BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 39 | 2021 DOOR: TON BESTEBREUR BOEK RECENSIE 55 JAN TERLOUW LEZING DE RECHTSSTAAT ALS BORG EN HEELMEESTER? Waarborg de rechtsstaat en zorg voor een betrouwbare overheid. Dat zijn de sleutels tot een gezonde democratie aldus Gert-Jan Segers en Tim Hofman, die samen de Deventer Jan Terlouw Lezing voor hun rekening namen. Hun beider bijdragen zijn gebundeld in een klein boekje, en actueel nu een nieuw kabinet de opgaven van deze moderne tijd aan moet gaan. Segers toont zich een realist die zijn lesje heeft geleerd. In eerdere tijden beschikten christenen getalsmatig over de meerderheid, maar ze hebben die macht niet altijd even passend ingezet. Nu christenen en christelijke partijen een minderheid zijn geworden, doet hij daarom een appèl op het waarborgen van rechten van minderheden zoals de zijne, ook als er een democratische meerderheid is voor bepaalde opvattingen. Hij vreest de dwang van de meerderheid en zoekt ankers in de democratische rechtsstaat, bijvoorbeeld bij het waarborgen van de vrijheid van onderwijs. Tim Hofman houdt een pleidooi tegen de ontmenselijking, zoals die gestalte krijgt in het sterk wij-zij-denken rond migranten of Teleurstelling over de overheid bron van verzet corona. Opmerkelijk is dat hij ook waarschuwt om criticasters van het coronabeleid of vaccinatie, vaak weggezet als ‘wappies en complotdenkers’, te makkelijk te stigmatiseren of niet echt naar hen te luisteren. Achter hun wantrouwen, frustratie en denkbeelden moeten wel andere ervaringen, motieven of verlangens schuilen, aldus Hofman. Zaken die wij maar beter serieus nemen. Divers als deze groepen zijn, vermoedt hij dat er veel teleurstelling over de samenleving en de overheid achter hun protest zit. Daarom meent Hofman dat het waarborgen van de rechtsstaat en een betrouwbare toegankelijke overheid, die niet meegaat in de ontmenselijking van groepen – denk aan de toeslagenaffaire – een sleutel kan zijn tot meer begrip of op termijn tot enige verbinding. Geen verdere escalatie, maar de oprechte bereidheid om te luisteren naar het verhaal van criticasters is zijn credo, hoezeer sommigen ook het bloed onder de nagels vandaan kunnen halen met ongefundeerde beschuldigingen; luisteren en dialoog zijn te verkiezen boven uitsluiting. Hoewel de Jan Terlouw Lezing bedoeld is om een dialoog tot stand te brengen tussen de generaties en om in actie te komen voor een duurzame wereld, hebben de sprekers dit jaar buiten deze kaders durven opereren en een actueel thema gekozen. Met Tjeenk Willink en zo veel anderen agenderen zij terecht de samenhang tussen ons staatsidee, democratie, rechtsstaat en veel eigentijds ongenoegen hierover. Benieuwd of Segers ook zijn partij en anderen in Den Haag hiervoor weet te winnen. CITAAT UIT HET BOEK ‘Pal staan voor grondrechten: we hebben ze het hardste nodig op het moment dat ze ons níét goed uitkomen. Het grootste beroep op onze tolerantie wordt gedaan als de ander ons het meest irriteert.’ ADVERTENTIE Herstart Het land gaat steeds verder open en de economie veert terug. Maar profi teert iedereen daarvan mee? Podcast De podcastserie Herstart onderzoekt in vier afl everingen hoe de samenleving er na anderhalf jaar corona voor staat. Luister mee via binnenlandsbestuur.nl/podcast ZIE ALLE MENSEN JAN TERLOUW LEZING Gert-Jan Segers en Tim Hofman Uitgeverij de Kring Prijs: ¤ 8,99
56 Online Touch Home