ERFGOED BEWAREN IN HOLLANDS KROON Astrid Zwaag was al trainee bij Hollands Kroon toen de gemeente een nieuwe functie in het leven riep: adviseur erfgoed. Astrid had de lerarenopleiding geschiedenis gevolgd en was supergeïnteresseerd. ‘Het was de perfecte match.’ D aarvoor deed de gemeente weinig met erfgoed. ‘Hollands Kroon is pas in 2012 ontstaan uit vier kleine gemeenten en richtte zich destijds vooral op economische groei.’ Na wat druk van buitenaf kwam daar verandering in. Astrid mocht de afdeling opzetten. ‘Ik zeg weleens gekscherend: alles wat een beetje oud is, komt bij mij terecht.’ Monumenten zijn haar voornaamste verantwoordelijkheid. ‘Meestal betreft het huizen. Een voormalige burgemeesterswoning bijvoorbeeld. Of een stolpboerderij; dat is een boerderijtype in de vorm van een piramide dat het landschap van Noord-Holland kenmerkt. Maar ook twee kerkgebouwen.’ EERST TOESTEMMING Als een van de weinige gemeenten in Nederland wijst Hollands Kroon een gebouw pas aan als monument na toestemming van de eigenaar. ‘Dat is best controversieel. Veel erfgoedorganisaties zijn daartegen. Maar wij geloven in enthousiasmeren, in plaats van opleggen. Voor onderhoud ben je immers van de eigenaar afhankelijk. Andersom verstrekken wij daarvoor subsidies.’ Die voorkeur voor samenwerking komt terug in haar contact met andere organisaties. Astrid ziet zichzelf als aanspreekpunt. ‘Als mensen iets vinden dat mogelijk van waarde is, bellen ze eerst de gemeente. Ik verwijs ze vervolgens door naar historische verenigingen en lokale musea. Leuk voorbeeld: vorig jaar was er door garnalenvissers een houten beeld uit de Waddenzee opgevist. Een bemanningslid had dit op Twitter gedeeld. Ik zocht meteen contact. Het beeld bleek afkomstig van een VOC-schip. De pers dook erop, er was zelfs aandacht voor in talkshow Op1. Barry, werd het beeld genoemd.’ N: A g L 27 FC: a d BIJ g s Kroon OPLEIDING: HBO bachelor lerarenopleiding geschiedenis LESPAKKET Waar Astrid ook trots op is, is een lespakket voor basisscholen. ‘In de Tweede Wereldoorlog zijn veel vliegtuigen neergestort op ons grondgebied. Hollands Kroon lag precies op de route van de Royal Air Force uit Engeland. Er zijn ook Duitse vliegtuigen gevonden.’ Hier wordt op scholen over verteld, en er is een stichting die herdenkingspalen plaatst. ‘Bij de onthulling van zo’n herdenkingspaal komen dan nabestaanden langs, laatst nog Canadezen. Dat is heel bijzonder.’ Op andere dagen moet er bijvoorbeeld een informatiebord komen. ‘Overal in Nederland heb je bruine ANWB-borden bij historische gebouwen. In Hollands Kroon nog niet. Slechts enkele woorden kunnen al tot de verbeelding spreken.’ In de toekomst kunnen de borden worden aangevuld met podcasts. ‘We willen een canon van Hollands Kroon maken, zodat we een mooi chronologisch overzicht krijgen. Ik heb voorlopig genoeg werk.’ 10
11 Online Touch Home