INTERVIEW 15 Links en PvdA. Ten Dolle: ‘Je merkt daar nog steeds de stuiptrekkingen van. De manier waarop raadsleden op de sociale media op elkaar reageren! Als ik zo’n reactie zou plaatsen, had mijn moeder mij een week huisarrest gegeven. Als wij het voorbeeld niet zijn, wie dan wel?’ Burgemeester René Verhulst van Ede zei vorige maand in Binnenlands Bestuur dat bestuurders van alles vinden van wat op de sociale media over hen wordt gezegd, maar dat ze dat binnenskamers houden ‘Want anders ben je een klager, een zeur. Laat mij dan maar zeuren. Je moet iets zeggen als het de spuigaten uitloopt.’ ‘En je moet niet zeggen: het is online, dus daar gaan we niet over’, vult zijn Winterswijkse collega aan. ‘Je moet het debat met de samenleving én de raad niet schuwen. In afspraken en regels geloof ik niet. Ik ga niet 14 artikelen toevoegen aan ons reglement van orde wat je digitaal wel en niet mag zeggen. Voor integriteit hebben we ook regels, zwart op wit, maar bijna alle integriteitsgevallen zijn grijs. Het gaat om de cultuur: wat accepteer je wel en wat niet. Dat begint bij het goede voorbeeld in Den Haag. Ik hoop ook dat Loes in de Tweede Kamer gaat inspreken. De landelijke politiek geeft namelijk het slechte voorbeeld. Ze maken elkaar in Den Haag uit voor rotte vis, dus is het okay, maar dat is het niet.’ COMMISSIE Er is volgens burgemeester Bengevoord maar één manier om de verharding in de politiek en op de sociale media tegen te gaan: het erover hebben. ‘Bij ons in de raad hebben we wat nagepraat over de hartenkreet van Loes. Er moest een commissie komen. Daar geloof ik niet in. Het moet echt uit onszelf komen. Zolang wij onze mond houden en wegkijken, kan de terreur op de sociale media gewoon doorgaan.’ Met wie het erover hebben? De kankerpit op zolder? Uitnodigen op het gemeentehuis? Burgemeester Bengevoord: ‘In het begin van corona heb ik geprobeerd om een keer in de maand met kritische Winterswijkers te gaan wandelen. Ze wilden geen mondkapje op, dus in het gemeentekantoor kon niet. Het leek een goed idee, maar de wandelingen werkten niet. Het werd zó persoonlijk, zo op mij gericht. Dat lok je kennelijk uit met een uitnodiging om te komen praten.’ Raadslid Loes ten Dolle en burgemeester Joris Bengevoord kunnen wel vinden dat ‘Ik werk als een rode lap op een stier’ schelden en bedreigen niet normaal is, maar is dat op de sociale media niet het nieuwe normaal? Wen er maar aan. ‘Als we het probleem niet onder ogen willen zien, dan vrees ik dat het die kant opgaat’, zegt Ten Dolle. ‘En dan wil ik niet verder’, reageert Bengevoord. ‘Dan begin ik wel weer een familiepretpark’, lacht de beste bestuurder van een kleine gemeente in 2019. Hij vervolgt: ‘Corona heeft laten zien dat de kloof tussen overheid en inwoners groter is dan we dachten. Ik zie dat een grote groep inwoners zijn middelvinger opsteekt naar alles wat overheid is. Daar moeten we wat mee. Het begint ermee dat we in de politiek op een normale manier met elkaar omgaan. Door al dat geruzie wordt het vertrouwen in de politiek niet groter.’ Ten Dolle vult aan: ‘Het is niet zo gek dat mensen het vertrouwen in de overheid verliezen als wij het verkeerde voorbeeld geven.’ ONDOENLIJK De onsympathieke omgangsvormen in de lokale politiek en tirades op de sociale media hebben niet alleen invloed op het politieke reilen en zeilen nú, maar beinvloeden ook de lokale politiek van morgen. Ten Dolle: ‘Alle partijen zijn bezig met de kandidatenlijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen. Door de verharding en polarisatie is het lokaal bijna ondoenlijk om leden te werven en kieslijsten samen te stellen. Daarom heb ik de verharding ook nu aangekaart. Bij ons zijn potentiële lijstduwers uit de agrarische wereld afgehaakt. “Als ik zie wat jij naar je hoofd gesmeten krijgt. Elke dag die ellende, dat gaat mij niet gebeuren. De buren hoeven niet te weten dat ik lid van D66 ben.” Zelfs tegen hun vrienden en familie durven ze niet te zeggen dat ze lid zijn van D66.’ De burgemeester: ‘Zoiets hoor ik ook van ondernemers die best een bijdrage willen leveren, maar die bang zijn dat hun eigen boterham in gevaar komt door een raadlidmaatschap. We hebben een lekenbestuur, maar dan moeten er wel leken zijn die erin willen.’ Het raadslid: ‘Jonge mensen hebben zoiets van: is dat mijn toekomst? Blijf ik alleen overeind met een dik harnas aan? Dat is toch niet normaal?’ In Winterswijk brengen vooral Ten Dolle en Bengevoord de reaguurders tot razernij. Wat is dat? Ten Dolle doet daar niet moeilijk over. ‘Ik werk als een rode lap op een stier. Ik ben jong en ik ben een vrouw. Ik heb mij wel vaker hard uitgesproken in de gemeenteraad. Dat is doodeng. En ik hou van leuke kleertjes. Daar vinden mensen altijd wel iets van. Vrouwen zijn een makkelijker doelwit, net als homoseksuelen. Even wat anders dan de witte, bijna gepensioneerde man. Ik ben ook van dezelfde partij als Sigrid Kaag, en als je ziet hoe zij wordt gehaat.’ Ten Dolle heeft nog nooit aangifte gedaan. Dat gaat veranderen. ‘Ik heb er met de politie over gesproken. Je twijfelt namelijk ook. Wat is dit? Een verwensing, smaad, bedreiging? De grens is niet haarscherp. Als we in de politiek blijven zeggen dat het ‘erbij hoort’ – geen podium geven, schouders ophalen en doorgaan – dan schuift die grens op. Uit de talloze appjes die ik heb gekregen van raadsleden uit het hele land, maak ik op dat velen die zorg delen.’ HIMMLER Burgemeester Bengevoord heeft de afgelopen jaren ook heel wat naar zijn hoofd geslingerd gekregen, maar ook hij heeft nooit aangifte gedaan. Waarom niet? Bengevoord: ‘Je zou willen dat het anders was, maar mensen mogen je Himmler of Mussert noemen. Het raakt mij, als burgemeester en als geboren en getogen Winterswijker. In het begin van de oorlog woonden hier 287 joden; na de oorlog keerden er ruim 50 terug. Ik probeer mensen aan te spreken op hun uitspraken. Dat zouden hun buren ook kunnen doen, als ze online zien dat de buurman een raadslid of de burgemeester uitmaakt voor nazi. Je kunt denken: ik klik weg, maar je kunt ook denken: ik bel even aan. Als de buurman een naaktfoto van zichzelf post doen ze dat wel. “Waar ben jij nou mee bezig?” Maar een raadslid met de dood bedreigen vinden we normaal. Hij is boos, laat maar.’ BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 45 | 2021
16 Online Touch Home