SPECIAL 33 ‘ Het had een paar miljard meer mogen zijn’ Kijkend naar het regeerakkoord, ziet hij op onderdelen toch redelijk wat positieve ontwikkelingen die de spanning op de woningmarkt wat laten afnemen: het verlengen van zowel de investeringsimpuls voor woningbouw als het volkshuisvestingfonds, extra geld voor het met openbaar vervoer, fiets en auto bereikbaar maken van bouwlocaties. Voor dat laatste trekt het nieuwe kabinet 7,5 miljard euro uit. ‘Dat had een paar miljard meer mogen zijn’, zegt Berkelmans, verwijzend naar twee onderzoeken die aangaven dat daarvoor eigenlijk een investering van ruim 30 miljard nodig is. Een prijsdempende werking verwacht hij ook van de aankondiging in het regeerakkoord om de zogeheten jubelton af te schaffen – de belastingvrije schenking van een ton belastingvrij van ouders aan hun kinderen voor de aankoop van een eigen woning. Die schenkingsvrijstelling verhoogde immers de ruimte om hoger te bieden dan anderen. En dat heeft als zodanig een prijsopdrijvend effect. VERGUNNINGVERLENING Voordat die maatregelen echt merkbaar effect gaan sorteren, zijn we minimaal een jaar verder. Een positieve ontwikkeling is inmiddels wel dat het aantal afgegeven bouwvergunningen stijgt. Weliswaar nog onvoldoende om in de groeiende woningbehoefte te voorzien, maar toch. De vergunningverlening trok in de eerste helft van 2021 sterk aan en de verwachting is dat het totale aantal verleende vergunningen voor nieuwbouwwoningen rond de 80.000 woningen uit gaat komen in 2021. Dat betekent dat na het dieptepunt van 2019 (60.000 vergunningen) er in zowel 2020 (70.000 vergunningen) als 2021 een toename van 10.000 vergunningen per jaar is gerealiseerd. De ambities van het nieuwe kabinet zijn nog groter. ‘We versnellen de woningbouw tot rond de 100.000 woningen per jaar’, zo staat in het vorige week gepresenteerde coalitieakkoord. Die sprong van 75.000 naar 100.000 wil Rutte IV onder andere doen door innovaties te versnellen, zoals het opschalen van het bouwen van prefabwoningen en het transformeren van kantoren tot woningen. Gemeenten en provincies krijgen te maken met prestatieafspraken die de nieuwe minister voor Volkshuisvesting & Ruimtelijke Ordening met hen zal opstellen. En bindende prestatieafspraken komen er eveneens met woningcorporaties. In ruil voor de geleidelijke afschaffing van de gewraakte verhuurderheffing wordt van ze verwacht dat ze die daarmee geschapen investeringsruimte van 1,7 miljard euro gebruiken voor met name de bouw van flexwoningen en betaalbare huurwoningen, zo staat het in het coalitieakkoord. ‘Een goede stimulans voor de volkshuisvesting’, noemt voorzitter Martin van Rijn van de woningcorporatiekoepel Aedes het regeerakkoord om die reden. Er bestaan overigens gerede twijfels of de daadwerkelijke voorraad nieuwe koopwoningen zo snel zal toenemen. De woningproductie schommelt immers al een paar jaar rond de 71.000 woningen. En het EIB – het Economisch Instituut voor de Bouw – sprak eerder de verwachting uit dat het aantal opgeleverde woningen pas in 2024 zal toenemen richting de 80.000. Volgens de NEPROM, de vereniging van projectontwikkelaars, is de ambitie van het kabinet om de woningproductie fors op te schroeven – zeker onder regie van een aparte minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening – wel degelijk haalbaar. ‘Wanneer we werkelijk gaan samenwerken en inzetten op slimme bouwsystemen met meer productie in woningfabrieken, dan moeten die ambities kunnen slagen’, aldus voorzitter Desirée Uitzetter van de belangenvereniging. PREFAB EN HOUTBOUW Ook Berkelmans denkt dat de mogelijkheid tot versnelling van de woningbouw deels in de hoek van de creatieve bouwoplossingen moet worden gezocht. Bouwbedrijven, zo constateert hij, zetten steeds BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 51 | 2021
34 Online Touch Home