week Van de Veerkracht l l l verwerkbare aspecten die eigen zijn aan de aard van het overlijden. De aanleidingen van het overlijden zijn bij een zelfgekozen sterven immers minder objectiveerbaar en vaak complex. Voor velen is de zoektocht naar de beweegredenen van de overleden persoon dan ook een zwaar beladen proces. Het zoeken naar antwoorden kan, naargelang de aard van de relatie met de overledene en de omstandigheden, twijfels doen ontstaan over de beslissing van de persoon zelf, maar tegelijk ook vragen en muizenissen oproepen over de eigen rol en die van de omgeving. “Waarom hebben ik en/of anderen dit niet zien aankomen? Hebben ik en/of anderen genoeg gedaan om dit te kunnen voorkomen?” Sommige nabestaanden vinden rust wanneer ze een antwoord op deze vragen krijgen, bij anderen blijft de twijfel en kan een gevoel van onmacht en schuld het rouwproces doorkruisen. Vele nabestaanden staan voor de moeilijke opdracht in het reine te komen met de aanleidingen voor het gebeurde en met het feit dat men nooit volledig zal weten wat er zich, zeker in die laatste momenten, in het hoofd van die persoon heeft afgespeeld. Tegelijk moet je verder leven met het verlies van iemand en met de realiteit dat degene die al deze emoties teweegbrengt diezelfde dierbare is. Tot aanvaarding komen van de beslissing van de persoon, dit een plaats geven en het (terug)vinden van rust en sereniteit is voor velen een zeer moeilijke taak. Ondersteuning en zorg voor nabestaanden zijn cruciaal om het rouwproces te kunnen doorleven. Daarbij is het vinden/geven van empathie en begrip de basis. het verhaal van arthur De in de inleiding aangehaalde cijfers, brachten ons ertoe, na een gesprek hierover met ervaringsdeskundige Linda Struelens, contact op te nemen met een extern iemand die al lang rond dit complexe en delicate onderwerp werkt. Iwein Denayer, preventiemedewerker bij CAW Halle-Vilvoorde doet het verhaal van een cliënt, Arthur. Hij vertelt wat er in Arthur omgaat en welke gevoelens hem brengen tot het denken aan zelfdoding als uitweg. iwein: Hoe komt het dat je aan zelfdoding dacht? arthur: Alles is begonnen toen mijn vrouw en mijn beste vriend een jaar geleden plots en onverwacht stierven. Dat verlies was voor mij traumatisch. Ik voelde me slecht. Na verloop van tijd liep dat over in een depressie. Het denken aan zelfdoding is een sluipend gif. De overtuiging dat ik niets meer kon betekenen voor iemand, werd almaar sterker. Op een moment dat ik het zelf niet verwachtte, kwam die angstwekkende gedachte: “Misschien maak ik er beter een einde aan.” iwein: Hoe reageerde je toen? arthur: De gedachte overkwam mij en ik had er geen zeggenschap over. Ik werd overspoeld door angst en radeloosheid. Ik had tot dan nooit durven geloven dat ik aan zelfdoding zou denken. Het idee dat ik alles zou kunnen loslaten, werkte vreemd genoeg verlossend. Het grote gevaar is, dat ik me sindsdien helemaal opgesloten heb. Dat was al geleidelijk bezig, maar nu voelt het als een noodzaak. Mijn zwarte cocon werd mijn enige thuis. Ik geraakte de connectie met anderen rondom mij kwijt. iwein: Heb je geprobeerd die gedachten weg te krijgen? arthur: Zeker en vast. Ik probeerde mijn zinnen te verzetten: sociaal contact, een nieuwe hobby … Maar die duistere gedachte was zo groot dat ze mijn energie volledig wegnam. Het vechten ertegen heeft me gesloopt. Ik voel nu niets meer. Mensen rondom mij proberen me uit mijn cocon te trekken, maar ik ben zozeer verlamd dat het niet meer lukt. Ik ben enkel en alleen met mijn pijn en verdriet bezig. iwein: Heb je ondanks alles nog verwachtingen van de mensen rondom jou? 26 l l l BOp magazine september - oktober 2023 arthur: Deels wel. Wanneer iemand zonder oordeel naar me luistert, geeft me dat rust. Het open kunnen vertellen hoe ik me voel, doet dan even deugd. Echter, nadien overvalt de kilte me dan snel weer, waardoor ik niets meer kan relativeren. Mijn leven is bruusk gestopt door onoverkomelijk verlies. Ik zit in een soort definitieve pitstop. Als je dit nog nooit hebt gevoeld, is dit moeilijk te vatten. iwein: Ik wil Arthur uitdrukkelijk bedanken voor zijn moed en kracht dit verhaal te brengen. Na dit gesprek begrijp ik ten volle dat zelfdoding geen impulsieve en/ of egoïstische daad is. Helaas is dit voor sommige mensen het eindpunt na jarenlange onzichtbare strijd en innerlijke pijn. Tegelijkertijd toont het aan dat deze mensen nog willen leven en zoeken naar houvast, hoe moeilijk ook. drempels Rouwcoach Mieke Deltomme vertelt: “In het dagelijks leven praten we gemakkelijk over allerlei zaken. Gesprekken met elkaar zijn deugddoend. Anders gaat het met een gesprek waarbij verdriet en gemis de boventoon halen. Dan weten we niet goed wat we moeten zeggen, hoe we ons moeten gedragen. De wijze waarop we met verdriet omgaan en verlies verwerken is van beslissende betekenis voor de rest van iemands leven. Daarbij is het ‘nabij zijn’ zeer belangrijk.” Sommige families praten wel uitvoerig over een familielid dat is gestorven aan een ziekte, maar kunnen nauwelijks de naam uitspreken van een ander familie
27 Online Touch Home