he t InterV I ew l l l koloniaal filmarchief bijvoorbeeld, dat was destijds aan de BRT en RTB overgedragen. Ik vond er Patrice Lumumba in terug en riep er journalist Walter Zinzen bij: ‘Kom eens kijken!’ Lumumba die naar de Bloedprocessie in Brugge kwam kijken, die mee een krans ging neerleggen bij een standbeeld van Leopold 2! Hij was hier met een groep jonge ‘évolués’. Dat waren Congolezen die een ‘beschaafde’ stempel meekregen. Een soort van diploma als het ware waarmee je bij de lagere bedienden kon behoren.” (Nvdr: Lumumba zou later de onafhankelijkheid van Congo inleiden en ook de eerste democratisch verkozen premier worden. Om dan te worden opgepakt en vermoord.) werkte in de diplomatie, en zo trok ik jaren mee naar Soedan, Marokko en Tanzania. In Dar Es Salaam bijvoorbeeld werd de plaatselijke muziekscène gedomineerd door Congolese artiesten. Daar hadden we meteen een band mee. Die kwamen eerst op ons terras whisky drinken en trokken pas het podium op wanneer de fles leeg was.” En met Congo blijft Lucas Catherine geconnecteerd. Van Tanzania over de Reyerslaan tot de Vlaamsesteenweg: altijd is er wel een verband. Lumumba gespot op Bloedprocessie In Brussel woonde Lucas eerst in Elsene: “In een koloniale wijk, die pas later Matonge is geworden. In de cafés ter plaatse heb ik nog huurlingen weten ronselen voor de onafhankelijkheidsstrijd in Katanga.” Van Elsene ging het naar een appartement boven een café aan de achterkant van het Parlement, vervolgens naar de Fortstraat in Elsene, de Koopliedenstraat in Brussel en de Vandeweyerstraat in Schaarbeek om uiteindelijk aan de Zaterdagmarkt te belanden. Beroepshalve werkte Lucas Vereertbrugghen zowat z’n hele carrière bij de BRT (nu VRT). Na z’n studies aan het RITCS werd hij er filmarchivaris, heel even producer bij Radio 3 en vervolgens medewerker bij het commercieel beeldarchief. “Wanneer er een buitenlands TV-station kwam aankloppen voor één of ander beeld, moest er telkens snel geschakeld. En ik wist zelf goed waar er wat zat. Het 6 l l l BOp magazine jaNuarI - fEBruarI 2025 Geen nazaat van de Pjeiremiesjter In de BRT-wandelgangen liep Lucas ook meermaals naamgenoot Karel Vereertbrugghen tegen het lijf. Karel was jarenlang radio- en TV-maker, daarnaast muzikant en acteur nu nog altijd auteur. Geen dichte familie, maar toch… “Karel stamt van de ‘Pjeiremiesjter’. Als je minstens drie generaties terug gaat, is er een familieband. De Vereertbrugghens waren afkomstig van boerenfamilies. De slimme verkasten naar de veeartsenijschool, de minder slimme kwamen bij de Spoorweg terecht. Karel zat dus bij de slimme tak”, lacht Lucas. Aan de koffiemachine hadden we het wel eens over het optrommelen van alle nazaten. Maar dat is er nooit van gekomen.” Er is ook een Vereertbrugghen opgedoken in Argentinië. Die kreeg zelfs een straat naar zich vernoemd: de Calle Benito Vereertbrughen in San Carlos de Bariloche in de provincie Rio Negro, dicht bij Patagonia. José Emmanuel ‘Benito’ kwam in 1907 via Canada naar Bariloche en was er de eerste dokter. (Nvdr: Bariloche was in de jaren ’20 een centrum waar fascistische en sociaalnationalistische activiteiten werden ontplooid door de vele Duitse emigranten die er aanspoelden. Na WO II werd het ook een toevluchtsoord voor heel wat Nazi-Duitsers en Belgische collaborateurs. Documentairemaker Eric Goens blikte er voor Canvas een zesdelige reeks in). Naast z’n werk bij de BRT ging Lucas Vereertbrugghen ook aan het schrijven. “Cumul was niet toegestaan. Het was een tijd waarin je bij de BRT voor alles wat je deed toestemming moest vragen bij de grote baas. Daar had ik geen goesting in, dus schreef ik onder een artiestennaam. Het werd Lucas Catherine. Catherine is de naam van m’n vrouw. En zelf had ik hier op de Grote Markt en in de vele Brusselse jazzcafés ook Philip Catherine leren kennen. Ik ben er nog altijd een grote fan van. Geen familie dus, maar zo toch een beetje.” “Molenbeek kwam tot aan de Noordzee” Lucas Catherine dook dus nu in de geschiedenis van de Vlaamsesteenweg. Die is al negen eeuwen oud. “Destijds vond ik op school geschiedenis een afschuwelijk vak. Ik had er een afkeer van. En nu schrijf ik verdorie zelf verhalen uit het verleden, verhalen die verhelderen. Ik richt me daarbij nooit op hertogen of koningen. Het gewone werkvolk, dat interesseert mij. Die kant van de geschiedenis blijft altijd onderbelicht.” “Aan de geschiedenis van de Vlaamsesteenweg zie je ook de stad Brussel beetje bij beetje opschuiven. Eerst kwam Brussel tot aan de Katelijnepoort (nu nieuw administratief centrum Stad Brussel), daarna tot aan de Verloren Kostpoort (ter hoogte café Laboureur) en daarna tot de Vlaamse poort (café Walvis). Telkens pakte Brussel een stukje Molenbeek af. Molenbeek liep vroeger tot aan de Noordzee. Niet de zee, maar de huidige viswinkel ter hoogte van Kinnebakstraat. Gentrificatie is al een proces van eeuwen.” Dat z’n nieuwste boek goed verkoopt, is de auteur niet ontgaan: “60 tot 70% van de boeken worden in Brussel verkocht. En wat mij plezier
7 Online Touch Home