46 SPECIAL FINANCIËN DOOR: DJAJA OTTENHOF Banken moeten meer doen dan leningen verstrekken en betalingsverkeer regelen. Ze hebben ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Nu Nederland uit de crisis komt, is een onderdeel van hun maatschappelijke taak om te helpen bij de aanpak van grote uitdagingen van de tijd. Zoals het woningtekort, de energietransitie en langdurige werkloosheid. MAATSCHAPPELIJKE TAAK BANKEN IN HERSTEL VAN CORONACRISIS INVESTEREN OM SCHADE TE VOORKOMEN ‘ De Rabobank heeft als maatschappelijke opgave de verduurzaming van de landbouw’ Na de crisis van 2008 kwam de financiële sector onder een vergrootglas te liggen. Er kwam een brede discussie op gang over de rol van de bank in de maatschappij en economie. De commissie-Wijffels concludeerde in 2013 dat banken tekort waren geschoten in hun dienstverlening en hun eigen belang boven dat van hun klanten hadden gesteld. Ze moesten het vertrouwen herwinnen en laten zien dat zij er zijn voor de klant en dat ze de belangen van de maatschappij in het oog houden. ‘Elke instelling vult het anders in, maar ik denk dat iedereen wel heeft geïdentificeerd dat ze een bredere maatschappelijk functie hebben gekregen. Je moet duidelijker maken waarvoor je er bent en waarom je iets doet’, zegt Gita Salden, bestuursvoorzitter van BNG Bank. Als instelling die de publieke sector bedient, stond maatschappelijke impact bij BNG Bank altijd al op de eerste plaats. Maar dat geldt voor iedere bank, stelt Salden. De coronacrisis was een eerste echte test hoe serieus banken die maatschappelijke rol nemen als het erop aankomt. De economie viel voor een deel stil en het zag ernaar uit dat de werkloosheid flink zou oplopen. ‘Het was een enorme klap. Als je kijkt naar de geschiedenis dan is dit een van heftigste recessies ooit geweest’, zegt Menno Middeldorp, econoom bij de Rabobank. Maar grootschalige overheidssteun heeft de schade beperkt, gaat hij verder. ‘We hadden hier een financiële crisis bovenop kunnen krijgen. Dat is niet gebeurd en dat komt in eerste instantie door beleidsingrepen om de vraagkant van de economie in stand te houden en ervoor te zorgen dat bedrijven niet meteen omvielen.’ AFNEMENDE INKOMSTEN Naast de overheid hebben banken meegeholpen om de effecten van de crisis te dempen. Ze gaven klanten die in de problemen kwamen betalingsuitstel en verstrekten noodkredieten. Tegelijkertijd hielden ze de reguliere kredietverstrekking op peil. Volgens de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) is er in de ruim anderhalf jaar vanaf het begin van de crisis voor 64 miljard euro aan leningen verstrekt. De klanten van BNG Bank werden ook zwaar geraakt door de coronacrisis. Klanten in de zorg kregen het drukker, maar zagen ook inkomsten wegvallen, bijvoorbeeld doordat behandelingen niet doorgingen. Gemeenten kregen er taken bij zoals het opzetten van hulploketten en uitvoeren van regelingen, terwijl inkomsten uit parkeergelden en toeristenbelasting afnamen. Als de kredietverstrekker van deze partijen was de rol van BNG Bank om naast de klanten te blijven staan en ze waar nodig te steunen, vertelt Salden. ‘We zijn een stabiele financier die er was en blijft met financiering tegen aantrekkelijke voorwaarden. Maar we zijn ook een partner die met kennis en kunde kan meedenken. We hebben gewoon een langetermijnrelatie, for better or worse blijven we bij de klant in het publieke domein.’ Nu de crisis langzaam in de achteruitkijkspiegel verdwijnt, is het belangrijk dat investeringen worden gedaan voor de lange termijn, zegt Middeldorp. ‘We hadden een BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 39 | 2021
47 Online Touch Home