cellen kan nestelen en talloze mutaties kent, veel meer dan bijvoorbeeld corona, is maatwerk nodig’, zegt Wensing. ‘Met een one-size-fits-all-oplossing gaan we het niet redden.’ Maatwerk is ook noodzakelijk bij een andere veelbelovende techniek, waarbij in het lichaam een cocktail van antilichaRed ribbon 9 men wordt ingebracht die het hiv-virus neutraliseert. Dat slaat niet áltijd aan. Lange weg Er is dus nog een lange weg te gaan voordat er een middel is waarmee hiv op grote schaal kan worden genezen. “Bij de zoektocht naar een definitief geneesmiddel voor hiv is samenwerking in de wetenschap cruciaal’, zegt Wensing. Samenwerking tussen verschillende disciplines en verschillende landen. ‘Het is ook belangrijk om samen te werken met mensen uit de zorg en natuurlijk met de mensen die hiv hebben’, zegt Wensing. ‘Zij brengen immers de dagelijkse ervaring in. En we hebben gepassioneerde onderzoekers nodig, ook jonge mensen die out of the box denken. Maar bovenal moeten we voldoende fondsen hebben om dit alles te kunnen realiseren.” n Dit hebben wij in 2022 bereikt: Hiv verstopt zich in cellen waar je afweersysteem het niet kan vinden. Zodra je stopt met medicatie, wordt dit hiv wakker. Onderzoek van Anne Wensing leverde een belangrijke ontdekking op over dat slapende hiv: een groot deel ervan blijkt defect. Maar het zet je immuunsysteem wél constant aan het werk, en dat is schadelijk. Die kennis is belangrijk voor het vinden van een geneesmiddel voor hiv. Er bleek trouwens nauwelijks verschil te zijn tussen het reservoir van mannen en vrouwen. Zo redden we dit jaar levens: Net opgestart: een innovatief genezingsonderzoek waarin hiv-onderzoekers samenwerken met wetenschappers uit heel andere werkvelden. De verwachting is dat dit leidt tot baanbrekende nieuwe inzichten. Extra fijn: voor elke door jou gedoneerde euro gaan er twee naar dit genezingsonderzoek, omdat partner NWO onze inbreng verdubbelt! Ook is het genezingsonderzoek van Cynthia Lungu gestart. Zij doet in Zambia onderzoek naar de verschillende hiv-varianten bij jongeren. FOTO: UMC UTRECHT TEKST: ANNETTE ZEELENBERG.
Wist Acceptgiro verdwijnt per 1 juni Ben je gewend om per acceptgiro te geven? Banken hebben helaas besloten te stoppen met de acceptgiro. Gelukkig zijn er genoeg alternatieven om eenmalig een gift te geven voor mensen met hiv. Want jouw hulp is onmisbaar! Hoe kan ik veilig en eenvoudig blijven doneren na 1 juni 2023? > Aidsfonds.nl/helpmee Doneer via een doorlopende automatische incasso of eenmalig via iDEAL. > Telefoon Via ons Contactcentrum Donateurs (020 34 46 38) geef je eenvoudig een eenmalige of structurele machtiging af. > Machtigingskaart Vul de eenmalige machtigingskaart in als die bijgevoegd is bij dit magazine (genaamd Mijn eenmalige gift) en stuur deze gratis retour in de bijgevoegde antwoordenvelop. > Bankoverschrijving Op elke machtigingskaart staat een betaalkenmerk. Die kun je ook gebruiken om zelf een bedrag over te schrijven via jouw eigen bank. > QR-code Staat er een QR-code op de brief bij dit magazine? Scan dan met de camera van je mobiele telefoon of tablet de QR-code en doneer veilig en snel met iDeal via je eigen bank. Namens alle mensen met hiv: bedankt! je dat… …de oorlog in Oekraïne iedereen raakt? Zelfs zwangere vrouwen met hiv in Mozambique! Deze aanstaande moeders, die vaak in armoede leven, hadden al moeite om het vervoer naar de vaak ver weg gelegen kliniek te betalen. Door de oorlog zijn de brandstofprijzen wereldwijd gestegen. Hierdoor zijn de buskaartjes in Mozambique duurder geworden en voor deze vrouwen nu helemaal onbetaalbaar. Daardoor worden ze nu tijdens hun zwangerschap niet op hiv getest en krijgen ze niet de behandeling die ze zo hard nodig hebben om zichzelf en hun baby tegen hiv te beschermen. En dit is helaas niet alleen in Mozambique aan de hand. Deze oorlog, en de gevolgen daarvan, treft niet alleen Oekraïners, maar mensen met hiv wéreldwijd. Jouw steun is daarom nu meer dan ooit nodig. Zodat wij bijvoorbeeld gezondheidswerkers naar dorpen kunnen sturen om deze zwangere vrouwen te helpen. Bedankt voor jouw betrokkenheid! Verstrekken kostenbesparende hiv-preventiepil loopt vast Net als vele anderen stond Jordy* (37) op de wachtlijst voor PrEP, de pil die een hiv-infectie voorkomt. Terwijl hij wachtte, liep hij het hivvirus op. Jordy meldde zich aan voor het landelijke PrEP-project. Mensen met een verhoogde kans op hiv kunnen dan tegen een kleine vergoeding PrEP krijgen via de GGD-en. Maar er was geen plek voor hem. Een aantal maanden later bleek hij hiv-positief. Hij