Waarover praten zij? ‘Een pensioenopbouw die varieert met leeftijd, is leeftijdsdiscriminatie’ sing is dat er dan geen gesteggel ontstaat over hoe de miljarden naar het nieuwe stelsel overgaan. Een tweede obstakel kan de afschaffing van de doorsneesystematiek worden. Want alle deelnemers vanaf zo’n 45 jaar hebben dan in hun jonge jaren ‘te veel’ aan premie betaald. Dat geld zouden ze dan niet meer terugzien. Volgens het Centraal Planbureau is er honderd miljard euro nodig om dit probleem op te lossen. Maar Marcel Lever van het CPB denkt dat de uiteindelijke rekening meevalt. ‘Als je de premies niet verlaagt, zoals de bedoeling is in een nieuw stelsel, heb je al zestig miljard verdiend. Bovendien hoef je niet iedereen tot de laatste cent te compenseren. Als je het bedrag dat dan nog overblijft, uitsmeert over de decennia waarover we praten, gaat het om 1 à 2 miljard per jaar. Dat is te overzien.’ Interessante discussie Pensioen is een arbeidsvoorwaarde, en daarover gaan werkgeversorganisaties en vakbonden gezamenlijk. Maar het gaat om veel geld en belangrijke maatschappelijke gevolgen. En een verandering van het pensioenstelsel heeft grote invloed op de belastinginkomsten: pensioenpremies zijn immers aftrekbaar voor de inkomstenbelasting, althans onder bepaalde voorwaarden. En die voorwaarden bepaalt de politiek. Vrijwel alle politieke partijen hebben dan ook in hun verkiezingsprogramma’s passages opgenomen over pensioenen. Die variëren van terugkeer naar een DISCUSSIE 3 Zelf beslissen Uit onderzoek komt steevast naar voren dat pensioendeelnemers meer keuzevrijheid willen bij de invulling van hun pensioen. De meest extreme vorm van keuzevrijheid is dat iedereen zelf mag kiezen of hij pensioen opbouwt of niet. Daar is weinig draagvlak voor. Andere opties zijn keuzes uit pensioenfondsen, uit beleggingsvormen of de manier van pensioenuitkering. ‘Mensen zijn in onderzoeken altijd vóór keuzevrijheid’, zegt Kène Henkens, hoogleraar pensi18 oensociologie en verbonden aan het demografisch instituut NIDI, die er veel onderzoek naar heeft gedaan. ‘Maar waarschijnlijk is er maar een heel kleine groep die er gebruik van maakt.’ Verkeerde keuzes Er kleven ook nadelen aan keuzevrijheid. ‘Als je mensen de ruimte geeft om zelf de hoogte van de premie te bepalen, geef je ze de vrijheid om mínder te sparen. Ik vraag me af of dat wenselijk is.’ Als verkeerde keuzes ertoe leiden dat iemand geen pensioen opbouwt, wordt een deel van de rekening naar de belastingbetaler geschoven, via een hogere zorgtoeslag en eventueel een huurtoeslag. Volgens hoogleraar Henkens is bij pensioenen keuzevrijheid alleen in de uitkeringsfase verstandig. ‘Geef mensen meer ruimte om te bepalen wanneer en hoe ze met pensioen gaan. Daar is echt behoefte aan.’ P’OEN MAGAZINE I WWW.CMHF.NL
19 Online Touch Home