Een waar gebeurd familierelaas over een gezin uit Wulveringem, wat oorlog 1914-18 deed met mensen “ tijdens” en “erna”. Luk Grypdonck deel 11 De rotvaart der volkeren … vervolg ... DE POORT DER “MODERNE BRUTALE TIJDEN“ Was de 1ste helft der 19de eeuw synoniem voor de Apocalyps van oorlogen, revoluties, op standen, honger, ziektes en epidemieën, dan was de 2de helft nauwelijks beter te noemen met bovenop een rits verzwarende factoren die de situatie extreem explosief deden evolueren. Het was gedaan met het simplistisch denktijdperk … ! De poort der “moderne tijden” zwaaide brutaal open en veranderde voorgoed het aanschijn van de wereld. Het werd lopen over glad ijs zoals op vandaag de dag. Op alle vlakken waren er schokgolven: sociaal, maatschappelijk, industrieel, demografisch, geografisch, politiek en militair. Vanaf de 19de eeuw kwam de aardappel bovenaan de voedingslijst te staan voor brood en andere graanvoedingsmiddelen, omdat hij zogezegd de maag beter vult (zie beroemde schilderij Vincent Van Gogh “de aardappeleters” - afbeelding rechts - © Wikipedia - april 1885). Ter aanvulling volgde gerookte vis. Vlees kwam nauwelijks aan bod. De schrijnende sociale toestand in het woelige Europa van 18401850 werd nog scherper toen tien jaar lang mislukkende oogsten elkaar opvolgden door telkens uitgeregende zomers. Ten gevolge van aanhoudend vochtig weer ontwikkelde zich in 1845 en 1846 een zeer virulente vorm van schimmel (Phytophtora Infestaus). In 2 à 3 weken werden alle rogge- en aardappelvelden aangetast en blakerden zwart. Gans Europa kreeg ermee te maken en kreunde onder voedseltekorten. Stilaan kwam het bestel aan het wankelen door hongeropstanden. Hier in België, maar evenzeer en vooral weerom in Frankrijk. Precies alsof koning Lodewijk Filips Bourbon het voor het zeggen had bij de weergoden. Zijn heet gebakken landgenoten goed kennend neemt hij de vlucht naar Engeland. Beter Blode Jan dan Dode Jan. Frankrijk vervalt in een machtsvacuüm. Zowat 12 jaar eerder in 1836 kwam een ”Bosbeer” op de trappen van een kazerne in Straatsburg doodleuk proclameren dat hij Lodewijk Filips Bourbon van de troon wil stoten. Terstond wordt hij gearresteerd. Door een idiote gedachtegang aanziet men hem voor een kiekenskop. De krijgsraad geeft hem de vrijspraak en een boete van 15 000 Franse frank. Hij verdwijnt onder de radar naar Engeland. Intussen is hij wel bezig met de “Carbonari“(kolenbranders), die in Italië actief zijn om een onafhankelijke republiek te stichten onder leiding van Guiseppe Garibaldi en Guiseppe Mazzini (Rome in 1849). In 1840 landt hij in Boulogne met 65 soldaten om dezelfde zever uit te kramen als in Straatsburg, maar deze keer vliegt hij achter de tralies in de vesting van Ham. Zijn naam is Charles-Louis Napoleon III Bonaparte (foto links - © Wikipedia) (neef van Napoleon Bonaparte). Heeft U geen déjà-vu-gevoel? Maandenlang heerst er chaos in Frankrijk na de vlucht van hun monarch, wegens de februari-hongeropstand in 1848. Verschillende machtswissels volgen elkaar snel op. Napoleon III krijgt het gedaan om verkozen te worden als parlementslid in de Assemblée Nationale in november 1848. Een maand later wordt hij Franse president verkozen!!! 1
Napoleon III zag het groots. Daarom vond hij 4 jaar presidentschap tekort om zijn plannen door te drukken. Hij wou persé her verkozen worden, waarop het Parlement hem dit weigerde. Napoleon III op zijn tenen getrapt pleegde op 2 december 1852 een staatsgreep. President zijn vond ie maar niks en kroonde zichzelf dan maar Franse keizer zoals zijn oom Napoleon Bonaparte destijds deed, 48 jaar eerder. Geen enkelvorstenhuis wou hem als schoonzoon (avonturier–parvenu), die makkelijk zijn troon kon verliezen onder dreigende spanningen van Royalisten, Republikeinen en Bonapartisten onderling. Alras krijgen wij ambras met de versgebakken “Empereur”. Hij wil in 1848 België annexeren en de hongeropstand op zijn wijze regelen!?! In 1866 poogt hij opnieuw een annexatie van België en GH Luxemburg. ’t Scheelt weinig of Pruisen mept Frankrijk hiervoor op zijn façade. Engeland komt tussenbeide en voorkomt een Europese oorlog. Wij knijpen in België in 1870 opnieuw de billen dicht voor een nieuw conflict aan onze