20

Blik op Zeewolde - 24 november 2021 20 Duurzaam ‘Duurzaam wordt in de landelijke media meteen zo groot gemaakt’, zegt Jan Klop. ‘Beelden van smeltende gletsjers en met uitsterven bedreigde dieren. 'Mensen krijgen een gevoel van onmacht, ze denken: wat kan ik daaraan doen. Maar zo moeilijk is het niet. Je moet gewoon doen wat je kan.' ‘Over duurzaam moet je ook niet te moeilijk denken. Afval scheiden is voor ons al heel lang een vanzelfsprekendheid en we corrigeren elkaar als één van ons niet weet wat waar hoort. Ik bezocht als gemeenteraadslid voor de PvdA/GroenLinks een jaar of zeven geleden de HVC- huisvuilcentrale in Wieringermeer. Als je ziet hoe daar ‘afval’ tot grondstof wordt verwerkt, dat is indrukwekkend. Hoe plastic verwerkt wordt tot damwanden of straatmeubilair. Hoe metaal verwerkt wordt en hoe in grote hallen compost wordt gemaakt. Dit wordt door biologische boeren gebruikt in plaats van kunstmest. Dan zie je hoe groot het is, alle kleine beetjes, alles wat mensen afzonderlijk doen.’ Afval scheiden, zegt hij, is maar een onderdeel. ‘We gaan bij duurzaam uit van ons gezonde verstand. Wij kopen voedsel zo in dat we niets verspillen. Het gaat er ook om hoe je het bewaart. Er wordt in Nederland zo enorm veel voedsel weggegooid, brood staat in de top drie. Je kan het ook in de vriezer doen en er elke dag wat uithalen. Voordeel is ook dat het altijd vers is. Je daar tegenin brengen dat een vriezer stroom slurpt, maar we wekken de energie zelf op met zonnepanelen, dat scheelt. Dat je je eigen energie opwekt betekent overigens ook weer niet dat je er maar lukraak mee moet omgaan.’ ‘We laten ons graag verwennen. Aardbeien zijn midden in de winter te krijgen. Wij eten met de seizoenen. Het is zoveel leuker aardbeien te eten als het de tijd daarvoor is. Ze zijn dan extra lekker. Boontjes uit Ghana? Kom op.’ Jan Klop is ook voorzitter van de plaatselijke voedselbank (in december bestaat deze 15 jaar, red.) en geeft wat cijfers op over verspilling, dat loopt in de miljoenen euro’s. ‘Weet je dat de voedselbank (landelijk) ontstaan is vanuit de anti- verspillingsgedachte. Vanuit die basisgedachte zei iemand: ‘Wat moeten we dan met dat voedsel’, waarop een ander opperde dat het wel naar de armste mensen zou kunnen gaan.’ Als je alles bij elkaar optelt, alle duurzame maatregelen die mensen, die huishoudens kunnen nemen, is dat samen heel veel. Dan draag je zeker bij aan het milieu. Over consumentisme zegt hij: ‘Je kan ook tevreden zijn met wat je hebt. Steeds ‘meer’ willen, geeft onrust in je hoofd, in je leven. Als ik niet veel hoef of moet ben ik gelukkiger. Mensen laten zich graag verleiden om het nieuwste van het nieuwste te kopen. Ik denk dan, als het voldoet is het prima. Alles wat ik nu aan heb is gekocht in Zeewolde. Ook dat is een vorm van duurzaam. Ik hoef geen kilometers te rijden om ergens iets te kopen. Er is niets dat ik niet in ons eigen dorp kan krijgen. In eigen dorp kopen is ook een verantwoording naar je eigen gemeenschap, dat is het sociale aspect van duurzaam. Er komen hier ook geen pakketbezorgers. Scheelt ook weer veel kilometers. Misschien is kopen via internet soms goedkoper maar ik vind dat duurzaam best wat mag kosten. Ik haal het wel weer terug, zoals ik rijd gebruikt de auto minTitel pagina ‘Duurzaam wordt zo groot gemaakt’ Ieder voor zich is niet duurzaam der dan 1 op 20. Door voor verkeerslichten, als het kan, niet te remmen op de motor maar te laten uitrollen. Door banden op spanning te houden en het maakt zoveel uit of je 100 rijdt of 120. Het scheelt me veel aan benzine.’ Jan is lekenvoorganger bij de PKN (Protestantse Kerk Nederland) en preekt als invaller in Zeewolde. ‘In mijn laatste preek heb ik gerefereerd aan eenvoud. Dat is een bijbels thema. Je moet niet graaien maar iets over laten voor een ander.’ Het gesprek komt op zijn hobby; vogelen. Dat doet hij al vanaf zijn jeugd. ‘Als je ziet hoe het vogelbestand in die 66 jaar veranderd is, dat is verschrikkelijk.’ Als laatste wijst hij op de tuin. ‘Deze was helemaal betegeld toen wij hier kwamen. ‘Het is nu een groene oase voor insecten, vlinders, er zit een egel en een marter heeft zich een keer laten zien. ’Groen is altijd prettiger, groen geeft rust want je hebt er niets over te zeggen. Het is altijd nieuw, altijd anders. Eén van de drie appelbomen noemt hij zijn Lutherboom. Luther, de kerkhervormer, zei ‘als de wereld morgen vergaat, plant ik vandaag een appelboom. ‘De boom zegt mij ‘denk erom Jan, blijf altijd geloven in wat er kan.’ Veel vragen Energieloket gaan over besparen van gas Mark Griebling van de NMFF (Natuur- en milieufederatie Flevoland, de organisatie achter het Energieloket) is er heel druk mee. ‘Veel vragen gaan over hoe je zo snel mogelijk veel gas kunt besparen.’ Uit een onderzoek van het digitale burgerpanel bleek dat veel Zeewoldenaren wel van het gas af willen stappen maar niet goed weten hoe. Isolatie is de eerste stap maar in veel gevallen zijn de woningen in Zeewolde al redelijk geïsoleerd. ‘met een hybride warmtepomp kan je veel op gas besparen’, zegt Griebling. Een hybride warmtepomp werkt samen met de cv ketel, zodat woningen ook met radiatoren op een dergelijke pomp kunnen draaien. Veel hybride warmtepompen werken met een binnen- en buitenunit. Als de buitenunit niet deskundig geplaatst is kan dit geluidsklachten geven maar daar zijn dan weer oplossingen voor zoals speciale geïsoleerde kasten die om de buitenunit geplaatst worden. Daarnaast is er nog een andere hybride warmtepomp: de ventilatiewarmtepomp. Deze werkt zonder buitenunit en wordt aangesloten op de mechanische ventilatie van de woning. ‘Elk huis moet ventileren, 24 uur per dag. Er wordt dus het etmaal rond warme lucht via het dak naar buiten geblazen. Eigenlijk zonde. De ventilatiewarmtepomp gebruikt de warme afgezogen lucht om hier warm cv water van te maken. De cv ketel springt bij als het buiten te koud wordt. Als bewoners volledig aardgasvrij willen wonen komt er iets meer bij kijken. Essentieel is dat de isolatie op een goed niveau is en dat de woning is, of wordt voorzien van een laagtemperatuur verwarmingssyteem. Je kunt dan denken aan vloerverwarming of speciale laagtemperatuurradiatoren. Voor beide type warmtepompen geldt; met de huidige gasprijzen is de terugverdientijd een stuk korter geworden, zeker de warmtepomp combineert wordt met zonnepanelen. Als je die elektriciteit kunt opwekken met je eigen zonnepanelen, verwarm je gratis je woning. Alles valt of staat met een goed en gedegen advies. Elk huis en gezinssituatie is namelijk anders. Een goede eerste stap is contact opnemen met het Energieloket. Hier kunnen bewoners gratis en onafhankelijk advies krijgen over hun vraagstukken rondom energiezuinig, of aardgasvrij wonen. Bel 0320-252004, mail energieloket@nmfflevoland.nl www.energieloketflevoland.nl Het Energieloket is gevestigd in het Ravelijn (tegenover Action) Hoe kan je isoleren zonder forse investeringen? Begin met radiatorfolie, tochtstrips en zet de verwarming een graadje lager. Deze en tal van andere slimme bespaartips zijn te krijgen bij het Energieloket. Op verzoek maakt het Energieloket een energiebespaaradvies, zodat precies te zien is, hoe door het nemen van kleine maatregelen het gasverbruik omlaag gebracht kan worden. Er is ook een goed gevulde gratis ‘energiebespaarbag’, zolang de voorraad strekt. ‘Het is een heel fijn idee dat we veel minder bijdragen aan de opwarming van de aarde en uiteindelijk ook nog goedkoper uit zijn dan wanneer we gas waren blijven stoken’, zegt Carel van Baalen. ‘In 2019 hebben we onze huidige woning gekocht. De CV ketel was aan vervanging toe en we wilden graag vloerverwarming. Deze werkt met een lagere watertemperatuur dan gewone radiatoren, dus het lag voor de hand om te investeren in een warmtepomp in plaats van een nieuwe CV ketel. In combinatie met zonnepanelen zijn we goedkoper uit dan blijven stoken op gas. Een warmtepomp is wel iets duurder in aanschaf, de meeste extra kosten zitten in de installatie van het leidingwerk en in de aanschaf van een boiler. We hopen hier nog zeker 20 jaar te wonen dus ik verwacht dat dat terugverdienen wel gaat lukken, ook al omdat de kosten van niet-duurzame energie naar verwachting vooral hoger worden. We gebruiken al twee jaar geen gas meer en kopen alleen nog ongeveer 1000 kWh per jaar elektriciteit van het net. Sinds eind 2019 hebben we een hele lage energie rekening.

21 Online Touch Home