RISICOMANAGEMENT EN ONZEKERHEID IN MAATSCHAPPELIJK PERSPECTIEF We hebben in onze maatschappij steeds vaker te maken met spanningen rond de vraag hoe we met risico’s moeten omgaan. Vanwege die onzekerheid wordt risicoanalyse vaak sceptisch benaderd. Daarom zie je nu de trend om transparant te zijn over de onzekerheidsmarges. Het draagvlak voor risico - management volgt op de betrouwbaarheid van het risicomanagement. Auteur: Geert Henk Wijnants, Principal Consultant bij Stork Asset Management Technology en lid van DACE SIG CEPI. O m de betrouwbaarheid van risicomanagement inzichtelijk te maken, moet de onzekerheid rond aanwezige risico's worden gecommuniceerd. Dit is op veel verschillende gebieden te zien, in de ontwikkeling rond de economie, de politieke verhoudingen binnen de EU en met grootmachten, en ook in ieders directe omgeving rond bijvoorbeeld de vraag hoe met het corona virus om te gaan en hoe de balans te vinden tussen economie en besmettingsgevaar, wanneer we kijken naar de politieke discussie rond de donorwet waar een afweging achter zit tussen zelf donor zijn en eventueel zelf donororganen nodig hebben en ook op het gebied van al dan niet maatregelen nemen om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Een diversiteit aan onderwerpen met één gemeenschappelijke factor namelijk dat er vanuit het perspectief van risicobeheersing naar gekeken kan worden én dat bepalend is voor een succesvolle aanpak in hoeverre er draagvlak is voor een gekozen benadering. Risicomanagement als oplossing Waarom kies ik in de titel voor dit maatschappelijke perspectief en waarom is risicomanagement zo van belang? Omdat risicomanagement in de huidige context een oplossing biedt. Ik schrijf dit vooral vanuit het besef dat risicomanagement een transparante methode is om voor- en nadelen van het nemen van maatregelen bij een te voorzien probleem tegen elkaar af te wegen. Daarmee voorkom je bijna altijd veel discussie over kosten, zoals mijn oude leermeester Henny Ellenbroek van Akzo Engineering E-DES me heeft geleerd. Destijds ging dat soort discussies over het al dan niet moeten inzetten van instrumentele beveiligingen Figuur 1 - Risicogestuurde besluitvorming. om daarmee al dan niet catastrofale industriële calamiteiten te voorkomen. Middels technieken, als de industriële standaard IEC 61508 en bedrijfseigen methodieken als bijvoorbeeld het Cactus proces (DSM), kon (en kan en wordt) de balans worden aangebracht tussen de kans op een incident en de kosten van het voorkomen van zo’n incident. En dit dan wel op zó’n manier, dat dit voor álle betrokkenen als volkomen logisch werd ervaren waarbij het NIET overwegen van dit soort beschermende maatregelen eigenlijk niet eens meer ter discussie kwam. Immers, het was duidelijk dat zo’n besluit zou leiden tot een ‘goedkoop is duurkoop’ of ‘penny wise, pound foolish’ situatie. Dat die IEC 61508 in deze tijd ook een soort van wettelijke status (invulling zorgplicht) heeft gekregen, heeft daarbij ongetwijfeld geholpen 00:25
26 Online Touch Home