Behandelen Het probleem met patenten De vondst van de levensreddende combinatietherapie in 1996 was één van de belangrijkste successen in de aidsbestrijding. Mede dankzij aanhoudend activisme om de medicijnprijzen te verlagen zijn nu drie op de vier mensen met hiv op behandeling. Maar de strijd voor betaalbare medicijnen is nog niet voorbij. Monopolies Patenten zijn een van de grootste obstakels voor een wereldwijde beschikbaarheid van hiv-medicijnen. Een patent is het exclusieve recht om een bepaald aantal jaren een product commercieel aan te bieden. Het is bedoeld om vernieuwing te stimuleren. Door een aantal jaren de enige partij te zijn die een nieuw medicijn mag maken en verkopen, weet een producent zeker dat hij de ontwikkelingskosten van dat medicijn terugverdient en er bovendien winst op maakt. Maar patenten worden nu vaak gebruikt om het alleenrecht van de fabrikant zo lang mogelijk in stand te houden. De fabrikant bepaalt dan zelf de prijs van het medicijn en er is dan geen ruimte voor goedkopere merkloze medicijnen. Evergreening Om de monopoliepositie zo lang mogelijk te rekken komen farmaceutische bedrijven met innovaties die enkel kleine aanpassingen aan het bestaande medicijn behelzen, maar waardoor ze wel weer nieuwe paten - ten op dat medicijn krijgen. Deze tactiek wordt ook wel ‘evergreening’ van patenten genoemd. De fabrikant bepaalt de prijs en er mogen geen goedkopere varianten gekocht worden. Merkloze medicijnen Regels over het afdwingen en handhaven van patenten worden internationaal gemaakt, bijvoorbeeld via vrijhandelsverdragen. Dit zorgt ervoor dat bepaalde landen geen goedkope, merkloze medicijnen mogen inslaan, maar verplicht worden de duurdere, gepatenteerde medicijnen te kopen. Dit vormt een groot probleem voor lage en mid den inkomenslanden waar hiv-medicijnen hard nodig zijn, maar on - be taalbaar zijn. Daarom vragen wij onze regering en die van andere landen zich in te zetten voor eerlijke patentregels. Enorme prijsverschillen Als gevolg van patenten variëren de prijzen voor hiv-behandeling van nog geen honderd euro tot tienduizenden euro’s per jaar. Neem bijvoorbeeld de hiv-remmer dolute - gravir. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert sinds 2019 alle landen om dit middel te gebruiken voor mensen met hiv. Sommige landen betalen 75 euro per persoon per jaar voor een merkloze versie van dit middel. Anderen betalen 9.656 euro voor de gepaten teerde versie. Dat is niet alleen oneerlijk, maar zorgt er ook voor dat het inkoopbudget van sommige landen niet genoeg is om voor alle mensen met hiv in dat land medicatie in te kopen. n Samen strijden voor betaalbare medicijnen Met jouw steun strijden we samen met lokale activisten, advocaten en mensen met hiv voor betaalbare medicijnen. • We doen onderzoek om overheden te laten zien hoevéél ze te veel betalen voor hiv-medicijnen; • We lobbyen bij regeringen om met wetgeving monopolieposities aan te pakken en toegang tot merkloze medicijnen mogelijk te maken; • We stimuleren de Nederlandse overheid om zich bij internationale onderhandelingen over patentregels in te zetten voor eerlijke medicijnprijzen wereldwijd. Dat heeft de afgelopen jaren onder meer erin geresulteerd dat medicijnprijzen in Maleisië daalden en de Indonesische overheid een verouderd hiv-medicijn met ernstige bijwerkingen heeft vervangen door een betere. Een mooi resultaat voor mensen met hiv, dankzij jouw bijdrage! Red ribbon 11 BRONNEN: FRONTLINEAIDS.ORG, AIDSMAP.COM
12 Online Touch Home