is niet de enige. Dit overkwam in de afgelopen twee jaar maar liefst 48 mensen. “Schrijnend,” zegt Aidsfonds-directeur Mark Vermeulen. “Er staan ruim 3000 mensen op de wachtlijst, maar de minister weigert om het aantal plekken in het PrEP-project uit te breiden. Hij verwijst naar de huisartsen, maar de Landelijke Huisartsenvereniging vindt dat PrEP niet bij de huisartsenzorg hoort. En zo kunnen mensen die PrEP nodig hebben vaak nergens terecht. Wij vinden dat onbegrijpelijk. PrEP is een effectief, veilig en kostenbespárend preventiemiddel, onmisbaar om het hivvirus er definitief onder te krijgen.” De betreffende 48 hiv-infecties betekenen ruim € 15 miljoen extra zorgkosten gedurende het leven van deze mensen. Met een veel kleinere investering in PrEP hadden deze kosten voorkomen kunnen worden. 10 Red ribbon Dit hebben wij in 2022 bereikt: Dankzij onze lobby kwam PrEP beschikbaar in Nederland. Nu strijden we verder voor een bétere beschikbaarheid. Zo overhandigden we afgelopen jaar een manifest aan leden van de Tweede Kamercommissie Volksgezondheid, met de oproep om met spoed PrEP ruimhartig beschikbaar te stellen. Zo redden we dit jaar levens: We blijven lobbyen bij de minister en de Tweede Kamer. En werken samen met GGDen, huisartsen en commerciële aanbieders van PrEP om de toegankelijheid van de preventiepil te verbeteren. DANA DIJKGRAAF DESIGN *GEFINGEERDE NAAM. BRON: RTL. CIJFERS: STICHTING HIV MONITORING
Voorkomen & Behandelen Nkosi Johnson: kinderactivist Het milieu heeft Greta Thunberg, de aidsbestrijding had Nkosi Johnson. Slechts 11 was hij, toen hij tijdens een internationale aidsconferentie sprak. “Zorg voor ons en accepteer ons - we zijn allemaal mensen.” Nkosi werd geboren als Xolani Nkosi in een township bij Johannesburg. Zijn moeder Daphne was hiv-positief en gaf het virus door aan haar ongeboren kind. Hij werd een statistiek: een van de meer dan 70.000 kinderen die elk jaar in Zuid-Afrika met hiv werden geboren. Xolani was een vechter. Hij overleefde zijn tweede verjaardag, heel ongebruikelijk bij baby’s met hiv. Toen de ziekte zijn tol begon te eisen van moeder Daphne, werden zij en Nkosi opgenomen in een aidszorgcentrum in Johannesburg. Daar zag Gail Johnson, een vrijwilliger, voor het eerst de baby en zijn zieke moeder. Gail: “Ik had net iemand verloren aan aids die dichtbij stond, en ik wilde meer doen dan er alleen maar over praten. En daar was Nkosi.” Ze vroeg de doodzieke Daphne of ze de pleegmoeder van Nkosi mocht worden en Daphne stemde daar mee in. Dus toen zijn moeder overleed, kwam kleine Nkosi bij Gail wonen. Nkosi’s grote moment kwam in juli 2000. De inmiddels 11-jarige hield een publiek van 10.000 afgevaardigden stil terwijl hij zijn verhaal vertelde. “Ik weet nog dat mama Gail en ik voor een achtergelaten baby zorgden, die Mickey heette. Hij kon niet ademen en ook niet drinken. Hij was zó ziek dat mama Gail hem moest laten opnemen in het ziekenhuis. Maar hij stierf. Hij was zo lief. Dat is waarom ik vind dat de overheid hiv-remmers moet geven aan alle moeders en kinderen met hiv.” Red ribbon 11 Hij vervolgde: “Je kunt geen aids krijgen van knuffelen, kussen en handen vasthouden. We zijn normaal. We zijn mensen. We kunnen lopen. We kunnen praten. We zijn net als ieder ander. Wees niet bang voor ons – we zijn allemaal gelijk. Dank u wel.” Nkosi stierf in 2001 – hij was pas 12 jaar. Op het moment van zijn dood was hij het langstlevende kind geboren met hiv in zijn land. Zijn pleegmoeder zet nog elke dag – mede met jouw hulp – Nkosi’s strijd voor acceptatie en zorg voor kinderen met hiv voort. n Dit hebben wij in 2022 bereikt: Jaarlijks worden wereldwijd nog altijd zo’n 160.000 baby’s met hiv -zoals Nkosi- geboren. Dankzij onze hulpverleners kregen vorig jaar 1218 zwangere vrouwen in Zimbabwe medicijnen om dat te voorkomen. Ook in Kenia, Oeganda, Mozambique, Zuid-Afrika en Nigeria zorgden we ervoor dat duizenden zwangere vrouwen van een gezond kind bevielen. Zo redden we dit jaar levens: Zonder medicijnen sterft de helft van de baby’s met hiv vóór hun tweede verjaardag. Dit omdat deze kinderen in afgelegen gebieden wonen en niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. Met onze kinderaanpak zorgen we dit jaar in zes Afrikaanse landen voor het vinden, testen en behandelen van moeders en kinderen met hiv, zodat zij gezond oud kunnen worden. BRON: NKOSISHAVEN.ORG FOTO: GAIL JOHNSON
Zo stoppen we aids voorgoed Levensreddende medicijnen voor iedereen Voorlichting en preventie Een geneesmiddel voor hiv ILLUSTRATIE; MITCHELL SIMMERMAN
1 Online Touch