BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 35 | 2021 06 NIEUWS BESTUUR DOOR: HANS BEKKERS De waterschappen betreuren de verplichte instelling van een onafhankelijke rekenkamer. Het leidt er mogelijk toe dat er rekenkamers komen die bij voorbaat niet effectief zijn, zo waarschuwen ze. EIND SEPTEMBER BESLIST TWEEDE KAMER WATERSCHAPPEN TEGEN VERPLICHTE REKENKAMER Ja, een rekenkamer voor de waterschappen heeft zeker zin. Maar om de instelling ervan verplicht op te leggen, dat gaat het bestuur van de Unie van Waterschappen (UvW) te ver. Toch is dat wat demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken beoogt met het wetsvoorstel versterking decentrale rekenkamers. Eind september wordt het wetsvoorstel behandeld door de Tweede Kamer. Volgens de Unie gaat het wetsvoorstel voorbij aan de verantwoorde keuzes die de waterschappen de afgelopen vijftien jaar al hebben gemaakt: 18 van de 21 waterschappen hebben inmiddels een rekenkamer. Zonder dat er een wettelijke verplichting was, zo benadrukt de koepelorganisatie in een reactie op het wetsvoorstel. De drie waterschappen die op dit moment nog geen rekenkamer hebben, hebben aanNVRR hekelt huidige lappendeken gegeven daar in deze bestuursperiode geen behoefte aan te hebben. Zij vinden zich ‘voldoende goed bediend door andere organen en met andere informatie om zich een beeld van de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van de beleidsuitvoering te vormen’, aldus de Unie. Zo wordt er verwezen naar de reeds geldende verplichting daar periodiek onderzoek naar te doen. ‘Verder nemen alle waterschappen actief deel aan een groot WATERKRING VÓÓR VERPLICHTING Leden van rekenkamers- en rekenkamercommissies bij waterschappen hebben zich gebundeld en vormen samen de Waterkring. De Waterkring beijvert zich al geruime tijd voor de instelling van een wettelijk verplichte rekenkamerfunctie bij waterschappen, zodat alle waterschappen op een eenduidige wijze van dit instrument gebruik gaan maken. Het voorliggende wijzigingsvoorstel juichen zij juist van harte toe. Een groot deel van de 21 waterschappen – 18 van de 21 – heeft al geruime tijd een rekenkamerfunctie. Omdat die echter op uiteenlopende wijze is ingericht, bijvoorbeeld in de vorm van een rekenkamercommissie, rekening-/ of auditcommissie, is een lappendeken ontstaan. Daardoor ontbreekt volgens de Waterkring een waarborg voor een goede invulling van een onafhankelijke rekenkamerfunctie bij waterschappen. Ook de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) heeft problemen met de lappendeken van oplossingen in de wereld van de waterschappen. ‘Dat is niet goed voor de professionalisering en kwaliteit van dit soort ondersteuning’, aldus de NVRR. ‘Het wetsvoorstel gericht op versterking van de lokale rekenkamers heeft ook de functie om duidelijkheid te creëren over wat er bij elke gemeente en provincie moet worden ingericht. Het is niet meer dan logisch dat ook voor waterschappen die duidelijkheid wordt gecreëerd.’ aantal benchmarks, waarmee zij zich aan elkaar spiegelen en elkaar scherp houden.’ BUDGET Volgens de waterschapskoepel kunnen de waterschappen zelf het beste beslissen of ze behoefte hebben aan een rekenkamer(functie) en, als dat zo is, zelf invulling geven aan wie daarin zitten, wat de taak is en wat het budget. Bij de wettelijke verplichting kunnen die eigen keuzes eigenlijk niet meer worden gemaakt, hetgeen ertoe kan leiden dat je rekenkamers krijgt die ‘niet passen.’ Zulke rekenkamers zijn op voorhand weinig effectief, zo voorziet de Unie. ‘Een rekenkamer(functie) zal vooral goed tot zijn recht komen als het bestuur de mogelijkheid heeft om het zodanig te organiseren, dat het optimaal past in de eigen, specifieke lokale context.’ Alleen dan zal een rekenkamer toegevoegde waarde hebben. EXTRA TIJD NODIG Verder stelt de Unie verrast te zijn in de concept-Nota van wijziging te hebben moeten lezen dat de dagelijkse besturen van de waterschappen moeten overgaan op het afleggen van een rechtmatigheidsverantwoording bij de jaarrekening. Zij onderschrijven de invoering ervan, maar waren er graag eerder over geïnformeerd en bij betrokken. Om zich goed te kunnen voorbereiden op de rechtmatigheidsverantwoording, moeten de waterschappen wel extra tijd krijgen. De gemeenten en provincies, waarvoor de verplichting ook geldt, zijn al
7 Online Touch Home