ze van een afstandje. Die positie leidt tot meer ontspanning.’ Een gevoel van falen kan fnuikend, zijn, zegt Remko. ‘Een profsporter vertelde mij dat hij na de laatste Olympische Spelen naar huis ging met een enorm faalgevoel. Hij vond dat hij met een medaille naar huis móest en dat was niet gelukt. Nul fouten en voor zijn gevoel toch gefaald. Het uitblijven van het gewenste resultaat koppelde hij aan zijn eigenwaarde. Dat noem ik perfectiestress, de donkere kant van perfectionisme. De strijd tegen de angst om niet goed genoeg te zijn. Als je dat af en toe hebt, dan is dat prima. Aanhoudende perfectiestress bouwt te veel stresshormoon op. Lichaam en geest staan doorlopend in de alarmfase. Dan ligt burn out op de loer.’ Wat hij ook vaak tegenkomt: het imposter syndrome. Een wand vol diploma’s en certificaten, complimenten van leidinggevenden, goed liggen bij collega’s. ‘En dan toch de hardnekkige gedachte dat je een bedrieger bent en bang zijn om door de mand te vallen’, vertelt Remko. ‘Een vorm van ongerechtvaardigde onzekerheid. Je presteert prima en toch heb je last van die zelfkritische gedachten. Je durft niks meer te proberen en gaat uitstelgedrag vertonen. Of je gaat over je eigen grenzen. Allemaal gedragingen die leiden tot minder werkplezier en nóg meer stress.’ Zijn eigen innerlijke criticus heeft Remko een naam gegeven: Kareltje. Met enige regelmaat steekt het irritante ventje de kop op. “Remko, zegt hij dan, “jij kunt dat niet”.’ Inmiddels heeft Remko geleerd, dat hij niet de strijd met Kareltje moet aanbinden. Nee, hij spreekt hem vriendelijk maar beslist toe. Kareltje mag er zijn, maar moet zijn plaats kennen. ‘Ik neem hem niet te serieus, dat haalt de angel eruit. Ik laat hem praten en kies ervoor om iets wel te proberen, omdat ik dat belangrijk vind!’ WAARNEMER WORDEN Hoe gaan de Kareltjes in ons te werk en hoe temperen we ze? Remko: ‘Je hébt gedachten, je hébt gevoelens, maar je bént dat niet. Identificeer je niet met fouten die je maakt, want dan maakt je criticus ervan dat je heb gefaald.’ Wat doe je er wel aan? ‘Word een waarnemer van je gedachten. Bekijk 93 ZELFVRIENDELIJKHEID Vaak is er volgens Remko een verschil tussen hoe we met fouten van anderen omgaan en die van onszelf. Op anderen reageren we met meer welwillendheid en empathie. ‘Stel je voor: een vriend maakt een fout en zit daarover in de put. Hoe reageer je? Vermoedelijk luisterend en empathisch, op een rustige, vriendelijke toon. Baal je van je eigen fout, dan klinken die kritische stemmen aanvallend en streng.’ Met dat besef bedacht hij voor zichzelf een handigheidje. Hij stelde een tekstje op, dat hij leest als Kareltje zich te krachtig manifesteert. ‘De kunst is een perspectiefwissel te maken. Reageer op dezelfde manier als je naar die vriend of vriendin zou doen. Beste [insert naam]. Rot dat dit gebeurd is. Ik snap dat je hiervan baalt. Zullen we even koffie drinken om het erover te hebben? Groet, en dan je eigen naam. Loop je een keer vast op zelfkritiek of faalgevoelens, pak die notitie er dan even bij, zet je eigen naam in de aanhef en die van je vriend eronder. Stuur het eventueel als berichtje aan jezelf, dat werkt!’
94 Online Touch Home