BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 45 | 2021 DOOR: MAURICE SWIRC BOEK RECENSIE 37 BUNDEL UIT 2020 NOG STEEDS ACTUEEL DE DILEMMA’S NA CORONA Interessante antwoorden op lastige vragen Inbreuken op burgerlijke vrijheden tijdens de coronacrisis zijn verdedigbaar maar ‘vanuit een rechtstatelijk perspectief (…) niet minder schokkend’, schrijft burgemeester Femke Halsema van Amsterdam in Na de quarantaine. Het boek bestaat uit essays van wetenschappers, denkers en bestuurders, die zich begin april 2020 op uitnodiging van Halsema in de ambtswoning bogen over de oorzaken en gevolgen van de coronacrisis. Twee maanden later kwam dit boekje uit. Het voelt als een eeuwigheid geleden. In ‘het nieuwe normaal’ van de crisisbestrijding is ‘het verzet tot nu toe echter opvallend beperkt’ constateert Halsema zelf in de bundel. Ruim een jaar later is duidelijk hoezeer dat verzet tegen de maatregelen vanuit een kleine minderheid van de bevolking een factor is geworden bij de beleidsvorming. De maatschappelijke omstandigheden zijn in de tussentijd drastisch veranderd, maar de inhoud van de bundel lijkt daardoor alleen maar relevanter geworden. De Amsterdamse hoogleraar ethiek Beate Roessler somt vijf democratische principes op die kunnen helpen bij het beoordelen van beleidsvoorstellen: gelijkheid, sociale rechtvaardigheid, solidariteit, vertrouwen en als laatste: transparantie en publieke legitimering van politieke besluiten. Het publieke debat over ‘de legitimering van besluiten’ vormt ‘het hart van de democratische burgermaatschappij’. Die vaststelling is ruim een jaar later nog steeds cruciaal. De destructieve invloed van desinformatie – bijvoorbeeld over vaccins – plaatst onze samenleving blijvend voor fundamentele dillema’s. Staf Depla, burgemeester van Breda, waarschuwt Den Haag om de oplossingen te veel centraal te zoeken. Juist op lokaal niveau worden interessante antwoorden op lastige vragen geformuleerd. Daarbij gaat het om ‘initiatieven die de veerkracht, saamhorigheid en creativiteit van de lokale gemeenschap aantonen’. Overheden kunnen aan de coronacrisis ‘een hernieuwd mandaat’ ontlenen, concludeert Halsema in haar slotwoord. Voor hun bemoeienis bestaat nu eenmaal geen alternatief, maar wel moet ‘de verhouding tussen professionals en bureaucraten die hen aansturen en controleren’ opnieuw worden geijkt. Dat betekent volgens de Amsterdamse burgemeester onder andere dat ‘de bureaucratische en vaak zeer fijnmazige controle moet plaatsmaken voor bestuurlijk en ambtelijk vertrouwen’ in bijvoorbeeld professionals in zorg en onderwijs. Hoe dat moet gebeuren wordt niet beschreven in de bundel, maar wel worden prikkelende denkrichtingen aangereikt die niets aan actualiteit hebben ingeboet. CITAAT UIT HET BOEK ‘Het was zelden zo duidelijk dat gezondheid en welzijn direct verband houden met sociale omstandigheden’ ADVERTENTIE De effectiviteit van je leiderschap vergroten? Communiceer helder, creëer samenwerking en inspireer écht. Volg de training Effectief Leiderschap en vergroot jouw impact. Bekijk het programma op AlexvanGroningen.nl/BB NA DE QUARANTAINE Diverse auteurs uitgeverij Balans, 2020 Prijs: ¤ 9,95 BEOORDEELD MET 9.2 BRON: SPRINGEST.NL
38 Online Touch Home