30

15 mei, hoewel de Duitsers een dag eerder Hilversum al hebben bezet. Door haar rol als mediastad is Hilversum een essentiële post voor de Duitsers in Nederland: controle over de ether is cruciaal voor het beheersen van een land. Het is een van de redenen waarom de Nederlandse overheid in 1939 uit voorzorg zelf al de radiozendmast bij de NSF heeft neergehaald. Op de dag van de capitulatie bezetten de Duitsers het AVRO-gebouw op de ’s-Gravelandseweg, van waaruit ze het Nederlandse radioverkeer overnemen en beheersen. Het huis aan de Donderstraat, hoek Zuiderweg in Hilversum in 1930 Wanneer hij de huur op gaat halen, spendeert hij niet zelden zijn tijd aan schilderen, stofferen of andere klusjes voor de huurders. Om vervolgens te vergeten de huur weer mee terug te nemen… Het huis aan de Johannes Geradtsweg blijft tot ver in de twintigste eeuw het hoofdkwartier van het bedrijf. Ondanks de crisisjaren en spanning in Europa gaat het Johannes en zijn gezin dus voor de wind. Ze werken hard – vrijwel altijd zelfs – en bouwen met het bedrijf een goede naam op, zowel bij klanten als personeel. Wel laat Johannes’ gezondheid het steeds vaker afweten: de vele uren werken eisen hun tol. Toch weten Johannes en Jansje vooruit te komen in een tijd waarin de rest van de wereld worstelt met verschillende crises, en dat is best bijzonder. DUITSE BEZETTING Helaas gaan de ernstige problemen in de wereld niet aan Johannes en zijn gezin voorbij. In Duitsland is Adolf Hitler sinds enige tijd aan de macht en met zijn nationalisme stuurt hij aan op oorlog. In 1939 valt hij Polen binnen en ofschoon dit voor vele Nederlanders nog ver weg lijkt, is men ook in Nederland bang voor wat de toekomst brengt. Op vrijdag 10 mei 1940 gebeurt helaas waar iedereen voor vreest: Hitler valt Nederland binnen. Nederland capituleert officieel op 26 Scholen, bedrijven, vliegvelden: het ene na het andere gebouw wordt ingenomen door de Duitsers. De Nederlandse Seintoestellen Fabriek in Hilversum wordt een belangrijk Duits bolwerk, hoewel daar onder het oog van de vijand het groeiende verzet later een bijzondere rol zal spelen. Hilversum krijgt als een van de eerste Nederlandse gemeenten een door Duitsland aangewezen NSB-burgermeester. Uiteindelijk komt Hilversum zelfs nog steviger in Duitse handen als in 1942 luchtmachtcommandant Christiansen zijn intrek neemt in het Hilversumse Raadhuis. Christiansen is de rechterhand van rijkscommissaris Seyss-Inquart, de hoogste Duitse bevelhebber in Nederland. Het is alsof Hilversum de crisis van de jaren ’30 redelijk is doorgekomen, maar nu in de ergst denkbare storm terecht is gekomen. Ondanks dat het leven in Hilversum aanvankelijk ‘gewoon’ door lijkt te gaan, worden de omstandigheden gaandeweg Bezetting van het AVRO-gebouw op de ’s-Gravelandseweg in Hilversum op 15 mei 1940

31 Online Touch Home


You need flash player to view this online publication