64 SPECIAL SOCIAAL DOOR: ADRIAAN DE JONGE FOTO: SHUTTERSTOCK Vanaf 1 januari 2021 moeten gemeenten signalen van beginnende schulden bij hun inwoners eerder oppakken, om zo erger te voorkomen. Dat is midden in een economische crisis urgenter dan ooit. Wel leidt die aanpak tot meer lastige gesprekken. NIEUWE WET BENADRUKT VROEGSIGNALERING OP ZOEK NAAR TOEKOMSTIGE SCHULDENAARS Terwijl de curve van de tweede coronagolf lijkt af te vlakken, proberen schuldhulpverleners grip te krijgen op een golf die nog moet komen. Namelijk: de golf aan schulden en betalingsproblemen die de komende jaren als een naschok van de crisis over het land zal spoelen. Die golf is onvermijdelijk – deskundigen verwachten al dit jaar zo’n 30 procent meer schulden. Volgend jaar is er in het ergste geval sprake van een verdubbeling. Maar de golf is ook nog nauwelijks zichtbaar. Net als in de vorige economische crisis, melden mensen met beginnende betalingsachterstanden zich niet meteen. De eerste zes maanden van de crisis kregen schuldhulpverleners zelfs minder hulpvragen dan normaal. Toch zijn schuldhulpverleners al bezig met pogingen om de curve van die toekomstige golf af te vlakken. Het sleutelwoord daarbij is vroegsignalering. Als mensen met beginnende schulden kunnen worden opgespoord en laagdrempelige hulp krijgen, kan dat straks een hoop schade besparen. Het toeval wil dat juist in deze periode een wetswijziging in werking treedt die gemeenten verplicht om aan vroegsignalering van schulden te doen. De nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening gaat op 1 januari 2021 in en schijft voor dat gemeenten met zogenaamde vaste lasten-partners – zorgverzekeraars, energieleveranciers, drinkwaterbedrijven en woningcorporaties – moeten gaan samenwerken om schulden in de kiem te smoren. De wetswijziging, die al ver voor corona in de ‘ De optelsom gaat tot enorme aantallen leiden’ maak was maar nu extra urgent is geworden, is een stap in de goede richting, vinden schuldhulpverleners en deskundigen. Maar alles hangt af van hoe gemeenten aan deze wet invulling gaan geven. Want vroegsignalering is zo eenvoudig nog niet. LANDELIJK PLATFORM Dat weet ook Maria Buur, die als projectleider Vroegsignalering schulden bij de gemeente Nijmegen al enkele jaren ervaring heeft met het fenomeen. ‘We hebben ontdekt dat we een groep mensen bereiken die we anders niet in beeld zouden hebben’, zegt Buur. ‘We dachten dat het zou gaan om veel mensen met een uitkering, maar het bleken juist veel werkende mensen te zijn.’ Vanaf begin 2017 kwam er een landelijke beweging op gang van gemeenten die kennis over vroegsignalering uitwisselden. Die verspreidde zich als een olievlek, aldus Buur, en al snel werd er een landelijk platform opgericht om vroegsignalering van schulden te stimuleren. ‘Inmiddels doet de helft van alle gemeenten iets aan vroegsignaleren’, vertelt Anja Tijdhof, die ook bij het landelijke projectteam is betrokken. BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 47 | 2020
65 Online Touch Home