… in de schrijfresidentie - Stef Duron - 5 juli tot 1 augustus ‘21 Dimitri Bontenakel, bio Dimitri Bontenakel (°1971) woont en werkt in Antwerpen. Hij schreef de romans De Berenrug (Wereldbibliotheek, april 2020), Schaduw en Vuur (2017), De steek van de schorpioen (2013), Mijn ontmantelde wereld (2007) en Een zwerver met pleinvrees (2004). Op 6 april 2020 - in hartje coronacrisis - verscheen zijn vijfde roman De Berenrug. Samen met theatergezelschap Lucky Leo en Annelies Verbeke schreef hij het stuk Gewraakt voor het stadsfestival Op Recht Mechelen. Sinds december 2019 is hij hoofdredacteur van het tijdschrift VERZiN – www.verzin.be Als beginnend auteur deed hij wat velen hem hebben voorgedaan: hij publiceerde in literaire tijdschriften, en scoorde soms in schrijfwedstrijden en soms ook niet. Hij heeft een verleden bij de redactie van het – intussen ter ziele gegane – literaire tijdschrift Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift en was zeven jaar lang bestuurslid van PEN Vlaanderen. romanschrijver, scenarist, hoofdredacteur VERZiN “Schrijven over wat ik ken, interesseert me niet. Ik ga het graag verder zoeken.” bron - Magazine ‘Verzin’ - juli 2020 1 © foto - Stef Duron
Het is waarschijnlijk ook niet de eerste keer dat u gebruik maakt van een schrijfresidentie? Toch wel, het is mijn eerste keer in Beauvoorde en de eerste maal dat ik in een schrijfresidentie verblijf. Tot 2018 werkte ik nog en al was dit deeltijds, dan nog zou ik daartoe mijn vakanties hebben moeten gebruiken. Die vakanties gebruikte ik liever om te reizen dan mij ergens vast te zetten voor die periode. Ik ben voornamelijk werkzaam als stafmedewerker van de scenaristengilde, de belangenvereniging voor Vlaamse TV- en filmscenaristen. Ik zorg er voor de administratie en de logistiek. Voelt u zich productiever door hier in afzondering te komen werken? Het is enigszins ‘dubbel’. De verandering van omgeving maakt wel dat je anders gaat denken over he boek dat je aan het schrijven bent. In vergelijking met thuis krijg je hier nieuwe en andere invallen. Ik woon wel in de groene rand van Antwerpen, maar hier op het platteland terechtkomen heeft een invloed op mijn werk. Mijn treinreis tot in Veurne en verder met de bus en te voet tot hier doet de omgeving als nieuw ervaren. Hier doe ik mijn verplaatsingen te voet en met de fiets. Dit alles heeft ongetwijfeld een invloed op mijn schrijven. Je koos voor de schrijfresidentie in Beauvoorde. Deze sprak mij wel het meeste aan. Ik weet niet waarom. Misschien wel door de aparte omgeving die bij de Westhoek hoort: Ieper, Veurne, het oude front, WO1, ... Heeft de Westhoek iets te maken met het werk dat u momenteel aan het schrijven bent? Het is mijn bedoeling om één van Daaruit groeien er vriendschappen die bij Pen Vlaanderen o.a. leidden tot de opdracht voor het schrijven van het scenario voor een theaterstuk. Het is een wisselwerking die continu doorloopt. 2 mijn personages te situeren in deze streek. Mijn nieuwe roman gaat vooral over eenzaamheid. Binnen een disfunctioneel gezin gaat het over de rouwverwerking van een 30jarige vrouw die als jong meisje haar vader ziet vertrekken met de noorderzon. Bij het begin van het verhaal sterft haar zuster. Het boek gaat dus over dat rouwproces en die eenzaamheid die zij probeert te verwerken door op het platteland te gaan wonen en er aan een project te werken. Valt uw werk als hoofdredacteur bij het tijdschrift Verzin en het auteurschap goed te combineren? Dat groeit vanzelf. Er komt van alles op je pad. Ik heb de klassieke weg bewandeld. In de jaren ‘90 stuurde ik kortverhalen naar literaire tijdschriften. Dan volgden er enkele publicaties en ging ik in op het aanbod tot toetreden als redactielid van het Gierik & Nieuw Vlaamse Tijdschrift en was ik 7 jaar bestuurslid van Pen Vlaanderen. Zo maak je kennis met het literaire landschap en door je interesse leer je heel wat bij ... Schrijven is een solitaire bezigheid: je zit aan een tafel en je werkt vooral van uit je eigen hoofd. Daarom is het prettig om daarnaast een alternatief te hebben, zoals bijvoorbeeld bij een redactie andere dingen te doen. Daarom is het altijd goed om eens ‘ja’ te zeggen. Daaruit vloeit er weer iets anders uit, iets anders dan het kluizenaarschap van het schrijven. Er zijn schrijvers die voor het kluizenaarschap kiezen om hun romans te schrijven en verder niets. Goed voor hun, maar dat is de weg die ik liever niet bewandel. Ik zou mijn baan kunnen afbouwen, maar dan mis je die interessante contacten. Het is een andere wereld. Het zijn ook schrijvers, scenaristen die voor TV en film schrijven. Evengoed zijn zij met verhaalstructuren en personages bezig en bestuif je elkaar. Hoe bouwt u als auteur een verhaal op dat uiteindelijk tot een compleet boek resulteert? Om een voorbeeld te geven. Mijn laatste boek ‘De Berenrug’ speelt zich af in het verleden - in de 19de eeuw - waar mensen vast zitten op een eiland en er niet af kunnen. Door foute handelingen verwoesten ze de natuur met hetzelfde resultaat als onze aarde er nu aan toe is. Het is mijn bedoeling om de lezer met een zekere allegorie te confronteren. De mensen hebben al heel wat uitgespookt op onze planeet en … kunnen er ook niet af. En misschien maar best ook, want anders gaan we elders weer alles vervuilen en vernielen. Voor dit thema is het beeld van een eiland wel handig om het niet over de hele planeet te moeten hebben. Mijn liefde voor eilanden bracht me op het idee om te schrijven over de mensen die er moeten zien te overleven. Ik laat mijn personages en hét verhaal - de synopsis - mee groeien en evolueren. In het verhaal over ‘De Berenrug’ hadden ze een boot nodig en door de drang naar commercialisatie kappen ze het hele eiland kaal … Met alle gevolgen en conflicten van dien. Aan de lezer om te ontdekken …
