BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 51 | 2021 12 INTERVIEW WILLEM WOELDERS DOOR: MARTIJN DELAERE FOTO: JAN LANKVELD Een agressief deel van Nederland vierde in 2021 zijn woede over de coronamaatregelen bot op de politie. En dan moet oudjaar nog komen. En wat brengt de nieuwe lockdown ons? Eén voordeel: ME-eenheden kunnen zonder gepalaver onmiddellijk naar brandhaarden worden gestuurd. POLITIECOMMANDANT CORONA WILLEM WOELDERS: ‘DE COCKTAIL MET OUDJAAR IS LINK’ ditiegetrouw op Urk. Daar waren ze maar meteen begonnen met het bekogelen van de politie en werd en passant een GGDtestlocatie in de fik gestoken. Woelders: ‘In dat weekend was het spannend. Omdat we alles vanuit de landelijke crisisorganisatie in Driebergen coördineerden, konden we de inzet van de ME sturen. Hoe verdeel je de pelotons? Waar zijn ze het meest nodig? Het kwam er echt op aan.’ ‘Ik moet er niet denken wat er was gebeurd als we dit crisisjaar geen nationale politie hadden gehad’, zegt Willem Woelders. Woelders (63) is geen burgemeester in de provincie, dat moge duidelijk zijn. Hij is hoofd operatiën bij de Landelijke Eenheid van de politie en nationaal commandant corona in Driebergen. ‘We kunnen heel snel inspelen op alle ontwikkelingen. In het hele land zijn meerdere ME-secties onmiddellijk inzetbaar. Als korpsen het niet redden met hun eigen mensen, dan is één telefoontje genoeg. Hoeveel pelotons ME heb je nodig? Twee, prima. Een uur later gaan ze de weg op. In de oude situatie had je van iedere burgemeester die in een regio over de politie ging toestemming nodig om politiemensen te kunnen verplaatsen.’ En dat had in 2021 heel vaak moeten gebeuren en wie weet net zoveel voeten in de aarde gehad. De politie heeft het afgelopen jaar namelijk heel veel corona-ellende te verstouwen gehad. Demonstraties, opstotjes, rellen, veldslagen. Iedereen herinnert zich de recente veldslag op de Coolsingel na een manifestatie tegen het coronabeleid. Het lijkt een eeuwigheid geleden, maar eind januari ontaardden avondklokdemonstraties in talloze steden ook in rellen en plunderingen. De aftrap was traADVISEREN De landelijke crisisorganisatie van de politie adviseert Den Haag ook over de handhaving van de coronamaatregelen. Woelders: ‘Als het kabinet weer nieuwe maatregelen bedenkt, en dat gebeurt helaas heel vaak, dan komt dat een paar dagen, maar ook wel een paar uur, van tevoren bij ons binnen. Is dit te handhaven? In het begin van de crisis kregen we van alles uit Den Haag op ons af, uitvoerbaar of niet. We zaten aan de achterkant; drie maanden later zaten we aan de voorkant, waar we behoren te zitten.’ Vroeg geraadpleegd of laat, een politiek besluit wordt wel uitgevoerd. Woelders: ‘De landelijke crisisorganisatie vertelt de collega’s in de korpsen in een handelingsinstructie wat ze met de nieuwe coronabesluiten moeten. Hoe gaan we te werk? Met welke beschermingsmiddelen? Dat heeft twee kanten: hoe voer je je taak in de samenleving uit én welke veiligheidsmaatregelen neem je zelf. Je hebt collega’s die zijn gevaccineerd en collega’s die niet zijn gevaccineerd. Stap je met elkaar in dezelfde politieauto?’ Heeft de politie sinds maart 2020 ook tegen politiek Den Haag gezegd: dit is een onzalig plan? Onwerkbaar. De algemeen politiecommandant corona: ‘Oh ja, we zeggen vaak genoeg: dit is niet te handhaven. Dat doen we in samenspraak met het ‘Het kwam er echt op aan’ Openbaar Ministerie. Een voorbeeld was het idee om mensen tijdens de coronapiek te verbieden om verder dan twee kilometer van huis te gaan. De politie handhaaft niet en het OM vervolgt niet. En dan nog wat: je kunt vinden dat de oplossing in het strafrecht zit, maar is het niet beter om bestuurlijk te handhaven? Een mooi voorbeeld was de sluitingstijd van de horeca. In het begin werd gezegd: overtreding is een strafbaar feit en het OM vervolgt. In principe was dat geen politietaak, maar iets voor de gemeente. Dat geldt ook voor de lockdownmaatregelen die tot half januari zijn genomen voor de detailhandel, horeca en scholen. We gaan niet actief op zoek naar mensen die met z’n drieën op straat lopen. Maar als het nodig is en mensen niet luisteren, dan kunnen we beboeten, net als voor de anderhalvemeterregel en de mondkapjesplicht. Als je je daar niet aan houdt, bega je een strafbaar feit.’ Soms weten lokale dienders het ook even niet meer. Op vrijdag 10 december controleert de politie in Huizen steekproefsgewijs of mensen in een winkel een mondkapje dragen. Op haar Facebookpagina schrijft de politie in Huizen: ‘Een persoon droeg geen mondkapje en hij werd daarover aangesproken en kreeg ook een bekeuring. Achteraf gesteld vinden wij dat deze bekeuring niet geschreven had moeten worden De politie is het sluitstuk van handhaving en dan vooral bij excessen en niet bij het begin. Wij bieden hiervoor onze excuses aan en treden in contact met de persoon die geen mondkapje droeg.’ ‘Agenten
13 Online Touch Home