JONG&AMBTENAAR SAM KIJKT MEE MET DE RECHTER Het begrip ‘Menselijke maat’ dook de afgelopen paar jaar vrijwel dagelijks in de actualiteit op. ‘Het onderwerp leeft’, weet Sam Blok, die bestudeerde hoe nieuwe maatschappelijke opvattingen ook de rechtspraak beïnvloeden. S am is zittingsgriffier bij de Centrale Raad van Beroep (CRvB), een van de vier hoogste bestuursrechtsorganen van Nederland. In hoger beroep beoordeelt de raad geschillen op het gebied van sociale verzekeringen en voorzieningen. Daarnaast houdt de raad zich bezig met ambtenarenzaken en de uitvoering van wetten voor oorlogs- en vervolgingsgetroffenen. Een deel van zijn masterstudie moet Sam nog afronden, maar hij is lekker op weg. ‘Ik deed een soort bestuursjaar voor de organisatie van de studentenroeiwedstrijd Varsity. Dat vrat zoveel tijd dat ik een maatwerkprogramma mocht doen.’ GESLOTEN DEUREN Wat zijn werk inhoudt? ‘Zittingsgriffiers bereiden de zitting voor en notuleren wat er wordt uitgewisseld op zitting. Hun verslag wordt gebruikt voor het schrijven van de uitspraak.’ Het naar zijn idee spannendste deel van het werk speelt zich af achter gesloten deuren, in de zogeheten raadkamer, waar de drie raadsheren (rechters) en een gerechtsauditeur (assistent bij sommige rechtscolleges) zich terugtrekken om een zaak te bespreken. ‘Wij mogen daarbij zijn en krijgen zo een kijkje in de keuken. We zien wat de overwegingen van de raadsheren zijn. Dan schat ik al een beetje in wat de uitspraak wordt. Heel leerzaam is dat.’ Zijn werk als zittingsgriffier hielp Sam bij het schrijven van zijn scriptie over herziening en terugvordering van ten onrechte verleende uitkeringen. ‘Ik kon profiteren van de inzichten van rechters en andere specialisten. Zij gaven echt goede input.’ ‘ De relatie tussen burger en overheid verandert’ Een grensverleggende uitspraak van de Centrale Raad van Beroep uit 2024 is de kapstok van zijn master-onderzoek. ‘Daarin zie je terug hoe veranderende maatschappelijke opvattingen ook invloed hebben op dit specifieke deel van de rechtspraak. Met gunstige gevolgen voor de rechtsbescherming van de burger, vind ik.’ De overheid stelt zich anders op, denkt Sam. ‘Sinds de toeslagenaffaire krabben mensen uit de uitvoering, bestuursorganen, ministeries en ook de rechtspraak zich achter de oren. Ze vragen zich af of genoeg is nagedacht over de mensen die te maken hebben met onze regels. Sommige zijn zo 24
25 Online Touch Home