Hoe is uw week ingedeeld om in het schrijfritme te blijven, want je combineert het auteurschap met een halftijdse job? Ik voel me aan de schrijftafel het meest productief in de ochtend door van 8 tot de middag te schrijven. Daarna ga ik wat lopen of een eindje wandelen en begin ik aan mijn dagtaak. Om mijn schrijfroutine zo min mogelijk te onderbreken werkt deze manier goed en is dit beter dan twee of drie dagen per week werken en de overige dagen te schrijven. Wat zijn uw plannen voor de toekomst? Voor de nabije toekomst hoop ik nog lang bij de scenaristengilde actief te mogen blijven. Daarnaast hoop ik tegen het einde van dit jaar de eerste versie van mijn nieuwe boek klaar te hebben en tegen eind volgend jaar de laatste versie zodat het in 2023 kan verschijnen. Naast het schrijven van een theaterstuk op kleinschalige basis blijf ik actief bij Literair Vlaanderen en met de redactie van ‘Verzin’ heb ik voldoende te doen. Voor de rest zie ik wel wat er nog op mijn pad komt. Interview Stef Duron Dimitri Bontenakel Er waren natuurlijk de ommetjes langs de slotgracht van het kasteeldomein en de mossige graven op het kerkhof, de wandelingen over velden en graaslanden, flirtend met de Franse grens, de fietstochtjes in en rondom Beauvoorde, naar Bulskamp, Alveringem, en verder – Veurne, Koksijde, Oostende. Maar als ik hier, op deze regenachtige augustusdag in Antwerpen, terugdenk aan mijn dagen in Beauvoorde, dan keren mijn gedachten vooral terug naar het keukenraam van de Wulveringemstraat nummer twaalf, en het uitzicht dat het me bood op de ruitertoren van de Onze-LieveVrouwenkerk, het loof van de linden, de lucht die soms diepblauw en soms antracietgrijs kleurde. Dit was immers een schrijfverblijf en dus moest er geschreven worden. Dat schrijven gebeurde aan de keukentafel, de vingers op het klavier, notities en koffie binnen handbereik, naar buiten starend met ietwat glazige (en ongetwijfeld zeer onnozele) blik tot de volgende zin zich aandiende. Wat Hollywood en Auntie Beeb ook moge beweren, de doorsnee schrijver leidt een behoorlijk sober be© foto - Stef Duron 3 staan. Geen geëxperimenteer met drank en kruidige rookwaren, geen middernachtelijke gesprekken op de daken van leegstaande kantoorgebouwen, geen bijzondere ontmoetingen met vreemden op een trein. De doorsnee schrijver zet zijn wekker, zet koffie en zet zich dan achter de schrijftafel. Op het einde van zijn dag heeft hij achthonderd of duizend woorden geschreven waar hij min of meer tevreden over is. Als het een keertje meezit, kan dat oplopen tot tweeduizend woorden. De doorsnee schrijver behoeft dus geen absint of opwindende gesprekspartner om geïnspireerd te raken, hij behoeft routine, een apert gebrek aan afleiding, en voldoende zelfbeheersing om aan die keukentafel te blijven zitten. Dat is wat een geslaagd schrijfverblijf in zijn mars kan hebben. Toen ik op vijf juli mijn intrek in de schrijfresidentie nam, haalde ik vier hoofdstukken uit mijn rugzak. Het waren de vier eerste hoofdstukken van mijn zesde roman-in-wording, de vrucht van drie maanden schrijfarbeid. Die eerste week voegde ik daar nog een hoofdstuk aan toe en haalde ik de kaap van vijftig pagina’s. Woorden werden gevonden, vooruitgang geboekt, vuisten victorieus in de lucht gestoken. Tot op een dag. Lag het aan die narcoleptische haan die me in het holst van de nacht wekte met zijn hese gekraai? De wolkenhemel die boven deze Vlaamse velden veel hoger leek te reiken? Lag het aan de stemmen die door het keukenraam kwamen aangewaaid – wielertoeristen op zoek naar een terras, gezinnen op kasteelvisite, boekenwurmen onderweg naar ’t Ezelsoortje? Verandert de bedrading van een schrijversgeest wanneer hij zijn schrijftafel in de polders neerpoot? Wellicht, want aan het begin van mijn tweede week besloot ik om alles wat ik geschreven had bij het papier te zetten en helemaal opnieuw te beginnen. De volgende ochtend zette ik in alle vroegte koffie, nam aan de keukentafel plaats en schreef de allereerste zin van pagina één. Starend naar de ruitertoren aan de andere kant van het keukenraam, terwijl de eigenaars van het naburige kunstatelier vruchteloze pogingen ondernamen om hun kat naar binnen te lokken, kreeg ik het verhaal aangereikt dat mijn boek nodig had. Eind juli nam ik afscheid van Beauvoorde met drie nagelnieuwe hoofdstukken onder de arm en vellen vol beloftevolle notities voor de twintig volgende. Zo keert elke schrijver wel met een andere buit uit Beauvoorde terug.
1 Online Touch