grenzen: de vrees is gegrond dat Fransen (of Pruisen) over ons grondgebied zullen komen razen tijdens de gevechten. Over die onverkwikkelijke België en GH Luxemburg historie leest U verderop wat een koehandel onze neutraliteit inhield: niets meer dan een onbenullig vodje papier zo blijkt …! Napoleon III had dezelfde vieze trekjes in het lijf als zijn oom Napoleon Bonaparte. Ook zijn credo was gestoeld op niets anders dan expansie, imperialisme, nationalisme, revoluties steunen, oorlog voeren en annexeren. Helaas was hij minder succesvol als zijn oom en miste de aansluiting met de geschiedenis. Teveel factoren tegelijk wijzigden radicaal in de snel draaiende molen der moderne tijden. Bovendien was zijn familienaam overal negatief in het collectief Europees geheugen gegrift. Door zijn dominante bemoeizucht zakte Napoleon III al maar weg in Internationaal isolement. Eerst verleende hij steun aan de Polen bij hun opstand voor onafhankelijkheid tegen de Russen. Vervolgens werkte hij samen met Engeland tegen de Russen in de Krimoorlog. In juli 1849 stuurt Napoleon III een expeditieleger van 9 000 manschappen naar Rome om Paus Pius IX te plezieren. Mazzini en zijn Carbonari medestanders hebben er de republiek uitgeroepen: ze worden verdreven uit Rome. Dat soort vechtjassen laat het er niet bij en komen met vier bommengooiers naar Parijs. Ze nemen er de tijd voor, ontwikkelen 4 knalkwikbommen (in Londen). Op 14 januari 1858 plegen ze de aanslag op Napoleon III zijn koets. Resultaat: 8 doden en 156 gewonden. Napoleon III krijgt enkel een kras over zijn snoet en blijft heel !?! God Speciaal??? In de tussentijdse periode van 1849 tot1858 verandert Napoleon III van gedacht. Hij beoogt de annexatie van Italië. Hij laat de Paus vallen als een steen. De Carbonari verleent hij ditmaal actief militaire steun en provoceert Oostenrijk opzettelijk. Franse troepen vallen binnen in het Noorden van Italië dat destijds tot Oostenrijks grondgebied behoort: Piemonte en Lombardije. De Italiaanse onafhankelijkheidsstrijd is volop aan de gang in 1859. Napoleon III richt zijn hoofdkwartier op in Solferino 10 à 12 km verwijderd uit de zuidelijke kustlijn van het Gardameer (pal ge- legen recht onder de huidige, drukbezochte badstad Sirmeone). Op een zomerse dag 24 juni 1859 breekt de hel los in de vlakte van Solferino: 3 legers geraken er slaags met elkaar. De Slag van Solferino is een regelrechte slachting van gruwelijke lijf aan lijf gevechten met de bajonet en duurt liefst ruim 9 (negen !!!) uren. Aan ene kant de Oostenrijkers met keizer Frans Jozef I (militair een hol vat en onbekwaam). Ten andere kant Franse troepen, begeleid van de Piëmontezen ondergebracht in het Sardijnse leger onder Victor Emanuel II (latere koning) (foto links - © Wikipedia). Opnieuw duikt het fenomeen op van massa’s slachtende troepen en na de slag laat men de gewonde of stervende jongens op het slagveld creperen. 2
Er wordt geen hulp meer geboden. Menselijke medelijden of compassie is niet meer van tel. Ruim 118 600 man nemen deel aan de slag en maken elkaar gruwelijk af (*). (*) Duiding en illustratie voetnoot van de auteur omtrent Solferino, Jean-Henri Dunant, het Internationaal Rode Kruis en de Conventie van Genève omtrent oorlogsdaden. De voetnoot duidt op historisch waargebeurde feiten die niet direct de Europese Geschiedenis hebben gekneed, maar de moderne mens hebben gedwongen om meer humaniteit aan de dag te leggen bij zware conflicten WO I en WO II. Eigenlijk valt het wat buiten de hoofdstroom van het verhaal, wat onze voorouders om de oren vloog voor WO I, maar kon er niet rond!!! Mijn bronnen: details op Internet Wikipedia, Italiaanse reisgidsen over “Lago di Garda” en een zelfgemaakte daguitstap naar San Martino della Battaglia – Solferino (het slagveld, de Resor giomento-toren, het gelijkvloers-museum en de Ossariumkerk die iedereen aangrijpt). Hiermee wordt duidelijk dat niet alleen wij in de ijzige IJzervlakte een toren hebben opgericht als protest tegen gruwel. Aldaar staat in een liefelijke, Italiaanse vlakte ook zo’n toren met dezelfde boodschap van protest in de mediterrane zon. Tower of San Martino della Battaglia © Wikipedia IJzertoren te Diksmuide © Stefaan Duron 3
1 Online Touch