BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 45 | 2021 32 ACHTERGROND OPENBAAR VERVOER ‘Met het geld dat mensen besparen kunnen ze andere leuke dingen doen’ wegdek maar de wortels houden ook water vast. Die kosten zo tussen de 5.000 en 7.000 per stuk en we hebben 30.000 bomen. Als we daarvan een deel een boombunker willen geven, kost dat veel geld’, aldus Schouten. VERGROENEN Gino van Begin, de Belgische secretaris-generaal van ICLEI, maakt zich zorgen dat de staten onvoldoende inzetten op klimaatverandering zodat een maximale toename van anderhalve graad in 2050 niet wordt gehaald wordt en de aarde sneller opwarmt. Zo heeft ZuidKorea samen met de lokale en regionale over heden de handen ineen geslagen en een klimaatplan ontwikkeld, maar in Polen houdt de centrale regering zo lang mogelijk vast aan kolen terwijl lokale overheden sneller willen vergroenen, zegt hij. Tegelijk wordt wereldwijd wel fors geïnvesteerd – alleen de Europese Green Deal kost honderden miljarden euro’s per jaar. Zaak is het volgens Marieke Schouten dat lokale en regionale overheden ook bij dat geld moeten kunnen komen. Of, in de woorden van de burgemeester Marvin Rees van Bristol: ‘We hebben als lokale overheden geen t-shirts en affiches meer nodig, maar projectmanagers en financiële mensen die met excelsheets een project vorm geven en de benodigde financiering binnen halen.’ CO2 -NEUTRAAL IN 2029 Neem Turku dat worstelt met de klimaatverandering. Ook in de Finse stad komen steeds langere hittegolven voor door de stijgende temperatuur. De Oostzee is minder lang bevroren en er is minder sneeuw. ‘Dat is een probleem, want er zijn bijvoorbeeld diersoorten die daar‘We hebben als lokale overheden geen t-shirts en affiches meer nodig’ door hun toevlucht noordelijker in Finland zoeken, door de stijgende temperatuur’, zegt Niina Ruuska, programmamanager van Circular Turku. De gemeente zet in op het aanbrengen van meer groen in de stad. Dat houdt ook water vast. Om die reden mag er maar 40 procent van de jaarlijkse aangroei van bossen worden gekapt. Daarmee ging Turku verder dan het oorspronkelijke plan waarin 60 procent zou mogen worden gekapt. Bomen absorberen immers water. Afkoppeling van het hemelwater, dat ook in Nederland al decennia als oplossing wordt gepresenteerd, is niet meer afdoende, denken ze in Turku. ‘De regenval gaat zo hard stijgen, dat afvoerpijpen geen oplossing meer bieden, denken wij’, zegt Ruuska. Ook werkt de gemeente aan oplossingen die ervoor zorgen dat voedingstoffen niet in het water terechtkomen, om zo blauwalg te voorkomen, en wordt er geïnvesteerd in mobiliteit, energie en het CO2 -neutraal maken van bouwplaatsen. Alles met een doel: Turku CO2 -neutraal maken voor 2029, waar 2050 de EU-norm is. GRATIS OV Aan de andere kant van de Finse golf ligt de Europese Groene Hoofdstad van 2023 Tallinn. Die titel sleepte de hoofdstad van Estland in september volgens de jury met name in de wacht vanwege haar gratis openbaar vervoersysteem. Tallinn heeft sinds 2013 gratis openbaar vervoer voor een deel van haar inwoners. Aanvankelijk was het openbaar vervoer er alleen voor jongeren, ouderen en mensen met een handicap gratis. Dat geldt nu, na een referendum, voor meer mensen en 96 procent van de ritten. 75 procent van de stemmers stemde voor uitbreiding van het gratis openbaar vervoer. Volgens Grigori Parfjonov van de afdeling verkeer van Tallinn is het niet zomaar een politieke geste. De vraag kwam op vanuit de bevolking na de economische crisis van 2008. ‘De gemeenteraad kreeg talloze verzoeken om het openbaar vervoer gratis te maken.’ De gemeente vindt dat gratis openbaar vervoer mensen de gelegenheid geeft zich te verplaatsen, ook als ze een laag inkomen hebben. ‘Tegelijk creëert het een gezamenlijk stuk openbare ruimte voor alle segmenten in de samenleving, terwijl alle mensen met het geld dat ze besparen andere leuke dingen kunnen doen’, aldus Parfjonov. Hoewel de uitslag anders doet vermoeden, was het vooraf zeker geen gelopen race, zegt hij. Tegenstemmers waren bang dat gratis openbaar vervoer de investeringen in het OV onder druk zou zetten. Maar niets is volgens hem minder waar. Alle bus- en tramlijnen zijn in stand gehouden en het lukt zelfs om meer te investeren. Zo is de gemiddelde leeftijd van de bussenvloot gedaald van 6 jaar gemiddeld naar
33 Online Touch Home