SPECIAL 57 ken zat volgens Berkhout ook in interpretatie en de gehanteerde taal over wat je samen wilt bereiken. ‘Hier zijn procesversnellers voor nodig, informateurs die onderzoeken waar de grenzen liggen.’ Dat waren Ben Kokx voor Amstelveen en Huib de Vet voor Aalsmeer. De eigen kernorganisatie bleek een goede stap, aldus Van Rijn. ‘Dat is waar Aalsmeer naartoe wil: nabijheid creëren voor inwoners en ondernemers en die dienstverlening gestalte geven.’ De procesversnellers hielpen met de juiste toon en taal: wat willen de partijen nou precies? ‘Zonder hen waren we niet zo ver gekomen.’ Berkhout: ‘Je hebt externen nodig om woorden op hun gewicht te schatten. Door gesprekken te voeren over welke punten wel en niet bespreekbaar waren, hebben we dat goed kunnen zetten.’ Berkhout denkt dat het wederzijds begrip groter zal worden als Amstelveense ambtenaren vaker in Aalsmeer aanwezig zijn. ‘Inwoners vinden het belangrijk’, vult Kabout aan. ‘Tussen Aalsmeerse bedrijven is meer aansluiting door deze manier van organiseren. En met Amstelveen zijn er minder snel conflicten, ook financieel, omdat meer op hoofdlijnen wordt gekeken en door de egalisatiereserve. We hoeven niet alles op detailniveau uit te vechten. De afspraken staan voor vijf jaar, al zullen we jaarlijks evalueren.’ Bij onvoorziene kosten heeft de gemeentesecretaris het mandaat om er snel over te ‘ Zonder de procesversnellers waren we niet zo ver gekomen’ beslissen. ‘We hoeven niet elke kleinigheid te bediscussiëren’, beaamt Berkhout. ‘Gemeentesecretarissen kunnen over fte’s en de meeste problemen beslissen, behalve als ze te groot worden.’ KLARE WIJN Die gemeentesecretarissen hebben het proces van dichtbij meegemaakt. Winthorst (Amstelveen) al van voor de ambtelijke samenwerking en Vellenga (Aalsmeer) als onderzoeker en sinds afgelopen januari als algemeen directeur. ‘Soms was het hard tegen hard’, zegt hij. ‘Het waren grote belangen, maar daar zijn we goed uitgekomen. Het zijn best langdurige onderhandelingen geweest, soms is het ook nodig om klare wijn te schenken, met hulp van buitenaf. Ik ben blij dat we er überhaupt samen uit zijn gekomen.’ Winthorst bevestigt dat het proces spannend is geweest, maar benadrukt dat er ook al acht jaar volledige samenwerking is. ‘Vanaf 2018 kwamen er andere colleges en gemeenteraden en ontstond de wens van Aalsmeer voor meer zichtbaarheid, nabijheid en comfort. We moesten het toch anders doen.’ Dat betekende over de eigen schaduw heenstappen en je verplaatsen in de ander. Het leidde tot een win-winsituatie, vervolgt Winthorst. ‘Wij hoefden niet volledig te ontvlechten en kunnen beide blijven profiteren van de schaalvoordelen, maar we creëerden wel meer gezamenlijke afstemmomenten. Ik ben blij dat we de samenwerking kunnen voortzetten. Externen waren nodig om de emotie eruit te krijgen. Ik ben er trots op dat de bestuurders dat hebben gedaan.’ LEGE HULS Vellenga noemt het belangrijk dat de gemeentesecretarissen elkaar wel zijn blijven opzoeken tijdens het hele proces. ‘We hielden de telefoon open, ook als we het niet leuk vonden.’ Hij heeft straks een eigen organisatie van ongeveer 25 mensen die echt in dienst zijn bij Aalsmeer en werken op het raadhuis en circa 60 personen die, regelmatig vanuit het raadhuis in Aalsmeer, voor beide gemeenten werken. Waarom vindt Vellenga die kernorganisatie eigenlijk zo belangrijk voor Aalsmeer? ‘Het is een mooi raadhuis, maar een lege BINNENLANDS BESTUUR - WEEK 51 | 2021
58 Online Touch Home